Morgunblaðið - 20.08.2008, Síða 14
14 MIÐVIKUDAGUR 20. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
ÞETTA HELST ...
● ÚRVALSVÍSITALAN í Kauphöllinni á
Íslandi lækkaði um 2,1% í gær og er
lokagildi hennar 4.307 stig, en hún
hækkaði nokkuð síðastliðnar tvær
vikur.
Tvö félög hækkuðu í gær, Iceland-
air, sem birti uppgjör sitt í fyrradag,
um 5,9% og Eik banki um 6,4%.
Spron lækkaði um 11,4% og
Exista um 5,0%. gretar@mbl.is
Yfir 2% lækkun
● Hlutabréf féllu í
verði þegar mark-
aðir opnuðu í
Bandaríkjunum í
gærmorgun.
Ástæðan var rak-
in til upplýsinga
um meiri verð-
bólgu þar í landi
en áður hafði ver-
ið áætlað og jafnframt til færri nýrra
húsbygginga en vonir flestra höfðu
staðið til, að því er segir í frétt á
fréttavef Yahoo-fréttastofunnar.
Framleiðsluverð í Bandaríkjunum
hækkaði meira í júlímánuði síðast-
liðnum en það hafði gert í heil 27 ár,
samkvæmt fréttinni. Þá var frá því
greint í gær að ekki hefðu verið
byggðar færri íbúðir vestanhafs í 17
ár en í júlímánuði. gretar@mbl.is
Vonbrigði á mörk-
uðum vestanhafs
● SPARISJÓÐUR Strandamanna tap-
aði 29,2 milljónum króna á fyrri
helmingi ársins, samkvæmt bráða-
birgðauppgjöri sjóðsins. Að jafnaði
gefur sjóðurinn ekki út árshluta-
uppgjör en í fyrra var 66,9 milljóna
króna hagnaður af rekstrinum.
„Rekstur sjóðsins hefur gengið
bærilega á fyrstu sex mánuðum árs-
ins miðað við aðstæður,“ segir Guð-
mundur B. Magnússon sparisjóðs-
stjóri. „Við berum okkur ekkert illa.“
Verðlækkun á óskráðum, íslensk-
um eignum, skýri tapið sem var nú.
Þannig komi inn í uppgjörið 80 millj-
óna verðfall á viðkomandi eignum.
halldorath@mbl.is
Tapaði 29 milljónum á
fyrri helmingi ársins
OLÍUFRAMLEIÐSLA hjá öllum
stóru vestrænu olíufyrirtækjunum
hefur dregist saman og þau eiga sí-
fellt erfiðara með að koma að nýjum
verkefnum, þrátt fyrir mikinn hagn-
að. Þessu er haldið fram í frétt í New
York Times.
Segir í fréttinni að ein ástæðan
fyrir minni olíuframleiðslu sé póli-
tísk. Allt frá Kaspíahafi til Suður-
Ameríku sé verið að þrýsta vestræn-
um olíufyrirtækjum út af svæðum
þar sem mikil olía er í jörðu. Fyrir-
tækin séu neydd til að semja upp á
nýtt um olívinnsluréttindin á mun
verri kjörum fyrir þau en hingað til.
Fyrirtækin séu á hraðri leið að tapa
fyrir ríkisreknum olíufyrirtækjum í
baráttunni um vinnsluréttindin. Þar
fyrir utan sé stór hluti af framleiðslu
stóru vestrænu olíufyrirtækjanna á
svæðum þar sem verulega hefur
gengið á birgðirnar, til að mynda í
Norðursjó.
Skýra framtíðarsýn vantar
Segir í frétt NYT að raunveruleik-
inn sé sá að stóru vestrænu olíufyr-
irtækin, sem eitt sinn réðu olíumark-
aðinum í heiminum, hafi orðið undir í
baráttunni um yfirráðin á þessum
markaði og þar með þeim möguleika
að geta stjórnað framleiðslunni í
heiminum á hverjum tíma.
Er haft eftir Amy Myers Jaffe,
sem stýrir orkudeild Rice-háskólans
í Houston í Texas í Bandaríkjunum,
að olíuiðnaðurinn sé í miklum vanda.
Segir hún að klárlega vanti skýra
framtíðarsýn fyrir iðnaðinn og einn-
ig sé alls óljóst hverjir ráði ferðinni.
gretar@mbl.is
Olíurisar tapa áhrifum
með minna framboði
Vestræn olíufyrirtæki ráða ekki eins miklu og áður fyrr
dyr að lausafé frá þarlendum seðla-
bönkum.
Hin háa verðbólga endurspeglar
að hluta óvenjulega mikinn hagvöxt
undangengin ár, en leiðir þó sér í lagi
af 32,5% veikingu krónunnar á árinu.
„Íslenska krónan hefur staðið sig
þriðja verst gjaldmiðla heims á þessu
ári, á eftir Simbabve og Túrkmenist-
an,“ segir í skýrslunni. Frekari
áhyggjur af bankakerfinu gætu leitt
til meiri veikingar krónunnar.
Í ólgusjónum er „batnandi vöru-
skiptahalli“ og öflugt lífeyrissjóða-
kerfi talið íslenska hagkerfinu til
tekna. Niðursveiflan undirstrikar þó
hversu viðkvæmt lítið hagkerfi með
opið fjárflæði og fljótandi gengi getur
verið gagnvart sveiflum.
Flutningur banka af
landi brott til bjargar
Íslenska krónan næst á eftir Simbabve og Túrkmenistan
Eftir Halldóru Þórsdóttur
halldorath@mbl.is
ER bankakerfið Akkillesarhæll Ís-
lands? Þannig spyrja greinendur
Deutsche Bank, höfundar nýrrar
skýrslu um efnahag Íslands. Þar er
sett spurningarmerki við gífurlegar
eignir Glitnis, Kaupþings og Lands-
bankans, sem eru margfaldar á við
verga landsframleiðslu.
„Takmarkaðir sjóðir Seðlabankans
gera það að verkum að ef til kastanna
kæmi ættu bankarnir engan lánveit-
anda til þrautavara. Ef einn eða tveir
bankanna myndu flytja höfuðstöðvar
sínar af landi brott yrði strax létt á
stöðunni. Hins vegar er óvíst hvort
erlend yfirvöld myndu greiða fyrir
slíkum flutningi,“ segir í skýrslunni.
Íslensk eignarhaldsfélög síst
Þessa spurningu ber á góma vegna
þess að líkt og nú gildir um marga
aðra banka á heimsvísu eru uppi
áhyggjur um gæði eignasafna ís-
lensku bankanna. Skýrsluhöfundur
segir að helst megi efast um stöðu
bankanna í íslenskum eignarhalds-
félögum. Staða bankanna á erlendum
mörkuðum, hvað varðar innláns-
reikninga og eignir, opnar hins vegar
Í HNOTSKURN
»Horfur eru góðar til lengritíma vegna ódýrra mögu-
leika í orkugeiranum sem
erlend fyrirtæki leita eftir að
fjárfesta í.
»Til skemmri tíma er sam-dráttur líklegur vegna
hárrar verðbólgu, veikrar
krónu og kólnunar á fast-
eignamarkaði.
»Spurt er hvort Ísland sé oflítið til að standa eitt á
báti, þ.e. utan ESB.
!"
#$%&' (
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
HREMMINGARNAR á hinum alþjóðlega fjár-
málamarkaði eiga væntanlega eftir að aukast enn.
Og útlit fyrir að einhver af stóru bönkunum í
Bandaríkjunum fari á hausinn á næstu mánuðum.
Þessu spáir Kenneth Rogoff, prófessor við Har-
vard, en hann var aðalhagfræðingur Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins (IMF) á árunum 2001 til 2004.
„Það verða ekki bara meðalstórir bankar sem
fara á hausinn á næstu mánuðum, heldur einhver
af stóru bönkunum. Áður en það versta verður
yfirstaðið á fjármálamörkuðunum verða frekari
sameiningar banka nauðsynlegar,“ sagði Rogoff á
fjármálaráðstefnu í Singapúr í gær, samkvæmt
frétt BBC-fréttastofunnar.
Hann sagði einnig að þrátt fyrir aðgerðir
bandarískra stjórnvalda væri líklegt að hálfopin-
beru íbúðalánasjóðirnir, Fannie Mae og Freddie
Mac, yrðu ekki til í núverandi mynd innan fárra
ára. Lét Rogoff þessi orð falla þegar ljóst var að
gengi hlutabréfa íbúðalánasjóðanna hafði fallið
um liðlega 20% í verði í kjölfar þess að birt var
skýrsla óháðs aðila þar sem því er haldið fram að
bandaríska ríkisstjórnin myndi væntanlega ekki
komast hjá því að ríkisvæða sjóðina. Þær hjálp-
araðgerðir sem stjórnvöld hefðu ákveðið myndu
engan veginn duga.
Rogoff gagnrýndi í erindi sínu þá ákvörðun
bandarískra seðlabanka að lækka stýrivexti sína
um 2% fyrr á þessu ári. Sagði hann að vaxtalækk-
unin myndi hafa mjög slæmar afleiðingar í för með
sér fyrir verðbólguna í landinu á komandi árum.
Meiri hremmingar
Fyrrverandi aðalhagfræðingur IMF spáir því að stór
banki fari á hausinn í Bandaríkjunum innan tíðar
Reuters
Ríkið Því er spáð að íbúðalánasjóðirnir í Banda-
ríkjunum verði komnir í ríkiseigu fljótlega.
„KAUPANDINN gat ekki staðið við
gerða samninga,“ segir Skarphéð-
inn Berg Steinarsson forstjóri
Landic Property
um söluna á
Keops Develop-
ment.
Stones Invest
vildi láta allt
ganga til baka.
Skarphéðinn
segir þá ekki
hafa haft fjár-
hagslega burði
til að klára þetta
ferli. Bankar hafi neitað að færa
ábyrgðir af Landic yfir á Stones.
Steininn hafi svo tekið úr í gær þeg-
ar upplýst var að Stones lét færa
endurgreiðslu á virðisaukaskatti til
Keops á eigin reikning.
„Við munum fara yfir reksturinn
og kanna hvort einhver svipuð til-
vik hafi átt sér stað,“ segir Skarp-
héðinn. Landic hafi að öllu leyti
staðið við sinn hluta og krefjist nú
endurgreiðslu á þeim hluta sem
Stones fékk fyrir nokkrar fast-
eignir sínar. Þau kaup voru hluti af
viðskiptunum. Um er að ræða 2,3
milljarða íslenskra króna sam-
kvæmt frétt Berlingske Tidende.
„Það er ljóst að ekki er hægt að
treysta Stones Invests og félagið
getur ekki staðið við skuldbind-
ingar. Til að koma í veg fyrir frek-
ari rýrnun verðmæta af völdum
Stones Invests hefur Landic
Property rift kaupsamningnum og
tekið yfir eignarhald og stjórnun á
Keops,“ segir í tilkynningu.
bjorgvin@mbl.is
Taka aftur
við stjórn
Keops í dag
Skarphéðinn Berg
Steinarsson
)
*
!"#$$%&&'
+ ,
- -,
!
" #
$
%
&'()*
& + ,- ./-
0
.
+/ ' 12
'
'3.
.4
2
*5
/
62
62,,
7 ,
01
)$ (
8 2 8
,/
2'" *
-
'
!
"
"!
!
!
!
#
$
#
7,
6
, 9
" & +
+
;<=>?>@A
@B?C@;DBC
=?;BB=;CA
;DB;A>A>
BDD>>@<<
>B>>?=;>D
BDC<<<@@@
BAA>>;CC
@?;<>DC
B<????=A=
+
@>;;D
BBADCA;
CC@;A?;
@B<B?C?
+
+
+
+
BBCDAAAA
+
+
>E;;
CE<<
@DE;C
DE;D
BCECC
B<EBC
BDE>A
;B=EAA
@<EAC
D;E>A
=EAA
?E<;
?AECA
@A>EAA
B;ACEAA
@C<EAA
B<<ECA
+
+
+
+
=DCAEAA
BAEAA
+
>ED@
CE<?
@DE?C
DEDA
BCE>A
B<E=C
BDE;C
;BDEAA
@<EBC
DDE@A
=E?A
?EC=
?BECA
@A?EAA
B;@AEAA
@><EAA
B<>EAA
@BE?A
+
+
DECA
=D?AEAA
BAECA
CEAA
./
,
+
+
B<
<?
BD
;
<
<=
B;
;
=
@;
+
B
@
B=
>
+
+
+
+
@
+
+
F
, ,
BDD@AAD
BDD@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
BDD@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B?D@AAD
B>;@AAD
B=D@AAD
>B@@AA;
=>@AAD
B?D@AAD
B<D@AAD
;=@AAD
)%G )%G
H
H
)%G 5 G
H
H
F
1 I
*
H
H
.6&
F
H
H
)%G 6BC
)%G 0<A
H
H
● HAGNAÐUR tryggingafélaganna í
landinu af tryggingum hefur aukist á
sama tíma og hagnaður þeirra af fjár-
festingastarfsemi hefur dregist sam-
an. Þetta kemur fram í samantek
Samtaks fjármálafyrirtækja fyrir árið
2007, sem birt er á heimasíðu sam-
takanna á Netinu.
Innlend tryggingafélög högnuðust
samanlagt um 13,5 milljarða króna
eftir skatta árið 2007, samanborið
við 19,5 milljarða króna hagnað árið
2006. Tekjur félaganna af fjárfest-
ingarstarfsemi eru 70% af hagnaði
þeirra. gretar@mbl.is
Hagnaður af
tryggingum eykst