Morgunblaðið - 03.12.2007, Blaðsíða 8

8 MÁNUDAGUR 3. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
sem betur fer kannast ég ekki við
þetta,“ sagði Arndís.
Georg Viðar Björnsson var vist-
aður í Breiðavík sem strákur og
furðar sig á því að enginn hafi veitt
ástandinu þar athygli. „Við erum
ekki að halda því fram að þarna hafi
bara verið vondir menn, það er eng-
inn að segja það og hún Dísa var
aldrei vond við mig. En það er ekki
málið að þetta sé alltaf vonska.
Menn ganga í bandalag með alls-
konar viðbjóði án þess kannski að
Eftir Gunnhildi Finnsdóttur
gunnhildur@mbl.is
SINNULEYSI var helsta ástæða
þess að börnin í Breiðavík bjuggu
árum saman við harðræði. Enn eru
tillögur um nauðsynlegar úrbætur í
málefnum barna virtar að vettugi.
Þetta er meðal þess sem kom fram í
pallborðsumræðum eftir sýningu
myndarinnar Syndir feðranna á
laugardag í tilefni af því að 75 ár
voru liðin frá gildistöku fyrstu
barnaverndarlaganna.
Barnaverndarstofa stóð fyrir sýn-
ingunni og forstjóri hennar, Bragi
Guðbrandsson, sagði að enn væri
víða pottur brotinn í málefnum
barna. „Það hefur aldrei gerst í tólf
ára sögu Barnaverndarstofu að ein
einasta tillaga stofnunarinnar til
fjárlaganefndar hafi verið samþykkt
fyrr en nú í haust.“ Inntak þeirrar
tillögu var að koma af stað verkefni
þar sem börn fá meðferð á heimilum
sínum, meðal annars til að draga enn
frekar úr stofnanadvöl en þegar hef-
ur verið gert.
Ekki bara vondir menn
Meðal þátttakenda í pallborðs-
umræðum voru þau Kristján Sig-
urðsson, sem var forstöðumaður
Breiðavíkurheimilisins fyrsta árið,
og Arndís Magnúsdóttir ráðskona
sem vann þar næstu ár á eftir, frá
1956 til 1958. Þau sögðust ekki hafa
orðið vör við neitt misjafnt þegar
þau voru þar við störf. „Ég er hálf-
lömuð eftir að hafa horft á þetta og
vera vondir, það er bara svo auðvelt
að láta reka á reiðanum.“
Afleiðingar sparnaðar
Einn sögumanna í Syndum feðr-
anna, Bárður Ragnar Jónsson, segir
að hugsa þurfi til lengri tíma í mál-
efnum barna. „Það er synd að þá, og
jafnvel núna, er svo mikið verið að
spara og þannig er verið að eyða
meiri peningum til lengdar. Það
myndi skila árangri að setja fé í
þennan málaflokk og einhverjir ættu
þá ekki fyrir höndum að enda á Litla
Hrauni eða öðrum stofnunum.“
Í myndinni kemur fram að stærst-
ur hluti drengjanna frá Breiðavík
komst fljótlega í kast við lögin eftir
vistina. „Sumir úr þessum hópi
hefðu kannski farið í hundana hvort
sem er. Þarna var verið að glíma við
djúpstæð vandamál í samfélaginu,
alkóhólisma, geðveiki og fátækt, og
þeir sem koma úr því umhverfi
standa höllum fæti í lífsbaráttunni
og verða undir, það gerist. En það
breytir ekki þessum glæp sem
Breiðavík var,“ sagði Bárður.
Hvað má fara betur?
Það kom skýrt fram í umræðun-
um að uppkomnum Breiðavík-
urdrengjum er mjög hugleikið að
reynsla þeirra verði til þess að betur
verði búið að börnum sem eiga undir
högg að sækja. „Ég velti því oft fyrir
mér hvað hefði mátt fara betur,“
sagði Bárður. „Ég komst að því að
það versta sem getur komið fyrir
börn er að vera tekin af foreldrum
sínum. Ég veit að því miður er það
kannski úrræði sem þarf að beita, en
það ætti þá bara að vera í skamman
tíma og áherslan ætti að vera á það
að hjálpa foreldrunum til þess að fá
börnin til sín sem fyrst.“
Georg sagði að barnaverndar-
nefndir yrðu að njóta trausts al-
mennings. „Kerfið er vitlaust byggt
upp ef menn þurfa eitthvað að fela
fyrir nefndunum. Ef það er brotist
inn einhvers staðar þá leita menn til
lögreglunnar, en þegar níðst er á
barni þá má alls ekki láta barna-
verndarnefnd vita. Það hlýtur að
vera vegna þess að þessum nefndum
hafa verið mjög mislagðar hendur.“
Ari Alexander Ergis Magnússon,
leikstjóri myndarinnar, sagði nauð-
synlegt að hugsa til framtíðar, en
jafnframt þyrfti að gera upp fortíð-
ina. „Ég held að það sé góð byrjun
að við viðurkennum þann vanda sem
var á Breiðavík, Kumbaravogi og
þessum stöðum og felum hann ekki,
heldur tölum um hann eins og fólk.“
„Í bandalag með allskonar viðbjóði,
án þess kannski að vera vondir“
Morgunblaðið/Ómar
Breiðavík Menn sem vistaðir voru í Breiðavík sem drengir voru meðal
þeirra sem ræddu barnaverndarmál á laugardaginn.
ur var séra Kristinn Ágúst Friðfinnsson og organisti
var Sigrún Steingrímsdóttir. Ennfremur var jólatrés-
skemmtun á torginu, en þar voru sungin jólalög og
dansað í kringum jólatréð.
Í Árbænum sátu fullorðnir og börn með vasahnífa og
skáru út laufabrauð en uppi á baðstofulofti var spunnið
og prjónað. Þar var einnig verið að skreyta jólatré. Í
húsinu sem eitt sinn stóð við Lækjargötu 4 fengu börn
og fullorðnir að föndra, búa til músastiga, jólapoka og
ýmislegt fleira. Þá var hægt að bragða á nýsoðnu keti.
Hægt verður að skoða jólasýningu safnsins að nýju
næsta sunnudag, 9. desember.
Óku saman í hestvagni á
jólasýningu í Árbæjarsafni
Morgunblaðið/Kristinn
ÞEIR voru ánægðir með sig, Styrmir Steinn og Grímur
Garri Sverrissynir, þegar þeir fengu sér stutta ferð á
hestinum sem ók um Árbæjarsafn í Reykjavík í gær.
Jólasýning Árbæjarsafns hefur notið mikilla vin-
sælda undanfarin ár og öðlast fastan sess í menningar-
lífi höfuðborgarinnar á aðventunni. Ungir sem aldnir
hafa gaman af að rölta milli húsanna og fylgjast með
undirbúningi jólanna eins og hann var í gamla daga. Í
gær mátti sjá hrekkjótta jólasveina gægjast inn um
glugga og kíkja í potta. Börn og fullorðnir fengu að
föndra, syngja jólalög og ferðast um í hestvagni.
Í gær var einnig guðsþjónusta í safnkirkjunni. Prest-
LAUNAKOSTNAÐUR hér á landi,
reiknaður í evrum, er mjög svip-
aður og annars staðar á Norður-
löndum. Aftur á móti er hann hærri
en að meðaltali í ríkjum Evrópu-
sambandsins. Þetta eru niðurstöður
skýrslu sem hagdeild ASÍ tók sam-
an um launakostnað á Íslandi.
Launakostnaður hér á landi,
reiknaður í evrum, er mjög svip-
aður og annars staðar á Norður-
löndum, að því er segir í skýrslu
ASÍ. Hann er þó í efri kantinum og
fylgjum við Dönum og Svíum fast
eftir. Iðnaður sker sig þó úr en þar
er launakostnaður umtalsvert lægri
hér á landi en víðast á Norðurlönd-
um og er rétt yfir óvegnu meðaltali
samanburðarlandanna.
Iðnaðurinn sker sig úr
Af viðmiðunarlöndunum má al-
mennt segja að launakostnaður sé
mestur í Hollandi, Belgíu og á
Norðurlöndunum að Finnlandi und-
anskildu, en minnstur er hann í
Eystrasaltsríkjunum, Póllandi,
Rúmeníu og Búlgaríu.
Launakostnaður á vinnustund í
iðnaði er 35 evrur í Hollandi,
Þýskalandi og Danmörku. Hann er
30 evrur á Íslandi, en 5 evrur í
Litháen og 2 evrur í Búlgaríu.
Launakostnaður á vinnustund í
byggingarstarfsemi og mannvirkja-
gerð er hæstur á Íslandi og Dan-
mörku eða 34 evrur. Hann er 31
evra í Noregi og 30 evrur í Svíþjóð
og 27 evrur í Bretlandi.
Aðeins Danmörk og Svíþjóð eru
með hærri launakostnað á vinnu-
stund í verslun og ýmissi viðgerð-
arþjónustu, en þar er hann 30 evrur
á Íslandi. Sama á við um launa-
kostnað í samgöngum og flutning-
um. Þar er Ísland í þriðja sætið á
eftir Danmörku og Svíþjóð.
Gengi krónunnar leikur stórt
hlutverk í samanburði á launa-
kostnaði.
Krónan styrktist um 7,4% gagn-
vart evru frá 2. ársfj. 2006 til 2.
ársfj.
2007, sem þýðir að miðað við
óbreyttan launakostnað í íslenskum
krónum hækkaði launakostnaður
sem nemur styrkingu krónunnar.
Ef gengi krónunnar hefði verið í
125 stigum á 2. ársfj. 2007 hefði
launakostnaður hér á landi verið
2,4% lægri en ella.
Í skýrslunni segir að skýring á
háum launakostnaði hér á landi sé
m.a. langur vinnutími. Á þetta sér-
staklega við um byggingariðnað.
Svipuð laun og
á Norðurlöndum
Alýðusamband Íslands bar saman laun
hér á landi og í nágrannalöndum okkar
Kaup Laun í byggingariðnaði á
Íslandi eru þau hæstu í Evrópu.
Leikstjóri Syndir
feðranna, Ari Al-
exander Ergis
Magnússon, er
ekki ánægður
viðbrögðin við
myndinni. „Mér
finnst þau hafa
verið ömurleg.
Við erum búin að
fá 3.000 manns í
bíó, sem er um
eitt prósent þjóð-
arinnar. Ég gerði mér ekki vonir
um meira, en þetta lýsir dálítið af-
stöðu samfélagsins, hvað það skipt-
ir okkur engu máli þetta fólk. Eins
og Bárður segir í myndinni, svona
þriðja flokks fólk sem kemur okkur
ekki við.“
Aðsóknin
dræm
Ari Alexander
Ergis Magnússon