Morgunblaðið - 14.10.2007, Page 48

48 SUNNUDAGUR 14. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÞOLENDUR og gerendur einelt-
is fyrirfinnast á flestum aldurs-
skeiðum. Sjónum hefur hvað mest
verið beint að einelti barna en e.t.v.
minna að einelti meðal fullorðinna.
Einelti meðal fullorðinna er síður
en svo einskorðað við vinnustaði.
Einelti á vinnustað
Birtingarmyndir eineltis á vinnu-
stað eru margar og mismunandi allt
eftir eðli og aðstæðum á vinnu-
staðnum. Þolendur og gerendur
geta hvort heldur sem er verið úr
röðum stjórnenda/millistjórnenda
eða starfsmanna sem ekki bera
stjórnunarlega ábyrgð. Einelti ein-
kennist af röð atvika í stað eins
ákveðins atburðar.
Einelti er skilgreint sem ítrek-
aðar neikvæðar athafnir sem beitt
er af einum eða fleiri einstaklingum
í garð annars einstaklings. Nei-
kvæðar athafnir eru m.a.:
 Baktal/rógburður
 Sniðganga, einangra og hafna
samstarfsaðila
 Halda frá, leyna upplýsingum
eða kaffæra í verkefnum
 Gagnrýna, bera röngum sök-
um
Hvað eiga þolendur
sameiginlegt?
Þolendur eru á öllum aldri en
rannsóknir hafa sýnt að meirihluti
þeirra eru konur. Ekki hefur tekist
að greina persónugerð hins dæmi-
gerða þolanda. Fordóma gætir enn
í umhverfinu í garð þeirra sem
segjast vera þolendur eineltis. For-
dómarnir lýsa sér t.d. þannig að
fólk sem jafnvel þekkir lítið eða
ekkert til málsatvika hefur tilhneig-
ingu til að álykta að sökin sé þol-
andans. Þolandinn endurspeglar
fordómana með því að upplifa
skömm og sektarkennd. Fordómar
í garð þolandans skýra að einhverju
leyti af hverju vandamál af þessu
tagi hefur tilhneigingu til að vera
falið. Þolandinn álítur sem svo að
það kunni að stríða gegn hags-
munum hans ef eineltið fréttist.
Hann óttast að vera
álitinn vandræðasegg-
ur og með því kunni
möguleikar á seinni
tíma ráðningu að
skerðast. Ef ástandið
er viðvarandi og ekki
útlit fyrir að taka eigi á
málunum er líklegt að
þolandinn verði auð-
særanlegur og gefi
frekar á sér höggstað
eða geri mistök í starfi.
Afleiðingar eineltis
eru flestum kunnar. Ef
þolandinn er látinn
fara eða telur sig knúinn til að yf-
irgefa vinnustaðinn er bataferillinn
lengri. Auk þess sem hann hefur
misst atvinnu sína er hann fullur
efasemda um sjálfan sig. Í raun
velta örlög þolandans hvað mest á
persónustyrk hans, stuðningi fjöl-
skyldu og þeirri trú að honum sé
ekki alls varnað.
Hvað býr í þeim sem
leggur annan í einelti?
Einelti finnst án tillits til efna-
hags, stéttar, stöðu eða búsetu.
Fullorðnir gerendur eineltis eru
bæði karlar og konur. Vísbendingar
eru um að gerendurnir sjálfir hafi
brotna sjálfsmynd og séu óöruggir
með sig. Með því að valda öðrum
vanlíðan, næra þeir
sína eigin og upplifa
sig verðugri. Öfund er
gjarnan megin drif-
fjöður í einelt-
isathöfnum gerand-
ans. Í sumum
tilvikum hefur ger-
andinn sjálfur verið
lagður i einelti en það
er þó ekki einhlítt.
Gerandinn er ekki
alltaf með áhangend-
ur. Algengt er þó að
hann leggi sig fram
um að sannfæra samstarfsfélaga
sína um galla og veikleika þoland-
ans. Framkoma og viðmót hans er í
einstaka tilfellum snautt af allri
samkennd og lítur svo út sem hann
láti sér líðan þolandans í léttu rúmi
liggja. Hætti þolandinn störfum,
hvort sem hann sé látinn fara eða
fer sjálfviljugur, upplifa gerendur
gjarnan sigur. Með brotthvarfi þol-
anda hafa athafnir þeirra verið
réttlættar.
Stjórnandinn
Árangursríkur stjórnandi þarf að
hafa faglega jafnt sem persónulega
burði til að stjórna. Góður stjórn-
andi er sér meðvitaður um styrk-
leika og veikleika sína. Hann gerir
Kolbrún Baldursdóttir fjallar
um einelti » Gerandinn er ekkialltaf með áhang-
endur. Algengt er þó að
hann leggi sig fram um
að sannfæra samstarfs-
félaga sína um galla og
veikleika þolandans.
Kolbrún Baldursdóttir
Einelti eða samskiptavandi
IÐNAÐAR- OG ATHAFNARLÓÐ
Á LAUGARVATNI
Til sölu
um 25.000 fm lóð á Laugarvatni Bláskógarbyggð,
stór byggingareitur.
Lóðin stendur við ört vaxandi íbúðarkjarna við þjóðleið.
Miklir möguleikar fyrir áhugasama aðila.
Fyrir spurnum svarað í tölvupósti
Lykilhus.ehf@gmail.com
Einnig eru upplýsingar veitar í síma 895 8519.
Pétur Þorvaldsson.
m
b
l 9
21
48
0
,
Sími 533 4800
Glæsileg og mikið endurnýjuð, 4ra herbergja íbúð, 3ja samkvæmt FMR, á
jarðhæð í 3-býlishúsi við Lindarbraut á Seltjarnarnesi. Íbúðin skiptist í
stofu, eldhús, þrjú herbergi, þvottahús, baðherbergi, hol og geymslu.
V. 37,3 millj.
Opið hús í dag milli kl. 15:00 og 15:30. Brandur sýnir, s. 897-1401.
Laugavegur 182 • 4. hæð • 105 Rvík Fax 533 4811 • midborg@midborg.is
Björn Þorri hdl., lögg. fastsali, Karl Georg hrl., lögg. fastsali.
Lindarbraut 4 – opið hús
Góð 73,6 fm íbúð á 5. hæð við Grandaveg fyrir 60 ára og eldri. Íbúðin
skiptist í hol, stofu, borðstofu, eldhús, svefnherbergi og baðherbergi með
lögn fyrir þvottavél. Í kjallara er sérgeymsla. Mikil sameign fylgir eigninni,
m.a. veislusalur á 10. hæð. V. 23,2 millj.
Grandavegur – eldri borgarar
Glæsilegt 168,3 fm endaraðhús á einni hæð, þar af 28,6 fm bílskúr. Gríðar-
lega stór verönd með skjólvegg og heitum potti til suðurs. Húsið skiptist í
forstofu, hol, stofu, eldhús, tvö barnaherbergi, hjónaherbergi með fataher-
bergi, baðherbergi og þvottahús. Mikið lofthæð er í húsinu. V. 53 millj.
Biskupsgata - endaraðhús
Góð 98,7 fm, 4ra herbergja íbúð á jarðhæð við Hofsvallagötu. Íbúðin skipt-
ist í forstofu, tvö barnaherbergi, hjónaherbergi, eldhús,stofu, baðherbergi,
geymslu og sameiginlegt þvottahús í sameign. V. 27,9 millj.
Hofsvallagata – sérinngangur
Vel staðsett einbýlishúsalóð á glæsilegum útsýnisstað við Skálahlíð í Mos-
fellsbæ. Fyrir liggja samþykktar teikningar af u.þ.b. 300 fm húsi á lóðinni.
Nánari upplýsingar á skrifstofu Miðborgar. V. 25 millj.
Hulduhólar – lóðir
Fjölnisvegur 7
Til leigu
Hæð og ris til leigu og afhendingar strax. Eignin leigist til lengri tíma, jafnvel allt
að 7 árum. Aðalhæðin telst vera 88,3 m² og skiptist í tvær samliggjandi stofur,
eldhús, bað og tvö svefnherbergi sem eru hvort inn af öðru. Risið er eitt opið
rými auk þvottahúss og geymslu. Parket, teppi og dúkur
á gólfum. Stór trjávaxinn garður. Leigjanda er heimilt að
laga eignina að sínum þörfum í samráði við leigusala.
Áhugasamir hafi samband við skrifstofu Leigulistans eða
Guðlaug í s. 8960747. Verðtilboð.
Sími 511 2900
M
bl
9
22
34
9
AIP-ICELAND er
handbók flugmanna,
með aðflugskortum
flugvalla, upplýsingum
um þá og reglur sem
gilda í íslenskri loft-
helgi. Nýlega var sett
í lög að eingöngu fjór-
ir íslenskir flugvellir skyldu bera
það sæmdarheiti að vera alþjóð-
legir flugvellir í millilandaflugi.
Þetta þýðir með öðrum orðum að
ekki er heimilt að fljúga til og frá
landinu frá öðrum
flugvöllum, nema með
sérstakri undanþágu.
Þetta hefur meðal
annars það í för með
sér að sumir flugmenn
minni véla þurfa að
leggja lykkju á leið
sína til (eða frá) Evr-
ópu og fara um Egils-
staðaflugvöll í stað
þess að nýta sér
Hornafjarðarflugvöll,
sem er þó nær flugleið
þeirra. Flestir flug-
manna áforma millilendingu í
Reykjavík, á leið sinni milli heims-
álfa og eru margir hverjir að ferja
flugvélar til nýrra eigenda.
Þessar vélar þarf að tollafgreiða
og utan skrifstofutíma tekur Sýslu-
maðurinn á Seyðisfirði fyrir af-
greiðslu eins hreyfils vélar í ferju-
flugi á Egilsstaðaflugvelli (23.
ágúst sl.) 13.980.-IKR. Sambæri-
legar tölur fyrir Reykjavík eru
2.000.-IKR en á Akureyri og í
Keflavík eru rukkaðar inn 3.900.-
IKR. Hvað veldur þessum gríð-
arlega mun? Er Sýslumaðurinn á
Seyðisfirði að fara að lögum eða
eru hin embættin að gefa afslátt.
Hvar í lögum er getið um slíkan af-
slátt?
Þetta er fáheyrð mismunun sem
á sér stað hjá embætti Tollstjórans
í Reykjavík og það er ljóst að á
þeim bæ vinna einhverjir ekki
vinnuna sína. Öll sýslumannsemb-
ættin vinna eftir sömu tollalög-
unum og reglugerðum, því er þessi
meðhöndlun meira en lítið tor-
skilin, svo ekki sé fastar að orði
kveðið. Það er útilokað að þessi
mál eigi vera með þessum hætti,
því varla eru sýslumannsembættin
undir hælnum á Samkeppniseft-
irlitinu um að eiga það yfir höfði
sér að verða kærð vegna samráðs.
Ekki eingöngu lenda flugmenn í
auknum kostnaði við að lengja
flugtímann hjá sér, vegna laga-
breytinganna, heldur eru þeir of-
urseldir embætti sem virðist hafa
sjálftöku í að „ræna“ saklausa flug-
menn þegar þeir álpast austur á
Egilsstaðaflugvöll. Er þessi mis-
munun í anda nýsettra laga og í
samræmi við þau lög sem eru í
gildi um tollafgreiðslu á loftförum?
Hvernig ganga svona vinnubrögð
upp gagnvart jafnréttisákvæði
stjórnarskrárinnar? Hver er af-
staða umboðsmanns Alþingis til
þessa?
Er Tollstjórinn að
brjóta landslög?
Af hverju er toll-
afgreiðsla flugvéla
á Egilsstaða-
flugvelli margfalt
dýrari? spyr Bene-
dikt V. Warén
» Þetta er fáheyrð mis-munun sem á sér
stað hjá embætti Toll-
stjórans í Reykjavík og
það er ljóst að á þeim
bæ vinna einhverjir ekki
vinnuna sína.
Benedikt V. Warén
Höfundur er einkaflugmaður.