Morgunblaðið - 10.01.2008, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Morgunblaðið helgar mér leiðara
síðastliðinn þriðjudag og vangavelt-
um mínum í Fréttablaðspistli um
ýmis útsmogin kænskubrögð rit-
stjóra blaðsins til að koma á rík-
isstjórn Sjálfstæðisflokks og VG og
einangra um leið
Samfylkinguna frá
allri þátttöku í stjórn
landsins – fulltrúa
þriðjungs kjósenda.
Leiðarar, Reykja-
víkurbréf og aðrar
fráveitur fyrir einka-
skoðanir ritstjórans –
sem kallaðar eru
skoðanir Morg-
unblaðsins einsog þær
hafi verið samþykktar
á starfsmannafundum
eða fundum hluthafa –
eru einatt skrifaðar í
dálítið upphöfnum stíl:
nú glymur gjallarhorn
Morgunblaðsins og
rétt að allir staldri við
og meðtaki boðskap-
inn. Það var því
óvænt upphefð fyrir
mig að ritstjóranum
þætti nauðsynlegt að
ansa þessum „rithöf-
undi“ í virðulegasta
dálki blaðsins. Enda
þurfti sérstaka rök-
semd fyrir þeirri upp-
hefð minni: ritstjórinn
gerir mig að „einum
helsta ráðgjafa formanns Samfylk-
ingarinnar“ um leið og hann býsn-
ast yfir því að ég klóri mér í hausn-
um yfir nýtilkomnum
Þjóðviljatöktum blaðsins og efist
um einlægni þessa staðfasta mál-
gagn hins staðfasta arms Sjálfstæð-
isflokksins.
Eiginlega verð ég að játa að ég
fann nokkuð til mín í smástund við
lestur leiðarans og sá mig í anda að
brýna fyrir formanninum rétt fyrir
sjónvarpsútsendingu að muna nú að
brosa. Gott ef mér fannst ekki um
hríð að ég væri dálítill áhrifamaður
í samfélaginu, jafnvel eins og þeir
Styrmir og Matthías voru á árunum
í Aðalstrætinu þegar þeir horfðu út
um gluggann niður á þingmenn og
bankastjóra koma gangandi eftir
Austurstrætinu á leið til sín, og
engum ráðum var ráðið nema þeir
legðu blessun sína yfir.
Það var nú þá.
En vandi fylgir veg-
semd hverri. Og í mínu
tilviki sá að ég get því
miður ekki þegið hina
veglegu nafnbót leið-
arahöfundar. Staðfesta
hefur stundum verið
ofmetin dyggð, ekki
síst ef málstaðurinn er
vondur, en maður á
samt að reyna að koma
til dyranna eins og
maður er klæddur, og
ekki skreyta sig með
tilfallandi flíkum, sama
hversu freistandi þær
eru.
Hins vegar hef ég
verið lesandi Morg-
unblaðsins frá barn-
æsku og nærtækara að
líta á skrif mín um
blaðið í því ljósi.
Um leiðara Morg-
unblaðsins er það að
öðru leyti að segja að
hann er skrifaður á
þann ögn yfirdrifna
hátt sem gætir í sí-
auknum mæli í stjórn-
málaskrifum blaðsins
og ritstjórinn og hans
trúnaðarfólk virðast telja vinstri
sinnaðan ritstíl. Þannig segir þar „í
Samfylkingunni er sannfæring ekki
til“. Það er vissulega sjónarmið,
eins og góður maður segir stundum
þegar hann heyrir óvenju ein-
dregna dellu; þá vita að minnsta
kosti þeir fjölmörgu áskrifendur
Moggans sem Samfylkinguna
styðja hvílíka vanþóknun blaðið hef-
ur á þeim – og geta dregið sínar
ályktanir af því.
Staðfesta
Guðmundur Andri Thorsson
skrifar í tilefni leiðaraskrifa í
Morgunblaðinu sl. þriðjudag
Guðmundur Andri
Thorsson
» Þá vita aðminnsta
kosti þeir fjöl-
mörgu áskrif-
endur Moggans
sem Samfylk-
inguna styðja
hvílíka van-
þóknun blaðið
hefur á þeim.
Höfundur er rithöfundur.
SKÖMMU fyrir jól var samþykkt
frumvarp til laga um breytingar á
lögum um þingsköp Alþingis. Lögin
voru samþykkt af
þingmönnum allra
flokka nema Vinstri
grænna. Mikill óró-
leiki virðist hafa skap-
ast innan VG vegna
þessar breytinga á
þingsköpum ef marka
má málflutning
þeirra. Í Silfri Egils í
lok ársins hafði vara-
þingmaðurinn Guð-
fríður Lilja Grét-
arsdóttir stór orð um
vinnubrögð við þessar
breytingar. Hún skrif-
aði auk þess grein í
Fréttablaðið þar sem
hún sagði að ,,síðasta
verk þingsins hafi ver-
ið að rjúfa þá hefð að
sátt sé um þingsköp“.
Þetta eru fullyrðingar
sem ekki fá staðist
eins og þeir vita sem
hafa fylgst með gangi
málsins.. Vegna mál-
flutnings og viðbragða
þingmanna VG sé ég
ástæðu til þess að
gera nokkra grein fyr-
ir aðdraganda þessa máls og hvernig
staðið var að undirbúningi þessara
mikilvægu breytinga á þingskap-
arlögum.
Frumkvæði Ólafs G. Einarssonar
Á kjörtímabilinu 1995-1999, er
Ólafur G. Einarsson var forseti Al-
þingis, hófst skipuleg vinna við end-
urskoðun þingskapa. Á þeim tíma var
ég einn af varaforsetum Alþingis og
þekki því vel til. Þetta starf bar þann
árangur að eftir áramótin 1998–1999
var lagt fram frumvarp um gagn-
gerar breytingar á þingsköpum Al-
þingis. Að því stóð öll forsætisnefnd
þingsins, Ólafur G. Einarsson forseti
og varaforsetarnir Ragnar Arnalds,
Guðni Ágústsson, Guðmundur Árni
Stefánsson og undirritaður. Að þessu
vék Svavar Gestsson í kveðjuræðu
sinni á þinginu vorið 1999 en hann
var formaður þingflokks og vann að
málinu.
Frumvarpið var stöðvað
Frumvarpið frá 1999 náði ekki
fram að ganga. Miklar hræringar
voru þennan vetur í stjórnmálum,
þingflokkar klofnuðu en
nýr þingflokkur óháðra,
undir forustu Steingríms
J. Sigfússonar og Ög-
mundar Jónassonar,
lagðist algerlega gegn
frumvarpinu og þeim
breytingum sem það fól í
sér.
Ég og margir fleiri
bundum vonir við það að
takast mætti að ná sátt-
um um breytingar á
þingsköpum Alþingis
þegar nýtt þing kom
saman eftir kosningar
1999. Af því varð hins
vegar ekki. Forveri
minni í embætti, Sólveig
Pétursdóttir, lagði sig
mjög fram á síðari hluta
seinasta kjörtímabils að
ná samkomulagi um
breytingar á þingsköpum
en ekki náðist samstaða
þingflokkanna um önnur
atriði en þau sem kalla
mætti „tæknilegar breyt-
ingar“ og þau voru raun-
ar að mestu tekin upp úr
frumvarpinu frá 1999.
Nýtt þing vildi breytingar
Þannig stóðu þessi mál er ég var
kjörinn til embættis forseta Alþingis í
lok maí sl. vor. Er ég tók við kjöri
sagði ég m.a. í ávarpi mínu þegar ég
vék að slakri útkomu Alþingis í könn-
unum sem gerðar hafa verið á af-
stöðu þjóðarinnar til þingsins:
„Eigi að síður tel ég að umræðu-
hættir á Alþingi eigi hér nokkra sök
en það er sá þáttur þingstarfanna
sem er sýnilegastur okkur. Ég hvet
til þess að við öll tökum saman hönd-
um og bætum hér um. Það á að vera
hlutverk okkar að setja þann svip á
löggjafarsamkomuna að hún njóti
virðingar með þjóðinni og hafi trú-
verðugleika.“
Ég varð þess var eftir þingsetn-
ingarávarp mitt að mikill vilji var
meðal nýrra þingmanna að gerðar
yrðu breytingar bæði á þingsköpum
og einnig á starfsaðstöðu þingmanna.
Og það var mitt mat að mjög mik-
ilvægt væri að styrkja stöðu stjórn-
arandstöðunnar á Alþingi en starfs-
aðstaða stjórnarandstöðunnar var
ekki boðleg á elsta löggjafarþingi
veraldar.
Breytingar undirbúnar
Eftir að hafa farið yfir stöðu mála
og rætt við alla formenn stjórnmála-
flokkanna sl. sumar, þar á meðal
Steingrím J. Sigfússon, hóf ég undir-
búning að breytingum á lögum um
þingsköp Alþingis og einnig breyt-
ingar á starfsaðstöðu þingmanna.
Forsætisnefndin tók tillögunum
mjög vel. Grundvöllur breytinganna
hvað varðaði ræðutíma var frum-
varpið frá 1999.
Eftir vandaðan undirbúning
kynnti ég tillögurnar í heild sinni fyr-
ir formönnum þingflokkanna en það
var sá hópur sem mótaði endanlegar
útfærslu málsins alls. Vikum saman
fóru fram umræður sl. haust um
frumvarpið þar sem leitað var sam-
komulags um málið. Við lok þeirrar
miklu vinnu reyndust fulltrúar VG
ekki tilbúnir að fallast á þau sjón-
armið sem ég hafði náð samkomulagi
um við aðra og höfnuðu því miður
samstarfi um málið nema þeirra sjón-
armið um ótakmarkaðan ræðutíma
næði fram að ganga. Auk þess vildu
þeir slíta sundur breytingar á þing-
sköpum og bætta starfsaðstöðu þing-
manna. Ég get vel viðurkennt að ég
setti fulltrúum VG stólinn fyrir dyrn-
ar þegar ég áttaði mig á því að enginn
vilji var á þeim bæ til þess að ljúka
málinu. Ég gat ekki hugsað mér að
láta þingmenn VG stöðva málið og
eyðileggja aftur þá samstöðu sem
hafði myndast um það. Því fór sem
fór og frumvarpið var lagt fram og
afgreitt sem lög frá Alþingi.
Viðbrögð við breytingum á starfs-
háttum þingsins hafa öll verið á einn
veg hjá öðrum en þingmönnum VG.
Viðbrögðin hafa verið mjög jákvæð,
ekki síst frá reyndum þingmönnum
og áhugamönnum um stjórnmál sem
fylgjast daglega með umræðum á Al-
þingi. Ég tel að það staðfesti að
ákvörðun mín var rétt að nýta þann
byr sem málið hafði í þinginu.
Breytingar á starfsháttum
Alþingis voru tímabærar
Sturla Böðvarsson segir frá
breytingum á lögum um þing-
sköp Alþingis
Sturla Böðvarsson
» Viðbrögð viðbreytingum
á þingsköpum
hafa verið mjög
jákvæð, ekki
síst frá reynd-
um þingmönn-
um og áhuga-
mönnum um
stjórnmál.
Höfundur er forseti Alþingis.
LOGAR græðginnar fara nú um
borgina og eyða henni. Eldarnir
teygja sig upp allan Laugaveginn og
brenna til ösku svip þeirrar Reykja-
víkur sem byggð var
af íslensku hugviti og
hagleik.
Í því liggja verð-
mæti gömlu húsanna;
íslensku hugviti og
hagleik. Þau eru ís-
lenskar menningar-
afurðir, unnar á tíma-
bili í sögunni sem er
liðið – og kemur því
aldrei aftur. Þau eru
með öðrum orðum
óbætanleg. Það er
stigsmunur en ekki
eðlis á því að rífa göm-
ul hús – og rífa hand-
rit.
Ef við hefðum ekki
rifið nein timburhús-
hús í miðborg Reykja-
víkur væri sá hluti
borgarinnar kominn á
heimsminjaskrá Sam-
einuðu þjóðanna fyrir
löngu.
Gömlu timburhúsin
eru einstakar minjar
sem fólk frá öllum
heiminum skoðar, veltir fyrir sér,
upplifir. Eins og það skoðar, veltir
fyrir sér og upplifir íslenskar bók-
menntir eða tónlist.
Á rústum timburhúsanna rísa
sviplaus hús sem gætu staðið í
hvaða úthverfi sem væri í heim-
inum. Þau eru reist vegna þess að á
þeim er hægt að græða meira en því
gamla. Það má heita eðlilegt að
áhugi sé á að græða á þessu eins og
öðru. En ekki að þeir einkahags-
munir séu teknir fram yfir almanna-
hagsmuni.
Það er skiljanlegt að við skyldum
rífa niður handrit til að
leggja í gat á skó. Okk-
ur rak nauðsyn til þess.
Okkur er hinsvegar
engin nauðsyn að rífa
þessi hús.
Gera verður þá kröfu
til allra borgarfulltrúa
að þeir standi vörð um
þau menning-
arverðmæti sem borgin
hefur að geyma og skili
henni ekki fátækari en
hún var þegar þeir
tóku við henni.
Þeirra bíður því sú
þraut að koma í veg
fyrir þetta menning-
arslys, þennan borg-
arbruna. Málið er ekki
komið of langt á meðan
húsin standa.
Ef eina lausnin er að
kaupa húsin eða greiða
eigendum þeirra bætur
vegna afturkallaðra
byggingarleyfa, þá gott
og vel. Reykjavík-
urborg getur með góðri
samvisku tekið hátt og langt lán til
þess. Þeir sem síðar greiða afborg-
anirnar munu gera það með ánægju
– og þakklæti.
Reykjavík brennur
Logar græðginnar fara nú
um borgina, segir Björn B.
Björnsson
Björn B. Björnsson
» Á rústumtimburhús-
anna rísa svip-
laus hús sem
gætu staðið í
hvaða úthverfi
sem væri í heim-
inum.
Höfundur er kvikmyndagerðarmaður
og býr í Reykjavík.
H ú s a l e i g u b æ t u r
Athygli er vakin á að samkvæmt lögum um húsaleigubætur nr. 138/1997 skal endurnýja
umsókn um húsaleigubætur árlega í upphafi árs og gildir umsóknin til ársloka.
Umsækjendur um húsaleigubætur í Reykjavík eru
minntir á að skila umsókn fyrir árið 2008 til þjónustumiðstöðva Reykjavíkurborgar
í síðasta lagi 16. janúar nk.
Þeir sem eiga lögheimili í Miðbæ eða Hlíðum hafi samband við Þjónustumiðstöð
Miðborgar og Hlíða, Skúlagötu 21, sími 411-1600.
Þeir sem eiga lögheimili í Vesturbæ hafi samband við Þjónustumiðstöð Vesturbæjar,
Hjarðarhaga 45-47, sími 411-1700.
Þeir sem eiga lögheimili í Laugardal eða Háaleiti hafi samband við Þjónustumiðstöð
Laugardals og Háaleitis, Síðumúla 39 sími 411-1500.
Þeir sem eiga lögheimili í Breiðholti hafi samband við Þjónustumiðstöð Breiðholts,
Álfabakka 12, sími 411-1300.
Þeir sem eiga lögheimili í Árbæ, Grafarholti eða Norðlingaholti hafi samband við
Þjónustumiðstöð Árbæjar og Grafarholts, Bæjarhálsi 1, sími 411-1200.
Þeir sem eiga lögheimili í Grafarvogi eða Kjalarnesi hafi samband við Þjónustumiðstöð
Grafarvogs og Kjalarness, Langarima 21, sími 411-1400.
Sviðsstjóri
Velferðarsviðs Reykjavíkurborgar