Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1911, Page 76

72
græðgi og fjárpretti og þröngsýnan þjóðarhroka, m. fl.
og fl., sem á daginn kemur.
Hjer er þá komið hinni pólitísku sögu hjá oss, líkt
og hjá svo mörgum öðrum þjóðum, en þeim mun
skoplegra og örvænna sem vjer erum minni, fátækari og
óþroskaðri en flestar aðrar þjóðir. Og þetta mun einnig
leiða til hins sama, sem það hefir leitt hjá öðrum þrosk-
aðri þjóðum: að fleiri og fleiri missa trúna á hina póli-
tísku baráttu, jafnótt og menn reka sig á mótsagnirnar,
reka sig á, að með pólitísku stjórnarformi, einu saman,
verður ekki fram komið þeim jöfnuði og rjettlæti í þjóð-
fjelagi, eða mannfjelaginu yfir höfuð, sem allir góðir og
rjettsýnir menn þrá.
En, hvar er þá betri úrlausnar að leita? Hver er sú
umbótahugsjón, sem vjer nú getum bent æskulýðnum
á, með betri von um árangur; hugsjón, sem glætt geti
hjá honum trú og von um rjettlátari tíma og hrifið
huga hans og krapta til starfs og baráttu, að nýju og
hærra marki?
Það ér einmitt þessi yngsta alþjóðahugsjón, sem eg
áður nefndi; sú hugsjón: að bœta og jafna hin efnalegu
kjör mannanna, hvað sem stjórnarforminu líður; að veita
þeim jafnari aðgang til hinna náttúrlegu gæða og lífs-
nauðsynja. Pað er sú hugsjón að gera samúð og sam-
hjálp allra manna á jarðríki að meginstarfsreglu, í stað
hinnar köldu og nöpru samkeppni; samtök í stað stríðs
og baráttu; samvinnu að fullnæging lífsþarfanna í stað
pólitísks rjettarreksturs. Það er sú hugsjón að koma
rjettlátu skipulagi á sjálfar uppsprettur auðsins, svo að
enginn geti byrgt þær fyrir öðrum, í stað þess að veita
mönnum að eins hinn gagnslitla pólitíska atkvæðisrjett
og þann kæruleysisrjett að hrifsa það, sem maður getur,
án tillits til annara. í einu orði: Það er samúðarhug-
sjónin.
f*essi hugsjón hefir nú þegar haft gagngerð áhrif á