Morgunblaðið - 01.03.2008, Side 14

14 LAUGARDAGUR 1. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SAMÞYKKT var á fundi nærri 50 fulltrúa nor-
rænna þristavinafélaga í Reykjavík á laugardag
að stofna samband norrænu félaganna. Til-
gangur þess yrði einkum að annast samskipti
fyrir félögin einum rómi til dæmis við flugmála-
stjórnir landanna.
Tómas Dagur Helgason, formaður DC-3
Þristavina, sem er nafn íslenska félagsins, segir
afar brýnt að norrænu félögin geti komið sam-
einuð fram. Nú séu framundan ýmsar breyt-
ingar og hertar reglur varðandi skráningu flug-
véla sem eigendur DC-3-véla telji að eigi ekki
alls kostar við slíkar vélar. Þær séu í dag eink-
um notaðar til skemmti- og útsýnisflugs hjá fé-
lögum sem vilji viðhalda þessum sögufrægu vél-
um og þær séu ekki notaðar í hagnaðarskyni og
ekki til atvinnuflugs.
Á fundinum kom fram að meðal krafna sem
ætlunin sé að setja um rekstur DC-3-véla sem
yrðu notaðar í atvinnuflugi sé að læsa verði skil-
rúmi milli stjórnklefa og farþegarýmis, að vél-
arnar verði búnar neyðarljósabúnaði, veður-
ratsjá, upptökubúnaði fyrir samtöl í stjórnklefa
og neyðarrennum við útganga.
Fram að þessu hafa vélar sem þessar geta
fengið undanþágur frá ákveðnum kröfum sem
er þá á valdi flugmálastjórnar hvers lands.
Framvegis verða vélarnar hins vegar að upp-
fylla sömu Evrópukröfur og gilda um vélar sem
framleiddar eru 70 árum síðar. Þetta mun ekki
eiga við um Pál Sveinsson þar sem vélin er ekki
skráð til atvinnuflugs.
Páli Sveinssyni breytt
til farþegaflugs?
Þá kom fram í umræðum á fundunum að þar
sem elstu DC-3-vélarnar væru orðnar 65-70 ára
gamlar væru sífellt færri sem þekku til þeirra í
flugheiminum. Var nefnt sem dæmi að þegar
finnskir fallhlífarstökkvarar óskuðu eftir leyfi
hjá finnsku flugmálastjórninni til að nota DC-3
við æfingar var spurt hvort þessar vélar hent-
uðu til fallhlífarstökks. Var þá rifjað upp fyrir
fulltrúum flugmálastjórnarinnar að þessar vél-
ar hefðu mest allra véla verið notaðar til að
flytja fallhlífarhermenn til átakasvæða í síðari
heimsstyrjöldinni.
Norrænu þristavinafélögin hafa tekjur til
rekstrar véla sinna með útsýnisflugi fyrir fé-
lagsmenn en í hverju Norðurlandanna eru ein
til tvær DC-3-vélar í rekstri hjá þristavinafélög-
um eða einkaaðilum. Tómas Dagur segir að hjá
íslenskum þristavinum sé áhugi á að breyta Páli
Sveinssyni úr landgræðsluvél í farþegavél þar
sem landgræðsluhlutverkinu sé lokið. Hann
segir slíka breytingu kosta umtalsvert fé og sé
nú til skoðunar hjá stjórn félagsins hvernig
hugsanlegt sé að fjármagna það og hvernig
eignarhaldi á vélinni yrði háttað en í dag annast
félagið rekstur vélarinnar sem er í eigu ríkisins.
Fulltrúar norrænu félaganna ræddu mögu-
leika þess að fljúga til Berlínar í júní til að taka
þátt í minningarathöfn um loftbrúna sem stóð í
marga mánuði 1948 til 1949 en þar léku DC-3-
vélar stærsta hlutverkið. Til að til þessa komi
þarf fjármögnun að vera tryggð.
Undirbúa stofnun
sambands norrænna
þristavinafélaga
Þristavinir Hátt í 50 fulltrúar frá félögum á Norðurlöndum ræddu sameiginleg mál sín.
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
ÍSLENDINGUM vegnaði einstaklega vel á nýafstöðnu
heimsmeistaramóti í uppstoppun sem haldið var í Salz-
burg í Austurríki. Haraldur Ólafsson var annar besti
uppstoppari í heimi í flokki
fiska í keppni meistara, en
hann fékk 90 stig af 100
mögulegum fyrir uppstopp-
aðan lax úr Laxá í Aðaldal.
Árangur hans var besti ár-
angur Norðurlandabúa á
mótinu. Brynja Davíðsdóttir
hamskeri fékk 84 stig af 100
mögulegum, sem samsvarar
annarri einkunn eða öðrum
verðlaunum, fyrir uppstopp-
aðan snjótittling í flokki
smáfugla í keppni atvinnu-
manna.
Að sögn Haraldar var
þetta umfangsmesta heims-
meistaramót sem haldið hef-
ur verið í Evrópu, en alls
tóku þátt í því um 150 upp-
stopparar og hamskerar
með um 450 gripi. Að vanda var keppt í þremur styrk-
leikaflokkum, þ.e. flokki byrjenda, atvinnumanna og
meistara. „Þetta er minn besti árangur til þessa,“ segir
Haraldur, sem áður hefur orðið alþjóðlegur meistari og
besti atvinnumaður á mótum í Bandaríkjunum. Har-
aldur hefur fengist við uppstoppun í um 13 ár, en hann
hefur sérhæft sig í uppstoppun fiska þótt hann segist
taka einstaka fugl og ref með. Spurður hver lykillinn sé
að góðri uppstoppun svarar Haraldur: „Vinna og aftur
vinna, auk gríðarmikillar þolinmæði. Lykillinn að
keppnisvinnu er að missa aldrei einbeitinguna,“ segir
Haraldur og bendir máli sínu til stuðnings á að það taki
þrjár til fjórar vikur að stoppa upp einn fisk og mála.
Spurður hvað verði um vinningsfiskinn segist Haraldur
ætla að eiga hann fyrst um sinn, en tekur fram að hann
muni íhuga að selja hann fái hann nægilega gott tilboð.
Rétt vinnubrögð frá a til ö
„Ég vinn alltaf að því að gera betur,“ segir Brynja,
sem lenti í þriðja sæti á heimsmeistaramótinu 2006 og
hefur síðan þá haft það að markmiði að ná betri ár-
angri. Brynja hefur starfað sem hamskeri í meira en
tíu ár og hefur sérhæft sig í fuglum þótt hún vinni með
einstaka tófu eða mink. Spurð hver lykillinn að góðri
uppstoppun sé segir Brynja það felast í réttum vinnu-
brögðum frá a til ö, hvort heldur það snúi að hreinsun
hamsins eða vali á vírastærð í búknum. „Svo þarf virki-
lega að stúdera hegðun og atferli lifandi fugla sem og
ljósmyndir af þeim. Maður verður að fá góða tilfinn-
ingu fyrir því hvernig fuglar hugsa og hreyfa sig og
reyna að fanga það,“ segir Brynja og bendir á að upp-
stoppaður fugl þurfi helst að virka eins og hann sé enn
lifandi.
Íslenskir uppstopparar sigursælir á heimsmeistaramóti
Endalaus
vinna og þol-
inmæði er
lykillinn að
velgengninni
Árvakur/Golli
Snjótittlingur Brynja Davíðsdóttir hlaut aðra einkunn
fyrir uppstoppaðan snjótittling í flokki smáfugla.
Ljósmynd/Andreas Kolarik
Stekkur Vinningslaxinn er fenginn úr Laxá í Aðaldal.
Besti árangur minn til
þessa Haraldur Ólafs-
son með verðlaunin.
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
ENGINN gangur er í
samningaviðræðum milli
Landsvirkjunar og land-
eigenda við neðri hluta
Þjórsár, öfugt við það
sem talsmenn Lands-
virkjunar hafa haldið
fram. Þetta segir Renate
Hanneman, landeigandi
á Herríðarhóli í Ása-
hreppi, en hún er ein
þeirra sem eiga vatns-
réttindi í ánni. Ríkið á
um 93% vatnsréttind-
anna en Landsvirkjun
þarf að hafa nýtingarrétt
á öllum réttindum í ánni
til þess að hægt sé að
ráðast í fyrirhugaðar
virkjanir á svæðinu. Þess vegna er
sérstaklega mikilvægt fyrir Lands-
virkjun að ná samningum við landeig-
endur.
Samkvæmt teikningum er gert ráð
fyrir lóni í túnfætinum hjá Renate en
hún segir upplýsingar frá Lands-
virkjun hafa verið óljósar og að gögn
sem hafi verið lofað hafi ekki borist
landeigendum. „Ég kalla þetta ekki
samningaviðræður. Við komum t.d. til
með að missa um 70-80 hektara land
en rætt hefur verið um að byggja
varnargarð til að koma í veg fyrir það.
Á fundi í febrúar í fyrra var því lofað
að við fengjum gögn um slíkan garð
en þau hafa ekki borist,“ útskýrir
Renate og bætir við að landeigendum
hafi verið tjáð að þeir ættu síðasta
orðið um hvort varnargarður yrði
reistur. Hins vegar hafi einvörðungu
verið unnið áhættumat sem geri ráð
fyrir varnargarði og því sé erfitt fyrir
landeigendur að taka afstöðu til máls-
ins.
Eiga engan forgang
Í maí 2007 vart gert samkomulag
sem fól í sér yfirtöku Landsvirkjunar
á vatnsréttindum ríkisins í ánni. Rík-
isendurskoðun gerði síðar athuga-
semdir við þetta samkomulag þar
sem leita hefði þurft sérstakrar laga-
heimildar til að ráðstafa réttindunum.
Renate segir marga hafa haft
áhyggjur af því að gripið væri til eign-
arnáms á svæðinu og að landeigendur
hefðu því ekkert val. „Það er a.m.k.
skýrt núna að Landsvirkjun hefur
engan forgang að okkar vatnsréttind-
um. Ég má leigja þau eða ákveða að
eiga þau sjálf en verð ekki að selja,“
segir Renate en vekur einnig athygli
á yfirlýsingu frá Landsvirkjun þar
sem sagt er að eignarnám hafi ekki
staðið til en jafnframt áréttað að sam-
kvæmt lögum eigi meirihlutinn að
geta ráðið þegar ekki næst samkomu-
lag, þannig að eigendur minnihluta
vatnsorku geti ekki komið í veg fyrir
að orkan sé nýtt.
„Þessu var líkt við húsfélag og að
við gætum því þurft að beygja okkur
undir vilja þeirra,“ segir Renate.
Haldið í gíslingu
Renate og eiginmaður hennar reka
ferðaþjónustu á svæðinu og segir hún
starfsemi þeirra stefnt í mikla óvissu
með virkjunaráformunum. „Ég veit
ekki hvernig við eigum að geta rekið
þessa starfsemi hér áfram. Aðalreið-
leiðin liggur meðfram Þjórsá og hún
myndi eyðileggjast. Landsvirkjun
hefur lofað því að halda reiðstígunum
opnum en það er bara ekki það sama
að ríða eftir manngerðum reiðleiðum
meðfram varnargarði eins og að fara
eftir ánni,“ segir Renate.
„Svo segir Landsvirkjun að engum
sé haldið í gíslingu hér á svæðinu en
þetta er ekkert annað en gísling,“
segir hún jafnframt og bætir við að
virkjanaáformin hafi vofað yfir í mörg
ár og það hafi haft veruleg áhrif á allt
samfélagið á svæðinu. „Þetta liggur
þungt á mönnum og veldur illindum
milli sveitunga.“
Kalla þetta ekki
samningaviðræður
Renate Hanneman, landeigandi við
Þjórsá, segir að enginn gangur sé í
samningaviðræðum við landeigendur
Morgunblaðið/Ólafur Már Aronsson
Undir vatn Framtíð ferðaþjónustu sem Renate
rekur er í óvissu vegna mögulegra virkjana-
áforma. Myndin er tekin á bökkum Þjórsár.