Morgunblaðið - 18.09.2008, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 18. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MENGAÐ mjólkurduft hefur nú
valdið dauða þriggja barna í Kína
og að minnsta kosti á sjöunda þús-
und barna hefur veikst. Þar af eru
um 160 með alvarlega nýrnabilun.
Er málið orðið að þjóðarhneyksli en
sagt er, að eitrunin stafi af því, að
kínverskir framleiðendur hafi
blandað efninu melamin í fóður en
það hefur þau áhrif, að við mælingu
virðist próteininnihald þess vera
meira en það er í raun.
Efnið hefur fundist í mjólkuraf-
urðum 22 mjólkurstöðva og óttast
er, að fyrrnefndar tölur um sjúk og
látin börn séu aðeins forsmekkurinn
að því, sem koma muni.
Hneykslið komst fyrst í fréttirnar
10. þessa mánaðar þegar ríkisfjöl-
miðlarnir skýrðu frá því, að 14 börn
í Gansu-héraði hefðu fengið nýrna-
steina eftir að hafa neytt mjólkur
eða mjólkurdufts. Var þá talið, að
mengunina mætti rekja til Sanlu-
mjólkurstöðvarinnar og hafa nokkr-
ir yfirmenn hennar verið handtekn-
ir. Nú er hins vegar ljóst, að málið
er miklu víðtækara og enn einn
áfellisdómurinn yfir kínverskri mat-
vælaframleiðslu. Á síðasta ári varð
kínverskt fóður hundum og köttum
í Bandaríkjunum að bana en
Evrópusambandið bannar allar kín-
verskar afurðir unnar úr dýrum.
Foreldrar skelfingu lostnir
Málið hefur valdið mikilli skelf-
ingu meðal foreldra ungbarna í
Kína og hafa þeir flykkst með börn-
in sín í skoðun. Sumir hafa hætt að
nota mjólk og mjólkurafurðir þótt
erfitt sé og þungaðar konur þora
ekki lengur að drekka mjólk af ótta
við að skaða fóstrið. Þá nota aðrir
innfluttar afurðir þótt þær séu
miklu dýrari.
Margar kínversku mjólkurstöðv-
anna hafa stöðvað framleiðsluna,
þar á meðal Mengniu-stöðin, sem
danska mjólkurvörufyrirtækið Arla
rekur í samvinnu við Kínverja. Ped-
er Tuborgh, framkvæmdastjóri
þess, segir, að hneykslið ógni ekki
aðeins kínverskri mjólkurfram-
leiðslu, heldur sýni hve ástandið í
kínverskum landbúnaði sé grafal-
varlegt. Þar vaði uppi sviksemi og
siðleysi.
AP
Óttast um börnin Foreldrar ungbarna í Kína hafa flykkst með þau þúsundum saman í læknamiðstöðvar til að
kanna hvort þau hafi orðið fyrir nýrnaskaða af völdum mengaðrar mjólkur. Talið er, að þetta mál muni hafa alvar-
legar afleiðingar í för með sér fyrir kínverskan mjólkuriðnað og raunar alla kínverska landbúnaðarframleiðslu.
Menguð mjólk veldur
skelfingu í Kína
Efninu melamin var blandað í fóður til að það virtist
próteinríkara en það veldur nýrnabilun í ungbörnum
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
Í BRETLANDI þar sem mikill
drykkjuskapur er orðinn að alvar-
legu þjóðarmeini hafa sérfróðir
menn skipað í níu flokka þeim, sem
eiga við mestan vanda að glíma. Þar
má finna einmana fólk og karlremb-
ur og margt þar á milli.
Áætlað er, að drykkjuskapurinn
kosti breska heilbrigðiskerfið 446
milljarða ísl. kr. árlega og er þá allur
annar kostnaður, t.d. löggæslunnar,
ótalinn. Árlega þarf að leggja inn
50.000 ungar manneskjur vegna of-
neyslu áfengis. Vegna þessa ætla
stjórnvöld að herða róðurinn gegn
drykkjuskapnum þótt ljóst sé, að þar
verður um mikinn barning að ræða.
„Hjá mörgum er drykkjan orðin
svo snar þáttur af lífinu og þeirra
eigin sjálfsmynd, að þeim mun finn-
ast sem það jafngildi því að afneita
sjálfum sér að
stilla drykkjunni í
hóf,“ sagði tals-
maður breska
heilbrigðisráðu-
neytisins.
Hverjir
drekka mest?
Flokkarnir níu
eru þessir:
1. Streituslökun.
Þeir, sem drekka til að slaka á eft-
ir erfiðan dag. Oft millistéttarfólk.
2. Félagsskapurinn. Þeir, sem finnst
þeir verða að vera með. Venjulega
millistéttarfólk.
3. Nautnaseggir. Oft fráskilið fólk,
sem á uppkomin börn og stundum
með vott af sýniþörf.
4. Karlremburnar. Karlmenn á ýms-
um aldri, sem verja mestum frí-
tíma sínum á kránni.
5. Kunningsskapurinn. Þeir, sem
telja, að vínið sé lykillinn að því að
halda sambandi við vini og kunn-
ingja.
6. Öryggisþörf. Þráin eftir öryggi og
að tilheyra einhverjum hópi. Oft
karlmenn rétt komnir yfir miðjan
aldur, ósjaldan í skrifstofu- eða
líkamlegri vinnu.
7. Leiðindi. Þeir, sem drekka vegna
þess, að þeim dettur ekkert annað
í hug í eigin leiðindum.
8. Þunglyndi. Áköf þrá eftir öryggi,
fólk á öllum aldri og af öllum stig-
um.
9. Jaðarhópar. Þeir, sem líta á krána
sem sitt annað heimili og eru yfir-
leitt fljótir að ljúka úr glasinu.
svs@mbl.is
Bretar skilgreina ofdrykkjuna
Vínið er oft hluti af
sjálfsmyndinni.
Amre Moussa mun fjalla um deilu Ísraels- og
Palestínumanna, friðarferlið og aðkomu
Arabaríkjanna.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
utanríkisráðherra ávarpar fundinn.
Fundarstjóri: Þórir Guðmundsson.
Föstudagur 19. september
kl 12:15 - 13:15.
Hátíðarsalur Háskóla Íslands.
Fundurinn fer fram á ensku.
Amre Moussa
Utanríkisráðuneytið
heldur opinn umræðufund
með framkvæmdastjóra Arababandalagsins
Amre Moussa
Melamin er lífrænt efni, sem notað
er í iðnaði, til dæmis til að fram-
leiða hart og óbrjótanlegt plast og
einnig lím. Er það mjög köfnunar-
efnisríkt en köfnunarefni í fóðri
þykir gefa góða vísbendingu um
próteininnihald þess.
Erlendir fréttamenn í Kína
segja, að þar séu mikil viðskipti
með efnið, sem er malað í duft og
blandað saman við lélegt fóður.
Börnin, sem hafa veikst, hafa
drukkið mengaða mjólk í þrjá til
sex mánuði en fyrstu eituráhrifin
birtast í því, að börnin fara að
leggja af. Síðan taka við uppköst
og nýrnabilun. Einn sérfræðingur
orðaði það þannig, að þegar eitur-
áhrifin væru komin á ákveðið stig,
mætti segja, að nýrun spryngju.
Hvað er melamin?
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
TZIPI Livni, utanríkisráðherra Ísr-
aels, var kjörin leiðtogi stjórnar-
flokksins Kadima í gær, samkvæmt
kjörtölum sem birtar voru í gær-
kvöldi. Sigurinn gæti orðið til þess að
Livni fetaði í fótspor Goldu Meir og
yrði fyrsta konan í 34 ár til að gegna
embætti forsætisráðherra Ísraels.
Livni er fimmtug, lögfræðingur að
mennt og mun eitt sinn hafa verið
meðal njósnara ísraelsku leyniþjón-
ustunnar Mossad. Hún er nú valda-
mesta kona Ísraels frá því að Golda
Meir var forsætisráðherra landsins á
árunum 1969 til 1974 eftir að hafa
verið utanríkisráðherra.
Fær 42 daga
Efnt var til leiðtogakjörsins eftir
að Ehud Olmert forsætisráðherra
ákvað að láta af embætti til að ein-
beita sér að því að hreinsa sig af
spillingarákærum. Livni fær nú 42
daga til að mynda nýja stjórn og tak-
ist henni það ekki áður en sá frestur
rennur út eiga að fara fram þing-
kosningar þremur mánuðum síðar.
Livni fæddist í Tel Aviv 8. júlí
1958. Faðir hennar, Eitan Livni, var
á sínum tíma háttsettur í Irgun,
harðlínusamtökum sem börðust
gegn yfirráðum Breta í Palestínu áð-
ur en Ísraelsríki var stofnað árið
1948. Samtökin voru meðal stofn-
enda Likudflokksins. Móðirin var
líka í Irgun og Livni ólst því upp í
fjölskyldu þar sem hamrað var á
hugmyndinni um „Stór-Ísrael“ sem
ná ætti til allra landsvæða Palest-
ínumanna.
Seinna þegar Livni var ráðherra í
stjórn Ariels Sharons sannfærðist
hún þó um að hann hefði rétt fyrir
sér í því að eina leiðin til að standa
vörð um Ísrael sem ríki gyðinga væri
að láta af hendi eitthvað af því landi
sem Ísraelar hernámu 1967.
Livni var meðal fyrstu ráð-
herranna sem gengu úr Likud-
flokknum ásamt Sharon til að stofna
Kadima árið 2005.
Sem utanríkisráðherra hefur
Livni farið fyrir samninganefnd Ísr-
aela í viðræðum við Palestínumenn
en hún hefur ekki viljað skýra frá því
hvað verið er að ræða núna.
Starfaði fyrir Mossad í París
Eftir að Livni lauk lögfræðinám-
inu var hún um tíma liðsforingi í her
Ísraels. Hún starfaði einnig í fjögur
ár fyrir leyniþjónustuna Mossad og
dvaldi í París þegar hún var á þrí-
tugsaldri. Heimildum ber ekki sam-
an um hvaða hlutverki hún gegndi.
Sumir segja að hún hafi tekið þátt í
leit að hryðjuverkamönnum í Evr-
ópu en aðrir að hún hafi aðeins dvalið
í athvarfi fyrir njósnara Mossad og
gegnt því hlutverki að láta líta út fyr-
ir að þetta væri aðeins venjuleg íbúð.
Gæti fetað í
fótspor Meir
Livni kjörin leiðtogi Kadima í Ísrael
Reuters
Sigurvegari Tzipi Livni utanríkisráðherra fyrir utan kjörstað í Tel Aviv í
gær. Hún sigraði Shaul Mofaz samgönguráðherra í leiðtogakjöri Kadima.