Morgunblaðið - 20.07.2008, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 20. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Eftir Guðrúnu Huldu Pálsdóttur
gudrunhulda@mbl.is
H
raðfrystihúsið keypti
ég fyrir tveimur ár-
um. Þá var ég sjötug-
ur,“ segir Árni Valdi-
marsson sem hræðist
síst ellina. „Ellin er góð ef hausinn
er í lagi og maður hefur eitthvað fyr-
ir stafni.“
Nú þegar hefur Árni með aðstoð
tveggja smiða fullgert fjórar fallegar
íbúðir tilbúnar til sölu eða leigu í
skrifstofubyggingu hraðfrystihúss-
ins. Einnig hefur hann innréttað
þúsund fermetra samkomurými með
kaffihúsi, markaði og barnahorni.
„Íbúðirnar eru hugsaðar fyrir lista-
menn á öllum aldri því vinnustofa
getur fylgt hverri íbúð,“ segir Árni
en hann löggiltur fasteigna- og
skipasali. „Þegar ég hætti í Lands-
bankanum sextugur, settist ég á
skólabekk og fékk réttindi og keypti
svo ásamt börnum mínum Fast-
eignasöluna Bakka.“
„Hvað ætli honum detti í hug þeg-
ar hann verður áttræður?“ segir
Nína hlæjandi.
Árni segist ekki sætta sig við þá
sýn er blasir við á mörgum hjúkr-
unarheimilum og hefur hann því
hugmyndir um að Gónhóll verði að
hluta ný tegund elliheimilis. „Það
versta sem maður gerir heilabúinu á
efri árum er að hafa ekkert til að
hugsa um. Það er eins í daglega líf-
inu eins og í leikhúsinu að nauðsyn-
legt er að hver og einn hafi hlutverki
að gegna og beri sem lengst ábyrgð
og finni fyrir því. Það er raunalegur
endir á lífi hér í heimi að sitja bara
og bíða eftir grautarskálinni og rúm-
inu til að sofna. Meðan fólk hefur
heilsu til á það að vera virkt og með í
umræðunni. Hér hafa íbúar bæði
heimili og vinnustofu sem þeir geta
notað til að sinna áhugamálum sín-
um. Þeir gætu svo selt muni ef þeim
sýnist svo.“
Vinnustofurnar eru opnanlegar út
í samkomurýmið og sér Árni fyrir
sér að gestir Gónhóls geti sótt íbúa
heim þar sem þeir nostra í áhuga-
málum sínum.
„Mér finnst alltof mikið um það í
dag að fólki leiðist í vinnunni og horfi
bíðandi á klukkuna. Hugsið ykkur að
vera frekar hérna. Eldra fólk við
góða heilsu gæti átt hér athvarf og
hefði alltaf eitthvað fyrir stafni í
vinnustofum sínum, hvort sem það
myndi gera við gamla bílinn sinn eða
smíða og mála.“
Í sjálfum sýningarsalnum hafa
Árni, Nína og börnin þeirra komið á
fót fjölbreyttri starfsemi sem minnir
um margt á Kolaportið í Reykjavík.
„Hér er hægt að leigja sölubása og
selja muni en góðgerðarfélög og
börn sem vilja stuðla að umhverf-
isvernd í verki og selja gömul leik-
föng fá básana endurgjaldslaust.
Einnig eru þrír listamenn með sölu-
sýningu á verkum sínum hér,“ segir
Nína.
Í Gónhóli er því hægt að nálgast
eigulegar bækur, húsgögn, föt og
skartgripi auk þess sem Nína rekur
kaffihús og býður þar upp á heima-
bakaðar vöfflur. Í einum enda sal-
arins er barnahorn þar sem börnin
geta leikið sér, föndrað, málað, sung-
ið og spilað.
Eyrarbakki fyrsta
borg á Íslandi
En Árni hefur stærri áform um
Gónhól og sér meðal annars fyrir sér
nýja tegund af byggðasafni til heið-
urs Eyrarbakka. „Ég sé fyrir mér
bása tileinkaða þeim Eyrbekkingum
er byggðu bæinn. Hver bás væri
reistur út frá einum aðila. Í honum
yrðu nokkrar eigur hans, til dæmis
skrifpúlt, penni og myndir af fjöl-
skyldunni. Þannig myndum við geta
skoðað fjölskyldusögu Eyrarbakka.“
Hann hefur trú á þessari nýjung.
„Hugsaðu þér hvað það yrði gaman
að koma og sjá myndir af langafa
sínum og langömmu og kannski
pabba og mömmu. Hver bás myndi
innihalda lítið fjölskyldualbúm og
vera í anda þeirrar fjölskyldu,“ segir
Árni og bætir við að hann sé þegar
farinn að finna muni á byggðasafnið.
Með Gónhól vill Árni upphefja
Eyrarbakka. „Eyrarbakki var fyrsta
borg á Íslandi. Hér var aðalútflutn-
ingshöfnin og héðan kom fólk austan
úr Skaftafellssýslum, Rangárvall-
arsýslu og Árnessýslum með ull og
gærur og aðrar afurðir úr sveitinni
og skipti þeim fyrir sykur, kaffi og
hveiti og aðrar innfluttar vörur.“
Enda hljómar enn ein hugmynd
Árna á þann veg að í öðrum hluta
húsnæðis Gónhóls væri sveitamark-
aður upp á gamla mátann. „Þar
gætu bændur komið og selt kart-
öflur, rófur, grænmeti og aðra upp-
skeru.“
Á haustdögum áforma hjónin að
halda fyrsta uppskerumarkaðinn.
Á Gónhóli eiga allir að finna eitt-
hvað við sitt hæfi. „Hugmyndin er sú
að fólk alls staðar að geti komið
hingað og allir fjölskyldumeðlimir
geti haft einhverja afþreyingu lung-
ann úr deginum,“ segir Árni.
Keyra gesti um á fornbílum
Í Gónhóli stendur yfir forn-
bílasýning en Árni er sérlegur
áhugamaður um gamlar bifreiðar og
eru tvær þeirra sem á sýningu eru í
Morgunblaðið/Ómar
Góður andi í Gónhóli
„Ég á svoldið óvenjulegan karl. Hann hefur alltaf
verið hugmyndaríkur og framkvæmir það
sem honum dettur í hug,“ segir Nína Björg
Knútsdóttir kona Árna Valdimarssonar, athafna-
manns á áttræðisaldri, en þau hjón opnuðu ný-
lega menningarmiðstöðina Gónhól í gamla
hraðfrystihúsinu á Eyrarbakka. Árni og Nína
eru brosmild og lífsglöð hjón sem luma
á ótrúlegum hugmyndum.
Gaman í Gónhól Árni Valdimarsson og Nína Björg Knútsdóttir eru lífsglöð hjón sem njóta þess að láta drauma sína verða að veruleika. Árni hætti í starfi sínu sextugur, settist á skólabekk og
ávann sér réttindi löggilts fasteigna- og skipasala. Sjötugur keypti hann gamalt hraðfrystihús á Eyrarbakka sem hann vinnur nú við að gera upp og starfrækir.
„Hinn forni Gónhóll er nú varla til
lengur í þeirri mynd sem hann
mun hafa verið áður fyrr. En hann
var og er það sem eftir er af hon-
um rétt vestan við húsið Garðbæ,“
segir Árni.
Sagt er að fólk hafi gengið upp á
Gónhól til að gæta að sjólagi, þar
réðu sjósóknarar ráðum sínum og
á Gónhól tóku formenn fyrri alda
ákvarðanir hvort róið skyldi eða
sitið heima. Um líf og dauða gat
verið að tefla þegar sú ákvörðun
var tekin svo fljótt brimaði í lend-
ingunni.
„Þar stóðu stúlkur og grétu þeg-
ar þær horfðu á eftir og veifuðu
kærustunum þegar þeir voru á leið
út í heim til lengri eða skemmri
dvalar. En þær sátu eftir heima og
biðin var löng, stundum sátu þær í
festum í tvö ár eða lengur. En svo
komu vorskipin að austan og hvítu
seglin bar við eyjarnar í austri; og
þá birti yfir öllum og stúlkunum
ekki síst sem nú stóðu upp á Gón-
hól og fögnuðu.
Niður Flóa liðaðist lest bagga-
hesta austan úr sýslum með afurð-
ir bænda ull og skæði til útflutn-
ings en í hnakktöskunni var tómur
peli.“
Gætt að sjólagi og ástmönnum á Gónhóli
Morgunblaðið/Ómar
Gamalt hraðfrystihús Árni keypti þetta 2700 fm. húsnæði fyrir tveimur árum. „Einn maður fylgdi húsinu,“ segir
hann hlæjandi. „Það er svo skemmtilegt að kaupa hús og fá svo að vita að einn maður fylgir því.“ Umræddur maður
hjálpar nú Árna að gera upp Gónhól.