Morgunblaðið - 29.04.2008, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 29.04.2008, Blaðsíða 24
24 ÞRIÐJUDAGUR 29. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN Í DAG, 29. apríl, fagna dans- listamenn um allan heim alþjóða dansdeginum með fjölbreyttum hætti en dagurinn er haldinn til minningar um fæðingardag dans- umbótasinnans Jean-Georges No- verre árið 1727. Markmið alþjóðlega dansdagsins er að yf- irstíga pólitískar, menningarlegar og siðfræðilegar hindr- anir og færa fólk nær hvert öðru í friði og vináttu með sameig- inlegu tungumáli – dansinum. Íslendingar fagna þessum degi í ár með því að kynna fyrir nýj- um borgarstjóra og menningarmálaráði borgarinnar tillögur að danshúsi, miðstöð fyrir samtímadans í borg- inni. Mikilvægi slíkrar miðstöðvar í innlendu samhengi er augljóst en með tilkomu hennar mun þessi unga og kraftmikla grein loks sitja við sama borð og aðrar listgreinar. Hún mun verða virkt afl til menningarlegra og samfélagslegra um- bóta eins og aðrar at- vinnugreinar sem byggja á og þróa mannleg samskipti. Í alþjóðlegu samhengi mun slík mið- stöð setja Reykjavík enn framar á kortið sem framsækna menning- arborg en allar helstu menning- arborgir Vestur- og Austur-Evrópu hafa nú yfir slíkum húsum að ráða. Það tengslanet sem tengir saman breiða starfsemi þessara húsa við danshátíðir í Evrópu mun tryggja flæði listamanna og listunnenda til og frá landinu og margfalda þannig fjárfestingu samfélagsins. Forseti alþjóða danssamfélagsins CID-UNESCO sendi í mánuðinum frá sér tilkynningu til yfir hundrað þúsund meðlima sinna í yfir tvö hundruð löndum þar sem hann kall- ar samfélagið til ábyrgðar. Hann hvetur stjórnsýsluna (landsbundna, svæðisbundna og staðbundna), fjár- magnsfjárfesta (einkaaðila og hið op- inbera) og fjölmiðla (dagblöð, tíma- rit, útvarp og sjónvarp) til þess að eiga í virku samtali við greinina. Þessar bjargir séu þær sem hvað mest áhrif hafa á hvernig dans- samfélagið mun þróast áfram. Um leið og Félag íslenskra list- dansara óskar landsmönnum til hamingju með daginn, blásum við til sóknar. Á teikniborðinu liggja fram- sæknar hugmyndir um þróun list- dansins til næstu 10 ára. Listdans- arar, höfundar, kennarar, fræðimenn og dansmyndagerð- armenn nær og fjær kalla hér með eftir sam- starfi við þá stjórn- málamenn sem ábyrgir eru fyrir menningar- og menntamálum á öllum stigum stjórnsýslunnar um mótum dansstefnu á breiðum félagslegum grunni. Frjó samvinna okkar til framtíðar er hornsteinn áframhald- andi framfara innan greinarinnar. Ávarp dangsins er eftir Gladys Faith Agul- has: „Andi dansins á sér hvorki lit, lögun, né stærð en í honum felst aflið sem sameinar; styrkurinn og fegurðin sem býr innra með okk- ur. Sérhver dansandi sál, ung sem gömul; þeir vanmáttugu skapa og umbreyta hug- myndum í lifandi, breytilega og hreyf- anlega list. Í dansinum speglast hvernig það ógerlega verður gerlegt og öllum er fært að snerta, heyra, finna og upplifa. Hljóðin frá hjörtum og sálinni gefa okkur taktinn, hver einasta hreyfing afhjúpar mannkynssöguna. Með þessu móti nær mannsandinn að höndla hið fullkomna frelsi. Í hvert sinn sem hendur okkar snertast ger- ist eitthvað fallegt, það sem sálin man sýnir líkaminn með hreyfingu. Dansinn býr því yfir lækning- armætti sem öllum er opinn, þú ert augun mín og ég fætur þínir. Fagnið alþjóðlega dansdeginum, notið ást ykkar á dansinum til að lækna hvert annað. Sameinið danssamfélagið ykkar. Mikilvægast af öllu er að þið gerið ykkar besta í eigin rétti; orka og andi dansins gerir okkur kleift að standa saman.“ Fyrir hönd stjórnar FÍLD. Blásið til sóknar Karen María Jónsdóttir skrifar í tilefni af alþjóðlega dansdeg- inum sem er í dag Karen María Jónsdóttir » 29. apríl er alþjóða dansdeginum fagnað um allan heim. Alþjóða dansskilaboð- unum er í ár beint til stjórn- sýslunnar, fjár- magnsfjárfesta og fjölmiðla. Höfundur er formaður Félags ís- lenskra listdansara og fagstjóri dans- brautar Listaháskóla Íslands. FLEST finnum við innra með okkur þann kjarna sannfæringar og lífsgilda, þá grundvallandi vit- und siðgæðis og mannlegrar breytni sem við hvikum ekki frá. Arfur af hjörtum foreldra okkar, numið af visku með- bræðra okkar, ást- argjöf til barnanna okkar. Sú lífsýn sem gefur lífinu gildi, sem réttlætir tilveru okkar og færir okk- ur skilning á því hver við erum. Við mörkum okkur skil í huganum, drögum línu í sandi sálarinnar og segj- um hingað og ekki lengra. Yfir þessar línu fer ég ekki, handan þessara skila líð ég engum að vera. Við finnum hvert um sig þau mörk sem skipta okkur máli, sem skilgreina okkur og gefa okkur til- verurétt. Engan skal því undra það þótt mönnum sárni þegar ráðist er að þessum grunngildum þeirra, þau hædd og lítils- virt. Andúð á ofbeldi Sjálfsþekking eykst með aldr- inum, maður áttar sig á kostum sínum og göllum og því sem skiptir mann máli þegar allt kemur til alls. Kjarni lífsgild- anna styrkist og verður sýnilegri hverjum og einum. Sjálfur hef ég áttað mig á því að djúpt í huga mínum hvílir óhagganleg sú sannfæring að eitt það mikilvægasta í lífinu sé frelsi hvers einstaklings til lífs og lima, frelsi til hamingju, frelsi til athafna og ásta. Hvers kyns kúgun og misrétti er mér sem eitur í beinum, helsi hug- myndakerfa jafnt sem hlekkjar harðstjórans. Ekkert vekur mér þó jafn- mikla óbeit og ofbeldi í hvaða mynd sem er, hvort heldur and- legt eða líkamlegt. Andúð mín á ofbeldi er í raun það sem skil- greinir minn innsta sannfæring- arkjarna. Ofbeldið gert heil- agt Myndbirtingar of- beldis eru hvarvetna í kringum okkur. Fréttir og frásagnir af ofbeldi eru óþægi- legur raunveruleiki lífsins en gerir von- andi það gagn að minnka þol okkar gagnvart valdbeit- ingu og misþyrm- ingum, enda fer of- beldi minnkandi í samfélagi okkar og reyndar á heimsvísu líka, þrátt fyrir á stundum neikvæðan fréttaflutning. En eitt er það sem særir mína dýpstu vitund meira en nokkuð annað og það er tilbeiðsla ofbeldis. Þegar pyntingar og dauði eru gerð að trúaratriði, réttlætt með vísun til ein- hverra æðri mátt- arvalda, með tilheyr- andi myndbirtingum. Dauðadýrkun er einkamál hvers og eins, svo lengi sem hann gengur ekki á rétt annarra. En að þurfa að flagga þessum ósóma, jafnvel af stolti, slík hegðun vekur með mér viðbjóð. Sjöfalt í yfirstærð Öll minnumst við barnatrú- arinnar með hlýhug, sakleysi bernskunnar þegar jólasveinar gefa í skóinn og Jesúbarnið ligg- ur í jötunni, táknmyndir alls hins góða í lífinu. Kannski er barnatrúin æfing þess að við get- um, sem fullorðið fólk, verið sannfærð um tilvist mannúðar og ástar og réttlætis? Barnatrúna eigum við öll, með einum eða öðrum hætti, og flest þroskumst við frá henni til ábyrgs lífernis. Lífið er stórkostlegt, ást og gleði, jafnvel sorg og mótlæti eru eldiviður reynslunnar, og börnin, þetta stórkostlega kraftaverk náttúrunnar, gefa til- verunni gildi. Við fögnum lífinu og höldum hátíðir því til heiðurs enda þarf ekki að leita lengi að táknmyndum frjósemi innan um jólatré og páskaegg. Ein er þó sú hátíð, eða væri nær að kalla það lágtíð, þar lífið er fjarri en dauðinn er lofsung- inn, píningin dásömuð og barnatrúin negld á staur. Andaktugir lesa menn hina listilega skrifuðu Passíusálma, ekki til að gleðjast yfir kveð- skapnum heldur til að fagna pín- ingunni. Stórkostleg myndlist er innblásin af þjáningum dauða- stríðsins og hengd upp í helgi- dóminum miðjum til átrúnaðar. Sjöfalt og í yfirstærð. Svo er sagt frá þessu í frétt- um, hér fagna menn dauðanum, þar gleðjast menn yfir píning- unni, þessir syngja þjáningunni lof, hinir mæra sárin og blóðið. Traðkað á dýpstu sannfæringu allra þenkjandi manna, grunn- gildi samfélagsins að engu höfð. Að þjást og þola Eilífar, opinberar myndbirt- ingar þessarar ofbeldisdýrkunar valda mér þjáningum. Að ég sé móðgaður er vægt til orða tekið. En ég þoli þetta, ég lít undan og vona með sjálfum sér að þessu linni einn daginn. Frelsi til tján- ingar er mér dýrmætt og þá um leið frelsi til að tjá aðrar skoð- anir en þær sem ég tel réttar. Því fylgir einnig frelsi til að tjá sig opinberlega, til að boða sína trú og sína sannfæringu hverjum þeim sem heyra vill, fullorðnum einstaklingum vel að merkja. Trúboð gagnvart börn- um er siðleysa eins og allir sjá. Það er mín von að sem flestir frelsist frá því helsi sem þessi dauðadýrkun felur í sér. Að einn daginn þyki það ekki lengur sjálfsagt að fagna píningu og dauða, að birta myndir af blæð- andi líkum á opinberum vett- vangi, kalla það heilagt og finn- ast það gott. Móðgandi myndbirtingar Brynjólfur Þorvarðarson segir frá óbeit sinni á dauðadýrkun og á upphafningu pínu »Ein er þó sú hátíð, eða væri nær að kalla það lágtíð, þar lífið er fjarri en dauðinn er lofsunginn, pín- ingin dásömuð og barnatrúin negld á staur. Brynjólfur Þorvarðarson Höfundur leggur stund á ritstörf ÞAÐ er dauðans alvara fyrir þjóð, að sitja uppi með værukæra stjórn- málamenn sem láta reka á reiðanum. Margt bendir til að svo sé komið fyrir okkur Íslendingum. Ekki þurfti lengi að skima á svo kölluðu góðærisborði til að sjá hve margt mætti betur fara. Forræðishyggju er beitt á þá sem þorað er við eins og lítilmagn- ann og víðar þar sem hún er til óþurftar. Í stjórnartíð Davíðs Oddssonar og Halldórs Ásgrímssonar gafst ein- staklingum kostur á að eignast veigamestu eignir þjóðarinnar og er nú svo komið að hún á einungis jarð- orkuna og fyrirtækin kringum hana. Eða hvað? Suðurnesjamenn hafa tek- ið þá áhættu að leyfa einstaklingum, íslenskum og útlendum, að kaupa sig inn í greinina og þar með léð gróða- öflum færi til veiða. Þegar þjóðin fer að átta sig á skelfilegum afleiðingum þess að hún var látin gefa fiskinn í sjónum, mun koma annað hljóð í strokkinn en nú er. Mennirnir sem fengu gjöfina, vissu flestir að gerðin var stjórn- arskrárbrot og flýttu sér að selja hana og lögðu þjóðarauð Íslendinga á útlenda eigin reikninga. Ef allir þess- ir milljarðar hefðu ekki verið teknir út úr grein- inni væri sjávarútveg- urinn ekki fjárvana. Hann hélt þjóðinni uppi, þó nú sé reynt að telja henni trú um að hann sé ómagi. Árin fáu sem allir fengu vinnu sem vildu, eru senn að baki og hafa ekki skilað því sem vænst var og vel gat gerst með skyn- semi. Fall krónunnar veldur miklum vanda. Líka röng stjórnun og getuleysi. Stjórnmálamenn sem ekki þora, vita né nenna, gera mál flókin og vandleyst. Þó dómarar hafi aug- ljóslega dæmt þannig að fólki blöskri skilningur þeirra á réttu og röngu, þá er ekki allt sem sýnist. Dómarar eru nefnilega misvitrir og þeir verða að fara að lögum, sama hvað vitlaus þau eru og óljós. Í okkar lagaumhverfi ná snjöllustu lögmenn vart að sigla milli skers og báru. Ástæðan: Stjórn- málamenn hafa yfirnáttúrulega hæfi- leika til að gera muninn á réttu og röngu svo flókinn, að rangt virkar oft- ar rétt en rangt. Það bera margir síð- ustu dómar vitni um og er áberandi í nauðgunarmálum þar sem konur virðast gera í því að láta nauðga sér og lemja til óbóta. Það segir sig sjálft að stjórnmálamenn sem þannig vinna, fara létt með að láta braskara hugsa fyrir sig. Það sést vel í sumum gömlum hverfum borgarinnar, þar sem braskarar hafa nýtt sér ógæfu- fólk og ömurlegan veggjakrot- araskrílinn, til að ónýta fyrrum góðar eignir sér til framdráttar. Það var uppörvandi að hlusta á hönnuð bryggjuhverfissins segja í Kast- ljósþætti að menn sem keyptu gömul hús til að græða á rifi þeirra væru braskarar og borginni mjög óþarfir. Sorglegt að til séu menn sem eyði- Braskarar, stjórnmálamenn og skipulag borgar og bæja Albert Jensen skrifar um þjóðmál »Ekki þurfti lengi að skima á svo kölluðu góðærisborði til að sjá hve margt mætti betur fara. Albert Jensen

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.