Morgunblaðið - 03.12.2007, Blaðsíða 16

16 MÁNUDAGUR 3. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
VESTURLAND
Eftir Guðrúnu Völu Elísdóttur
vala@simenntun.is
Borgarnes | Í lok nóvember sl. tók
Sigríður Margrét Guðmundsdóttir
(Sirrý í Landnámssetrinu) við al-
þjóðlegum verðlaunum á heimsþingi
kvenna í atvinnurekstri FECM sem
haldið var í Kaíró. Ásamt henni fóru
ellefu aðrar íslenskar konur og á
þinginu voru 400 konur sem eru
stjórnendur jafnmargra fyrirtækja
frá 55 löndum. ,,Verðlaunin voru
veitt fyrir áhugaverðasta nýsköp-
unarfyrirtækið og skilyrði var að
fyrirtækið hefði ekki verið í rekstri
lengur en í fimm ár,“ segir Sirrý.
Hún segir að upphaflega hafi Félag
kvenna í atvinnurekstri tilnefnt
Landnámssetrið og hún beðin að
senda svör við ítarlegum spurn-
ingalista og skrifa greinargerð um
reksturinn.
Hélt að við ættum ekki séns
,,Við unnum greinargerðina vel og
tókum þessu mjög alvarlega. Við
fengum þýðanda til að aðstoða okk-
ur og svo gerði ég ítarlega glæru-
sýningu sem rakti sögu Landnáms-
setursins alveg frá byrjun, hvernig
allt var þegar við komum hingað og
til dagsins í dag, hvernig allt er orðið
núna. Ég sendi blaðagreinar og allt
sem ég taldi að gæti gagnast til að fá
verðlaunin. Jafnframt tíundaði ég
þetta góða samstarf sem við höfum
átt við samfélagið hér og greindi
skilmerkilega frá öllum styrkjum
bæði frá ríki og einkaaðilum. Ég
hélt í sannleika sagt að við ættum
ekki séns í þessi verðlaun vegna
þess að við byggjum ekki eingöngu á
eigin áhættufé. En ég sagði auðvitað
frá því að við hefðum bæði hætt okk-
ar fyrri störfum til að byggja upp
fyrirtækið. Það kom mér samt veru-
lega á óvart að það sem ég hélt að
væri okkar helsti veikleiki reyndist
vera aðal styrkleikinn.“ Sirrý segir
styrkleikann felast í því að dóm-
endum þótti spennandi hvernig
hægt er að byggja upp menning-
artengda ferðaþjónustu á opinber-
um styrkjum en í einkarekstri.
,,Þetta þótti góð fyrirmynd sem önn-
ur lönd gætu litið til, t.d. sérstaklega
ýmis Afríkuríki þar sem áhersla er á
menningartengda ferðaþjónustu.
Hins vegar var það sem réð alger-
lega úrslitum að grunnhugmyndin á
bak við Landnámssetrið skuli vera í
svona miklum tengslum menningar-
arfinn.“
Fékk hláturskast
Sirrý hafði ekki hugmynd um
hvort hún fengi verðlaunin þegar
hún fór á heimsþingið. ,,Ég hugsaði
samt með mér að ef ég slysaðist til
að fá þau væri fáránlegt að vera ekki
viðstödd.“ Ísland lék reyndar stórt
hlutverk þarna því að Aðalheiður
Karlsdóttir frá Eignaumboðinu
stjórnaði pallborðsumræðum. Á
lokakvöldi þingsins var tilkynnt um
verðlaunin. ,,Ég heyrði frekar illa og
var eiginlega hætt að hugsa um
þetta og ekkert benti til þess að ég
fengi nein verðlaun. En þá heyri ég
að kynnirinn er að reyna stauta sig
fram úr einhverju rosalega erfiðu
nafni; ég fékk hláturskast því fyrst
fannst mér þetta bara fyndið og svo
varð ég ofboðslega glöð og ánægð.
Það er alltaf gaman að fá verðlaun,
en málið er auðvitað að þetta eru
ekkert bara mín verðlaun, ég er
bara fulltrúi allra sem hafa komið að
Landnámssetrinu og ekki síst
Kjartans Ragnarssonar, sem á hvað
mestan þátt í þessu framtaki.“
Þrátt fyrir að rólegra sé í ferða-
þjónustu á þessum árstíma er í nógu
að snúast á Landsnámssetrinu.
,,Flaggskipin okkar eru sýningarnar
um landnámið og Egils sögu. Það er
grunnhugmyndin sem við fórum af
stað með í upphafi; að gera sagna-
arfinn okkar sýnilegan og Íslend-
ingasögurnar fyrir þá sem eiginlega
ekkert þekkja til þeirra, með því að
búa til litlar sýningar þar sem við
stiklum á stóru. Fólk getur á tveim-
ur hálftímum fengið yfirborðsþekk-
ingu í landnáminu og Egils sögu
sem vonandi er hvatning fyrir fólk
til þess að lesa og læra meira. Þetta
er gert með hljóðleiðsögn sem til er
á sjö tungumálum og núna er það
áttunda að bætast við.“ Landnáms-
setrið var ennfremur opnað með
leiksýningunni Mr. Skallagrímsson
og segir Sirrý vinsældir þessarar
sýningar hafa farið fram úr öllum
vonum. Í byrjun næsta árs verður
leiksýningin Brák eftir Brynhildi
Guðjónsdóttur frumsýnd í Land-
námssetrinu. ,,Brynhildur er þekkt
fyrir að leika Edith Piaf, og hún hef-
ur gert þennan einleik þar sem hún
reynir að varpa ljósi á líf Brákar.“
Brák var fóstra Egils, fyrsta kven-
hetja Íslendingasagnanna og inn í
þetta mun Brynhildur flétta söng.
Hún hefur fengið með sér Pétur
Grétarsson slagverksleikara og leik-
stjóri er Atli Rafn Sigurðarson.
Uppáhald jólasveinanna
,,Þetta hefur orðið til þess að við
fundum hvað það er gaman að auka
fjölbreytnina í starfseminni. Hér er
skemmtileg gjafavöruverslun þar
sem lögð er áhersla á íslenskt hand-
verk og hönnun. Við höfum haft alls
konar uppákomur, tónleika, kvenna-
kvöld, jólahlaðborð og nú síðast
uppáhald jólasveinanna en það er
hugmynd sem við fengum í fyrra
þegar hingað kom um 40 manna
hópur í staðinn fyrir að fara á jóla-
hlaðborð. Þetta voru fjölskyldur frá
fyrirtæki í Reykjavík sem ákváðu að
draga sig úr skarkalanum og fara í
sveitarólegheitin einn dag. Þetta
hittist á sama dag og úrslitin voru
gerð kunn í smákökusamkeppninni
og hér var síðan dansað í kringum
jólatréð. Fólkið átti ekki orð yfir
hvað þetta heppnaðist vel þannig að
í ár gerum við þetta um helgar fram
að jólum, eða eftir eftirspurn. Við
bjóðum upp á uppáhaldsmat jóla-
sveinanna í hádeginu en það er
plokkfiskur, bjúgu og uppstúfur,
lambalæri og brúnaðar kartöflur, að
ógleymdum grjónagraut með
möndlu, skyri og royal-karamellu-
og -súkkulaðibúðingi. Svo skemmti-
lega vildi til að á meðan fólkið var að
borða villtust jólasveinar, m.a.
Bjúgnakrækir inn á Landnáms-
setrið og ætluðu að stela mat frá
krökkunum. Eftir hádegismatinn
var brúðuleiksýningin ,,Pönnukakan
hennar Grýlu“ eftir Bernd Ogrodnik
og hægt að fá kaffi og pönnukökur.“
Sirrý segir aðsóknina að Land-
námssetrinu alltaf aukast og vera
miklu meiri en þau áttu von á. ,,Ég
vil líka gjarnan vekja athygli á því að
hér er opið alla daga, veitingahúsið
er alltaf opið og hlaðborð í hádeginu.
Það er tilvalið að skreppa hingað í
sunnudagsbíltúrinn, fara út fyrir
höfuðborgarsvæðið í fallega náttúru
og rólegt umhverfi. Auk þess eru
margir aðrir möguleikar í afþrey-
ingu og útivist á Vesturlandi.“
Landnámssetrið fær
alþjóðlega viðurkenningu
Verðlaun Sigríður Margrét segir að dómendum hafi þótt spennandi
hvernig hægt er að byggja upp menningartengda ferðaþjónustu á op-
inberum styrkjum en í einkarekstri.
Sauðárkrókur | Í stilltu en björtu og
köldu veðri sl. fimmtudag kom saman
hópur fólks á áningarstað Vegagerð-
arinnar við Vesturós Héraðsvatna í
Skagafirði.
Tilefni þessarar samkomu var und-
irritun samnings milli áhugahóps um
gerð styttu af Jóni Ósmann ferju-
manni frá Utanverðunesi, og mynd-
höggvarans Ragnhildar Stef-
ánsdóttur, sem tekið hefur að sér
verkið. Hefur styttunni verið fundinn
staður þar sem vel sést yfir ósinn og
nánast á stígnum sem ferjumaðurinn
gekk til og frá heimili sínu í Ut-
anverðunesi.
Vann við ósinn í um 40 ár
Jón Ósmann var um fjörutíu ára
skeið ferjumaður við ósinn, hóf störf
sem unglingur og sinnti þeim allt til
dauðadags.
Frumkvöðull að gerð styttunnar er
Sveinn Guðmundsson hrossaræktandi
á Sauðárkróki og hefur hann myndað
áhugahóp sem vinnur með honum að
framgangi hugmyndarinnar, að reisa
bronsstyttu af ferjumanninum í fullri
líkamsstærð.
Áhugahópinn skipa auk Sveins þeir
Sigurður Haraldsson bóndi að Gróf-
argili, Stefán Guðmundsson fyrrv. al-
þingismaður, Hjalti Pálsson sagn-
fræðingur frá Hofi og Árni
Ragnarsson arkitekt.
Ragnhildur Stefánsdóttir mynd-
höggvari var fengin til að gera kostn-
aðaráætlun um gerð slíkrar styttu og
niðurstaða hennar varð 6.130.000 kr.
og á grundvelli þeirrar áætlunar hef-
ur nú verið formlega gengið frá
samningi við Ragnhildi um að hún
taki að sér gerð listaverksins, en
stefnt er að því að um sólstöður
næsta sumar verði verkið fullbúið.
Að sögn Sveins stendur fjármögnun
verksins yfir, og miðar vel, en betur
má ef duga skal og hafa nú verið opn-
aðir reikningar í Landsbankanum og
Kaupþingi og bera báðir nafnið
Ferjumaðurinn, en þar geta áhuga-
samir lagt framkvæmdinni lið.
Í Landsbankanum: 0161-26-1914,
og í Kaupþingi: 0310-13-862.
Þjóðsagnapersóna í lifandi lífi
Jón Ósmann var ferjumaður alla
sína ævi, hóf starfið sem unglingur og
sinnti því allt til dauðadags. Hann var
rúmlega tveggja metra maður, þrek-
vaxinn og afrenndur að afli, sem nýtt-
ist honum vel í starfi, er knýja þurfti
níðþunga dragferjuna fullhlaðna, á
handaflinu einu landa á milli. Í lif-
anda lífi var Jón Ósmann þegar orð-
inn þjóðsagnapersóna, þá var hann
ferjumaður lengst allra á Íslandi og
einmitt þess vegna þykir áhugahópn-
um Jón Ósmann verðugur fulltrúi
þeirrar stéttar manna sem önnuðust
hin erfiðu samgöngustörf á og við
stórfljót landsins.
Opnuð verður í fyrstu viku desem-
ber netsíða þar sem áhugasamir geta
fylgst með og stutt framgang þessa
skemmtilega verkefnis í minningu
ferjumannsins, og er slóðin: skagaf-
jordur.com/ferjumadurinn.
Minnisvarði
um Jón
Ósmann
ferjumann
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Myndhöggvarinn Ragnhildur Stef-
ánsdóttir og Sveinn Guðmundsson
hrossaræktandi handsala samning um
gerð styttu af Jóni Ósmann. Í baksýn er
ósinn, starfsvettvangur ferjumannsins.
Eftir Birki Fanndal Haraldsson
Jarðböðin við Mývatn | Það er orðin hefð fyrir því að jólasveinarnir, all-
ir sem einn, fari í ærlegt þrifabað í Jarðböðunum í byrjun jólaföstu.
Þetta mælist vel fyrir, bæði hjá þeim sjálfum sem og gestum Jarðbað-
anna, sem gjarnan fjölmenna til að fylgjast með sveinunum og tiltektum
þeirra.
Eftir baðið tóku þeir strikið suður hjá Hverfelli og beinustu leið til
heimkynna sinna í Dimmuborgum. Þar verða þeir nú upp á hvern dag og
taka á móti gestum fram til jóla.
Morgunblaðið/Birkir Fanndal Haraldsson
Jólasveinarnir í baðferð