Morgunblaðið - 30.09.2008, Blaðsíða 1
Þ R I Ð J U D A G U R 3 0. S E P T E M B E R 2 0 0 8
STOFNAÐ 1913
267. tölublað
96. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
FALLVALTIR FJÁRMÁLARISAR
FRÉTTIR OG FRÉTTASKÝRINGAR AF VETTVANGI GÆRDAGSINS
Leikhúsin
í landinu >> 37
Úrvalsvísitalan hefur aldrei
lækkað meira á einum degi
Dagslækkun Dow Jones hefur
aldrei verið meiri en í gær
Verðmæti hlutafjár í Glitni
hefur rýrnað um 88%
Gengi íslensku krónunnar
hefur aldrei verið lægra
MATSFYRIRTÆKIÐ Standard &
Poor’s tilkynnti í gær að það hefði
lækkað lánshæfismatseinkunn rík-
issjóðs vegna langtíma- og skamm-
tímaskuldbindinga í erlendri mynt
úr A/A-1 í A-/A-2. Jafnframt var
einkunn fyrir fjárhagslegan
stöðugleika ríkisins lækkuð úr AA í
AA-. Þessi tilkynning kom í kjölfar
fréttanna um kaup ríkissjóðs á 75%
hlut í Glitni. Matsfyrirtækið lækk-
aði einnig einkunn sína á Glitni sem
mótaðila úr BBB+/A-2 í BBB/A-3.
Lækkar
lánshæfismat
FRÉTTASKÝRING
Eftir Pétur Blöndal og
Agnesi Bragadóttur
HEYRA mátti á stórum hluthafa í
Glitni í gær að ef til vill hefðu for-
ystumenn bankans hlaupið á sig
þegar þeir leituðu eftir láni frá
Seðlabankanum fyrir helgi. Ljóst
væri á viðbrögðum þeirra síðar að
þeir hefðu ekki áttað sig á hvaða at-
burðarás þeir settu af stað. Þeir
hefðu ekki verið búnir að útiloka
aðrar fjármögnunarleiðir og hefðu
viljað meiri tíma, en ekki varð aftur
snúið og ríkið yfirtók meirihlutann í
bankanum.
Á fréttamannafundi forsætisráð-
herra í gær kom fram að Glitnir
hefði farið fram á lán upp á 600 millj-
ónir evra. Glitnismenn vildu leggja
fram tryggingar og voru sér meðvit-
andi um að Seðlabankinn þyrfti að
sýna „sveigjanleika“ til að taka
tryggingarnar gildar. Stjórnvöld
töldu tryggingarnar of veikar og
ekki verjandi að lána út á þær, höfn-
uðu tillögunum og gáfu ekkert út á
síðari tryggingapakka frá Glitni sem
þá var lagður fram.
Þá þótti stjórnvöldum ekki trú-
verðug skilaboð til markaðarins að
veita „neyðarlán“. Slíkt hefði aðeins
framlengt óvissuna og varla talist
trúverðugt, enda ekki verið komið í
veg fyrir að sama aðstaða kæmi upp
við næsta gjalddaga. „Það hefði ver-
ið ábyrgðarleysi af stjórnvöldum að
fara þannig með almannafé.“
Gjaldþrot Lehman Brothers 15.
september vó eflaust þyngst í lausa-
fjárkreppu Glitnis, órói á mörkuðum
og gjaldþrot í kjölfarið. Þá dró úr
trausti á fjármálamarkaðnum og
lánalínur Glitnis lokuðust „ein af
annarri“. Eins og einn viðmælenda
sagði í gær: „Menn vilja bara geyma
peningana undir koddanum.“
Morgunblaðið/Kristinn
Skuggamyndir Lárus Welding, forstjóri Glitnis, og Davíð Oddsson seðlabankastjóri á blaðamannafundi í gær.
Varð ekki aftur snúið
Tryggingar
Glitnis ekki
teknar gildar
„Neyðarlán“
ekki trúverðugt
Gjaldþrot
Lehman vó þyngst
4, 11, 14-20, 24
BANDARÍSKIR hlutabréfamark-
aðir hrundu í gær eftir að ljóst
varð að björgunaráætlun fyrir
fjármálamarkaðinn þar í landi
fengi ekki náð fyrir augum banda-
ríska þingsins. Lækkaði Dow Jon-
es-vísitalan um 6,98% og hefur
ekki áður lækkað jafnmikið á ein-
um degi. Nasdaq-vísitalan lækkaði
um 9,14%, en fjárfestar flýja
hlutabréf unnvörpum og var
ástandið á mörkuðum sagt ein-
kennast af ringulreið og ofsa-
hræðslu. Verð á gulli og ríkis-
skuldabréfum hækkaði umtalsvert
í gær, en olía lækkaði.
Algert
hrun vestra
ÞEIM fjölgar í sífellu bönkunum
sem eru svo illa staddir að þeir
standa ekki lengur hjálparlausir.
Bresk stjórnvöld þjóðnýttu í gær
Bradford & Bingley-bankann og
seldu hluta úr honum til spænsks
banka. Citigroup hefur tekið yfir
Wachovia-bankann og greiddi fyrir
2,1 milljarð dala og tók yfir skuldir.
Stjórnvöld í Niðurlöndum komu
risabankanum Fortis til bjargar og
eignuðust í honum 49% og þá er
hinn þýski Hypo Real Estate sagður
ramba á barmi gjaldþrots. Hópur
þýskra banka er sagður hafa náð
saman um björgunaraðgerðir.
Þjóðnýting
og yfirtökur
Eftir Björgvin Guðmundsson
bjorgvin@mbl.is
„ÉG TEL að Stoðir verði ekki gjaldþrota. Fé-
lagið hefur orðið fyrir miklu höggi í kjölfar
grimmra aðgerða Seðlabanka Íslands gagn-
vart Glitni. Við munum nú nota tímann til að
endurskipuleggja reksturinn og bregðast við
breyttum aðstæðum,“ segir Jón Ásgeir Jó-
hannesson, stjórnarformaður Baugs.
Vegna þeirrar ákvörðunar Seðlabankans
að kaupa 75% eignarhlut í Glitni rýrnaði
verðmæti hluthafa í bankanum um rúma 200 millj-
arða króna. Þar af rýrnaði hlutur Stoða, sem áður
hétu FL Group, um 60 milljarða króna. Fullyrtu
margir í gær að þessi ákvörðun myndi gera út af við
Stoðir og hafa afdrifaríkar afleiðingar fyrir Baug í
kjölfarið, sem stærsta hluthafa í Stoðum.
Jón Ásgeir viðurkennir að það myndi hafa
slæm áhrif á Baug og fleiri fjárfesta ef Stoðir
yrðu gjaldþrota. Hins vegar veiti greiðslu-
stöðvun eigendum ráðrúm til aðgerða. Hann
telur mögulegt að leggja fram fullnægjandi
tryggingar fyrir lánum sem notuð voru til að
fjármagna kaup á hlutabréfum í Glitni, sem
nú hafa hrunið í verði. Til þess verði notaðar
eignir sem enn séu ekki veðsettar.
Hann bendir á að ástandið í heiminum nú
um stundir sé háð gríðarlegri óvissu og óvar-
legt að fullyrða um nokkurn skapaðan hlut.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins var Jón Ás-
geir meyr á fundi með starfsfólki Stoða í gærmorg-
un. Aðspurður segir hann: „Ég var leiður yfir því
hvernig komið var fram við okkur.“
„Leiður yfir því hvernig
komið var fram við okkur“
Jón Ásgeir Jóhannesson segir Stoðir ekki gjaldþrota
Jón Ásgeir
Jóhannesson