Morgunblaðið - 27.10.2008, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. OKTÓBER 2008
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
„ÁSTANDIÐ getur ekki annað en
lagast,“ segir Gísli Þórðarson,
sauðfjárbóndi í Mýrdal í Kolbeins-
staðahreppi á Snæfellsnesi. „Þetta
var ekki beysið þegar við byrjuð-
um en við höfum alla tíð bundið
vonir við að ástandið lagaðist,“
bætir Áslaug Guðbrandsdóttir,
kona hans, við.
Afkoma flestra sauðfjárbænda
hefur verið heldur slök á undan-
förnum árum en kúabændur hafa
borið sig betur. Bændur binda
vonir við að nú kunni fólk betur að
meta starf þeirra við að sjá þjóð-
inni fyrir matvælum og spara dýr-
mætan gjaldeyri. Á meðan gengið
er lágt er samkeppnisstaða inn-
lendu framleiðslunnar betri en
hún hefur verið. Á móti koma
ýmsar ógnanir, eins og gríðarlegar
hækkanir á aðföngum, eins og til
dæmis áburði og fóðri, og lánin
hækka. Það síðarnefnda á ekki
síst við um kúabændur sem hafa
verið að fjárfesta í nýjum fjósum,
mjaltatækni og kvóta til að nýta
aðstöðuna.
Minni óvissa með vinnu
„Við höfum verið að stækka við
okkur og kaupa kvóta, þannig að
við skuldum og finnum fyrir
kreppunni. Hér í sveitinni eru líka
útgerðarmenn sem skulda mikið,“
segir Guðný Jakobsdóttir, bóndi í
Syðri-Knarrartungu í Staðarsveit
og formaður Búnaðarsamtaka
Vesturlands. Hún og Guðjón Jó-
hannesson, maður hennar, eru
með kúabú.
„Maður heyrir þó meira af erf-
iðleikum fólks í Reykjavík,“ bætir
hún við, „það hefur kannski
spennt bogann hærra og þar eru
fleiri að missa vinnuna,“ segir
Guðný. Hún segir að ekki sé sama
óvissan í sveitinni út af atvinnu-
missi.
Guðjón og Guðný hafa trú á því
að íslenskur landbúnaður muni
njóta sannmælis í framtíðinni,
þegar upp verður staðið eftir
erfiðleikatímabilið. „Menn eru að
byrja að vakna upp við að það er
mikilvægt að eiga íslenskan land-
búnað. Ýmsir sem hafa gagnrýnt
bændur og landbúnað eru orðnir
okkar bestu vinir,“ segir Guðjón.
Hann segir að efnahagserfiðleik-
arnir núllstilli ákveðna hluti sem
kannski hafi farið úr böndunum og
vonast til að þegar hjólin fari aft-
ur að snúast þá reynist kreppan
ekki eins mikil og menn telja nú.
Ekki hræddur við innflutning
„Það verður eitthvað að standa
á bak við það sem gert er,“ segir
Gísli, bóndi í Mýrdal, og vísar þar
til bólunnar í efnahagslífinu og
bætir því við að hálfhjákátlegt sé
að áfram eigi að halda með mat-
vælafrumvarpið til að auka inn-
flutning á matvælum sem hægt sé
að framleiða hér á landi. „Ekki
það að ég sé hræddur við innflutn-
ing, eins og staðan er núna,“ segir
Gísli.
Getur ekki annað en lagast
Bændur binda vonir við að landsmenn kunni nú frekar að meta starf þeirra
sem framleiða matvæli fyrir þjóðina og spara dýrmætan gjaldeyri
Morgunblaðið/RAX
Út í kófið Guðjón Jóhannesson og Guðný Jakobsdóttir leiða Jóhönnu Magneu, dóttur sína, að útihúsum. Í svona veðri vinna þau mest innivið.
Sogið Kálfurinn í Syðri-Knarrartungu í Staðarsveit er sólginn í mjólk og hélt áfram að sjúga fingur heimasætunn-
ar, Jóhönnu Magneu Guðjónsdóttur, í kálfastíunni þótt það skilaði engu. Jóhanna hefur gaman af skepnum.
SMALAHUNDURINN er ómissandi fyrir sauðfjár-
bónda og vinnur á við marga smala. „Svo hlýðir hann
manni miklu betur,“ segir Gísli Þórðarson í Mýrdal.
Hann segir að hundurinn hafi miklu betri áhrif á
féð en smalar. Féð reyni ekki að sleppa og viti hvert
það eigi að fara.
Gísli er með tvo smalahunda. Spóla er aðalsmala-
hundurinn hans. Hún standi sig svo vel að nágrannar
komi stundum til að fá hana lánaða við smölun. Svo
er hann með ungan smalahund, Kötu. „Ég hef alið
hana upp við skipanir á ensku en þjófavörnin klikkaði
þegar nágranninn kallaði á hana á ensku,“ segir
Gísli.
Spóla hlýðir betur
LÍFIÐ í sveitinni gengur sinn vanagang, þrátt fyrir
erfiðleika í efnahagsmálum. „Það er verið að þukla
hrúta, skiptast á hrútum og kaupa.
Það má enginn vera að því að hugsa um neitt ann-
að,“ segir Guðný Jakobsdóttir, bóndi í Syðri-Knarrar-
tungu.
Bændur hafa verið í smalamennskum og eru flestir
búnir að senda lömbin í sláturhús. Sláturtíðin er að
renna sitt skeið á enda en margir eiga heimaslátrunina
eftir.
Skepnur eru heima við bæi, þær sem ekki er búið að
hýsa. Kom það sér vel þegar norðanáhlaupið gekk yfir
í lok vikunnar.
Hugsað um hrútana
LANDGRÆÐSLAN hefur að und-
anförnu kannað skemmdir sem urðu
í síðasta Skaftárhlaupi og tekið
myndir af þeim. Er ljóst að hlaupið
hefur valdið miklum skaða á gróð-
urlendi að því er fram kemur á
heimasíðu Landgræðslunnar.
Skaftá ber með sér ógrynni af
jökulleir og sandi. Þegar áin flæðir
yfir bakka sína situr eftir mikið
magn framburðarefna sem kaffærir
gróður. Síðan fýkur af þessum svæð-
um á aðliggjandi gróðurlendi og
sverfur gróður og kaffærir stundum
varanlega.
Síðan Skaftárhlaup hófust fyrir
u.þ.b. hálfri öld hafa þúsundir hekt-
ara gróins lands orðið sandinum og
jökulleirnum að bráð, inni á fjöllum
og í byggð, einkum í Eldhrauni á Út
Síðu. Melgresi nemur þó land í Eld-
hrauni en það er friðað fyrir beit.
Landgræðslan hefur að undan-
förnu unnið að heildarúttekt á þess-
um vanda að beiðni umhverfisráðu-
neytisins og verður skýrsla þar að
lútandi birt fljótlega.
Morgunblaðið/ÞÖK
Hlaupið Síðasta hlaup í Skaftá er
talið með þeim stærri sem orðið
hafa í langan tíma.
Skaftárhlaup
olli miklum
skemmdum
FRAMSÓKNARMENN í Norð-
austurkjördæmi telja að í ljósi
breyttra aðstæðna í þjóðfélaginu
skuli nú þegar hafinn undirbún-
ingur, samningsmarkmið skilgreind
og síðan farið í samningaviðræður
um inngöngu í Evrópusambandið.
Niðurstöður skulu lagðar í þjóðar-
atkvæði.
Í stjórnmálaályktun sem sam-
þykkt var á kjördæmisþingi fram-
sóknarmanna í Norðausturkjör-
dæmi á Egilsstöðum um helgina
segir að í því starfi sem framundan
er, skipti miklu að vandað verði til
verka og að sú hugmyndafræði sem
Framsóknarflokkurinn hafi ávallt
byggt á, um öflugt velferðarkerfi á
grundvelli þróttmikils atvinnulífs
verði höfð að leiðarljósi.
Þá segir að innan Framsóknar-
flokksins hafi verið unnið mikið
nefndarstarf við að skilgreina og
skoða stöðu krónunnar gagnvart
öðrum gjaldmiðlum með tilliti til
framtíðarlausna. Niðurstaða nefnd-
arinnar sé sú að ef leggja eigi niður
íslensku krónuna sé rétt að taka upp
alþjóðlegan gjaldmiðil. Evra sé talin
falla best að íslenskum þörfum
vegna viðskiptahagsmuna þjóðar-
innar.
Vilja viðræður
við Evrópu-
sambandið
MIKILL erill var hjá lögreglunni á
Akureyri í fyrrinótt.
Þrátt fyrir kreppu í landinu og
leiðindaveður voru fjölmargir á
ferli og var nokkuð um slagsmál og
pústra.
Samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglunni var tilkynnt um tvær
líkamsárásir milli kl. 3.30 og 4 þar
sem tveimur til þremur mönnum
lenti saman í hvoru tilviki.
Í morgunsárið stöðvaði lögreglan
síðan ökumann grunaðan um akst-
ur undir áhrifum fíkniefna.
Pústrar í
leiðindaveðri