Morgunblaðið - 17.10.2008, Side 1
F Ö S T U D A G U R 1 7. O K T Ó B E R 2 0 0 8
STOFNAÐ 1913
284. tölublað
96. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
ostur.is
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/S
ÍA
/0
8
-1
9
0
3
Nú færðu Heimilisost í sérmerktum
kílóastykkjum á 20% lægra verði í næstu verslun!
Tilboð
á Heimilisosti
Leikhúsin
í landinu >> 41
DAGLEGT LÍF
ÍSLENDINGAR SPARA,
FERÐAMENN EYÐA
AUKABLAÐ
Allt um tísku og
förðun á 24 síðum
Eftir Láru Ómarsdóttur
lom@mbl.is
AÐILDARRÍKI Atlantshafsbanda-
lagsins samþykktu síðasta sumar
áætlun um loftrýmisgæslu yfir Ís-
landi eftir að Bandaríkjaher lokaði
herstöðinni á Miðnesheiði. Gert er
ráð fyrir að aðildarríkin skiptist á um
að senda herþotur hingað til lands
sem sinni gæslunni fjórum sinnum á
ári. Bretar munu sinna þessari gæslu
í desember næstkomandi.
Atburðir síðustu vikna, þá sér-
staklega sú aðgerð Breta að beita
hryðjuverkalöggjöf á íslenskan
banka, hafa vakið spurningar um
hvort eðlilegt sé að Bretar annist
loftrýmisgæslu fyrir landið þar sem
hryðjuverkalöggjöfinni sé oftast
beitt gegn óvinveittum þjóðum.
Samkvæmt upplýsingum frá utan-
ríkisráðuneytinu hefur málið ekki
borið á góma þar og það var ekki
heldur tekið upp á fundi Norður-Atl-
antshafsráðsins á miðvikudag. Því
stendur enn til að Bretar annist
gæsluna.
Loftrýmisgæsla NATO er hluti af
vörnum loftrýmis bandalagsins alls.
Hún er því ekki viðbragð við neinni
ákveðinni ógn heldur hluti af öryggi
bandalagsþjóðanna allra. Bjarni
Benediktsson, formaður utanríkis-
málanefndar, sagði í samtali við
Morgunblaðið að málið hefði ekki
komið inn á borð nefndarinnar.
Hann átti ekki von á öðru en staðið
yrði við samkomulagið enda lægi
NATÓ-skuldbinding á bak við það.
Bretar sjá um varnirnar
Herþotur Frá heræfingum NATÓ
EKKERT laust fé
er eftir í verðbréfa-
og fjárfestingasjóð-
um Landsbankans
samkvæmt heimild-
um blaðsins.
Alls eru 115 millj-
arðar eftir í slíkum
sjóðum bankans,
sem meðal annars
eru peningamark-
aðssjóðir. Eignir í
sjóðum Landsbank-
ans eru hins vegar
mun lakari en í sjóð-
um hinna bankanna
sem yfirvöld hafa
tekið yfir þar sem
þær eru allar bundnar í verðbréfum sem að
stórum hluta eru verðlaus eða óljóst er um
hvort skuldarar geti greitt fyrir.
Í sjóðum Glitnis eru heildareignir metnar
á 89 milljarða króna. Þar af eru 38 milljarðar
í lausafé en 57 milljarðar í öðrum bréfum.
Sjóðir Kaupþings eiga sem stendur um 31
milljarð króna. Þar af eru um 17 milljarðar í
reiðufé og 14 milljarðar í öðrum bréfum.
Yfirvöld hafa enn ekki kynnt hvernig þau
munu bregðast við gagnvart þeim þúsundum
einstaklinga sem eiga í sjóðum á borð við
peningamarkaðssjóði. Samkvæmt heimild-
um Morgunblaðsins er það meðal annars
vegna þess að sjóðir Landsbankans standa
mun verr en sjóðir hinna bankanna og því
gæti hallað mjög á þá sem áttu í þeim. Einnig
eru skiptar skoðanir um það á meðal ráða-
manna hvort og þá hvernig eigi að koma til
móts við þá sem áttu í þessum sjóðum. Yf-
irvöld hafa þegar farið í gegnum þau verð-
bréf sem eru í sjóðunum með það að leið-
arljósi að skoða hversu háum upphæðum sé
hægt að ná út úr þeim. Þær upphæðir hafa
ekki verið gerðar opinberar en samkvæmt
heimildum Morgunblaðisns þyrfti íslenska
ríkið að leggja sjóðunum til tugi milljarða
króna til að tryggja innistæður þeirra sem
áttu í sjóðunum að fullu. thordur@mbl.is
Ríkið þyrfti | 4
Sjóðirnir ekki | 12
Sjóðir
banka
í vanda
Ekkert laust fé í
sjóðum Landsbankans
Í HNOTSKURN
» Ekkert laustfé er eftir í
sjóðum Lands-
bankans.
» Glitnir ogKaupþing
eiga meira laust
fé í sjóðum sínum.
» Tugir þús-unda Íslend-
inga eiga í sjóð-
unum.
Mikið álag
hefur verið á
hjálparsímum
Rauða krossins
vegna ástands-
ins í samfélag-
inu og svo er
einnig um þá
upplýsinga-
miðstöð, sem
starfrækt er í
utanríkisráðuneytinu.
„Á öllu síðasta ári fengum við
16.000 símtöl. Nú eru þau orðin
19.000,“ sagði Fjóla Einarsdóttir,
verkefnisstjóri hjá Rauða kross-
inum, en þar vinnur 30 manna hóp-
ur við það á vöktum að svara í sex
síma. Í upplýsingamiðstöð utanrík-
isráðuneytisins hafa símtölin verið
um 200 á dag. » 8
Þrjátíu manns á vöktum
við að svara í sex hjálp-
arsíma Rauða krossins
Svarað í síma RKÍ
Skuldir Baugs við íslensku bank-
ana eru um einn milljarður sterl-
ingspunda eða um 200 milljarðar
íslenskra króna á núverandi gengi.
Skuldirnar eru tryggðar með
veðum í innlendum og erlendum
eignum. Stórir fjárfestingarsjóðir
hafa sýnt skuldunum áhuga.
Ef ekki fæst viðunandi verð fyr-
ir skuldirnar og Baugur stendur
ekki við skuldbindingar sínar
vegna lánanna geta bankarnir far-
ið dómstólaleiðina. Dóma, sem
falla hér, er hægt að fullnusta í
Bretlandi á grundvelli Lugano-
samningsins, sem báðar þjóðirnar
hafa skuldbundið sig til þess að
fylgja. » 19
Skuldar íslensku bönk-
unum 200 milljarða
Sala á Rolex-
úrum hefur
aukist í októ-
bermánuði.
Frank Mich-
elsen úrsmiður
segir við-
skiptavini sína
vera að leita að
öruggri fjár-
festingu. Úrin megi selja um allan
heim og þau falli ekki í verði. Hann
vill ekki gefa upp hve söluaukn-
ingin er mikil. Algengast er að
keypt séu úr sem kosta um eina
milljón króna. lom@mbl.is
Sala á Rolex-úrum
jókst í október HAFRAGRAUTURINN í Haga-skóla rýkur út sem aldrei fyrr
þessa dagana og hefur bæði
nemendum og starfsmönnum
sem í hann sækja fjölgað. Mat-
sveinn skólans leggur áherslu á
að nýta íslenska framleiðslu í
matinn um þessar mundir.
Klukkan hálftíu hvern morg-
un er nemendum og starfsfólki
Hagaskóla boðið upp á hafra-
graut í morgunmat í boði skól-
ans. Þröstur Harðarson mat-
sveinn segist hafa ákveðið
þessa tímasetningu í stað þess
að hafa grautinn í morgunsárið
fyrir skólabyrjun. „Krakkarnir
nenna ekki að vakna klukkan
sjö til að mæta hálfátta í hafra-
graut í skólann. Ég fæ miklu
betri mætingu með þessu móti.
Annars hvet ég foreldra til að
brýna fyrir börnunum að nýta
sér svona ókeypis matarþjón-
ustu um þessar mundir. Þetta
er mikil hollusta og kemur í
staðinn fyrir sæta drykki,
snúða og brauð sem annars
verður fyrir valinu sem nesti.“
Þröstur leggur áherslu á ís-
lensk matvæli og þannig var
léttsaltað lambakjöt, heitt slát-
ur, svið og rófumauk á borðum
hjá honum í hádeginu í gær.
„Þetta er mjög ódýr og hollur
matur og með því að borða ís-
lenskan mat í staðinn fyrir inn-
fluttan erum við sjálfum okkur
næg og spörum gjaldeyrinn.“
Og hann undirstrikar mik-
ilvægi fiskmáltíða á heimilum
fólks. „Fjöldi krakka mætir
aldrei þegar ég er með fisk í
matinn. Það er af því að fiskur
er aldrei á boðstólum heima hjá
þeim. Þau kunna því ekki að
meta hann. Best er að elda hann
á einfaldan máta, sjóða hann
eða steikja, í stað þess að setja
hann í einhverja rétti til að fela
fiskbragðið. Soðinn fiskur er
það einfaldasta í heimi og hann
er alltaf nýr á Íslandi allan árs-
ins hring.“ ben@mbl.is
Háma í sig hafragraut
Aldrei jafnmikilvægt að bjóða upp á íslenskan mat
Þörf á að ýta undir fiskneyslu barna á heimilum
Morgunblaðið/Kristinn
Hollusta Krakkarnir í Hagaskóla fúlsa ekki við næringarríkum hafragraut þessa dagana.