Morgunblaðið - 27.10.2008, Blaðsíða 26

26 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. OKTÓBER 2008
Hinn 16. október síð-
astliðinn voru 90 ár lið-
in frá fæðingu hins
stórmerka útvarpsþul-
ar Péturs Péturssonar.
Þó nokkur tími sé nú síðan hann féll
frá er mér ljúft að minnast hans með
nokkrum orðum. Þrátt fyrir að rödd
hans, sem var í senn þróttmikil, fögur
og blæbrigðarík, sé nú þögnuð, heyri
ég hana enn fyrir eyrum mér.
Ég var svo heppinn að eiga með
honum margar ógleymanlegar sam-
verustundir á heimili hans í Garða-
stræti og yndislegrar konu hans,
Birnu Jónsdóttur. Á heimilinu ríkti
gleði, sólskin og birta sem í ævintýri
væri, sannkölluð óskastund, en konu
sína ávarpaði Pétur venjulega með
orðunum „elsku stúlkan mín.“
Þegar ég var í leiklistarskóla Æv-
ars R. Kvaran hringdi Ævar eitt sinn
til Péturs og skýrði honum frá þeirri
löngun minni að hafa meira að gera í
hlutverki jólasveins, en við það hafði
ég dundað allt frá 1956. Pétur hafði þá
um langt skeið rekið skrifstofu
skemmtikrafta af miklum dugnaði og
hugkvæmni. Ævar, sem brúað hafði
bilið milli skóla síns og leiklistarskóla
Þjóðleikhússins, byrjaði samtalið með
því að láta mín getið. „Hann segist
vera vanur að leika jólasvein,“ sagði
hann, „og langar til að hafa meira að
gera. Hann er bara svo feiminn en
getur sungið.“ Þá greip ég fram í og
sagði: „Ekki þegar ég er í jólasveins-
gervinu.“ Eftir þetta hafði ég nóg að
gera.
Pétur var svo fróður að líkast því
var að flett væri upp í alfræðiorðabók.
Meðal annars komst hann að því að
móðir mín væri ekki eingöngu af ís-
Pétur Pétursson
✝ Pétur Péturssonfæddist á Eyr-
arbakka 16. október
1918. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Droplaugarstöðum
23. apríl 2007 og var
útför hans gerð frá
Dómkirkjunni í
Reykjavík 4. maí
2007.
lenskum uppruna held-
ur einnig ættuð frá
hinni fögru eyju Als í
Danmörku. Á þeirri
eyju bjó langafi henn-
ar, Thomas Thomsen,
sem síðar varð verslun-
arstjóri Nordborg í
Hafnarfirði, en versl-
unin bar einmitt nafn
hins gamla heimabæj-
ar hans. Auk þess vissi
hann margt um ætt-
menni föður míns, sem
taldist af ættkvíslum
sex ríkja kominn hvað
þjóðerni varðaði. Þá má ekki heldur
gleyma því sem hann sagði mér um
ætterni sitt og konu sinnar, og var
það allt mjög athyglisvert.
Ekki hafði hann eingöngu þann
hæfileika að segja frá, heldur var
hann einnig mjög góður hlustandi, til
dæmis þegar ég sagði honum mínar
eigin skáldsögur.
Pétur var mjög ráðagóður og sem
dæmi um það vil ég nefna að þegar ég
hugðist byggja íbúðarhús ásamt konu
minni ráðlagði hann mér að kaupa
efnið fyrirfram svo það væri jafnan til
taks á staðnum. Annað dæmi vil ég
ennfremur nefna: Hann benti mér á
að syngja meira í gamanþáttum mín-
um.
Ég tel hann meðal þeirra manna
sem hefðu getað stýrt landinu farsæl-
lega að öllum öðrum ólöstuðum og
tekist á hendur hlutverk þjóðhöfð-
ingja í hvaða landi sem verið hefði.
Pétur var höfðinglegur maður að
vallarsýn. Ég sé hann ljóslifandi fyrir
mér á yngri árum, glæsilegan og vel
búinn. Í sannleika sagt sópaði að hon-
um.
Vegna misskilnings af minni hálfu
varð ég ekki milljónamæringur, því á
þeim tíma hefði hann getað útvegað
mér gnægð verkefna um gervallt
landið.
Með þessari grein vil ég votta
minningu Péturs virðingu mína, svo
og hans góðu og hæfileikaríku að-
standendum.
Guð blessi þau öll.
Ketill Larsen.
✝ Kristinn Pálssonfæddist á Hofi á
Skagaströnd 22.
desember 1927.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun
Blönduóss 21. októ-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Sigríður
Guðnadóttir f. 28.10.
1900 í Hvammi í
Holtum, d. 4.3. 1964,
og Páll Jónsson
kennari og skóla-
stjóri á Skaga-
strönd, f. 22.12. 1899 á Balaskarði,
d. 19.7. 1979. Systkini Kristins eru:
Guðný Málfríður, f. 1929, d. 2005,
Guðfinna f. 1930, Jón Sveinn f.
1933, Ingveldur Anna f. 1935 Ásdís
f. 1936 og Edda f. 1939.
Kristinn kvæntist 31. október
1953 Guðnýju Pálsdóttur f. 30.3.
1927 á Blönduósi. Foreldrar Guð-
nýjar voru Hjálmfríður Anna
Kristófersdóttir, f. 26.7. 1901, d.
26.11. 1981, og Páll Geirmundsson,
f. 19.10. 1895, d. 28.1. 1975, búsett
á Blönduósi. Börn Kristins og Guð-
nýjar eru: 1) Páll f. 16.8. 1955,
Kristinn lauk kennaraprófi frá
Kennaraskólanum í Reykjavík
1949.
Kristinn kenndi við barna- og
unglingaskólann í Keflavík í 3 ár
(1949-1952). Fór þá norður á
Skagaströnd og kenndi þar í 9 ár
(1952-1961) við barnaskólann og
vann þá í Mjólkurstöðinni á
Blönduósi á sumrin. Flutti til
Blönduóss 1961 og gerðist kjötbúð-
arstjóri hjá KH í 4 ár. Kenndi síðan
í 9 ár (1965-1974) við barna- og
miðskólann á Blönduósi og vann þá
alla algenga verkamannavinnu á
sumrin. Hætti kennslu 1974 og fór
að vinna í Mjólkurstöð SAH í 8 ár
(1974-1982), síðan í Bygginga-
vöruverslun KH og endaði starfs-
feril sinn í súpugerðinni Vilkó árið
1995.
Kristinn tók þátt í ýmsum félags-
málum á Blönduósi. Hann var í
stjórn KH í 6 ár og varamaður í
hreppsnefnd í 4 ár. Í sóknarnefnd í
18 ár, í kirkjugarðsnefnd í 18 ár,
auk þess var hann í barnavernd-
arnefnd, bókasafnsnefnd og áfeng-
isvarnarnefnd.
Kristinn og Guðný byggðu sér
heimili að Húnabraut 10 á Blöndu-
ósi og bjuggu þar í 40 ár.
Útför Kristins fer fram frá
Blönduósskirkju í dag og hefst at-
höfnin kl. 15.
kvæntur Ásu Bern-
harðsdóttur f. 2.11.
1958. Börn: a) Krist-
inn Geir f. 28.2. 1980,
kvæntur Ester Sig-
hvatsdóttur f. 10.7.
1980, dóttir þeirra er
Brynhildur Eva f. 4.8.
2004. b) Guðný f.
25.12. 1986. c) Móeið-
ur f. 28.4. 1990. 2)
Hjálmfríður f. 2.1.
1961, gift Ólafi G. Sæ-
mundssyni f. 10.9.
1961. Börn: a) Krist-
inn f. 26.8. 1993. b)
Sæmundur f. 2.10. 1995. c) Ólafur f.
5.8. 1999, d. 5.8. 1999. d) Soffía f.
18.7. 2001.
Kristinn ólst upp á Hofi til 16 ára
aldurs, en þá fluttist fjölskyldan til
Skagastrandar (Höfðakaupstaðar)
þar sem hann stundaði verka-
mannavinnu, skipavinnu, vega-
vinnu, hafnarvinnu o.fl. Vann í síld-
arverksmiðjunni í 3 sumur og var á
síld í tvö sumur á Jóni Finnssyni II.
Kristinn var 3 mánuði í ungl-
ingaskóla í Steinnesi hjá sr. Þor-
steini B. Gíslasyni. Tvo vetur (1944-
1946) á Reykjaskóla í Hrútafirði.
Mér er mjög ljúft að minnast ynd-
islegs tengdaföður sem nú hefur
kvatt saddur lífdaga. Kristinn var
góður maður, fallegur að innan sem
utan og skilur eftir bjartar minning-
ar hjá þeim sem honum kynntust.
Það er óhætt að segja að Kristinn
hafi ekki borist mikið á þegar hið
veraldlega er annars vegar en þess í
stað gerði hann sér far um að hlúa
sem best hann gat að því sem hann
taldi skipta mestu í lífinu, það er að
rækta kærleiksríkt samband við fjöl-
skyldu og vini. Sem dæmi má nefna
að ósjaldan undi hann sér inni í bíl-
skúrnum sínum þar sem hann mót-
aði margs konar gersemar úr tré,
svo sem bíla og hesta, sem hann síð-
an gaf til yngri vina sinna.
En Kristinn var alla tíð barnagæla
hin mesta og oft varð ég vitni að því
er gamlir nemendur umvöfðu hann
og þökkuðu liðnar stundir um leið og
þeir minntust fallegs leikfangs sem
Kristinn hafði fært þeim að gjöf jafn-
vel áratugum áður. Einnig má geta
þess að alveg fram að þeim tíma er
Kristin þraut heilsu var hann iðinn
við að skrifa bréf til fjölskyldu og
vina og ef um unga pennavini var að
ræða máttu þeir sömu búast við að fá
í hendur frumsamdar smásögur sem
í þokkabót voru myndskreyttar af
höfundi.
Áhugasvið Kristins lágu víða og ég
var það heppinn að nokkur af hans
helstu áhugamálum voru þau sömu
og mín og tengjast íslenskri tungu,
fótbolta og fuglum. Við Kristinn
höfðum því ætíð um margt að ræða.
En þess má geta að um áratuga skeið
skráði Kristinn allt skilmerkilega
niður í bækur sem hann taldi mark-
vert og viðkom fuglalífi á Blönduósi
og í nágrenni. Fyrir nokkrum árum
gaf hann þessar bækur til Ævars
Petersens, á Náttúrufræðistofnun
Íslands, en Kristinn hafði miklar
mætur á Ævari og því starfi sem
hann stendur fyrir.
Elskulegri tengdamóður minni
votta ég mína dýpstu samúð og besta
vini Kristins, Knúti Berndsen, færi
ég þakkir fyrir að vera vinur í raun
allt til enda. Að lokum vil ég fyrir
hönd fjölskyldunnar þakka frábæru
starfsfólki nærgætna umönnun sem
Kristinn naut þann tíma er hann
dvaldi á Heilbrigðisstofnun Blöndu-
óss.
Þinn tengdasonur,
Ólafur G. Sæmundsson.
Afi er dáinn eftir erfið veikindi. Afi
var mjög góður afi og vildi allt það
besta fyrir barnabörnin sín. Minn-
ingarnar sem við eigum af honum
gleymast aldrei og eru þær fjölmarg-
ar. Þegar við komum í heimsókn til
afa og ömmu á Húnabrautina fór afi
alltaf í leiki með okkur og í margs-
konar spil. Það var ævintýri líkast að
koma inn í bílskúrinn þar sem afi
smíðaði bíla og annað fyrir okkur.
Við munum líka eftir öllum
skemmtilegu Selvíkurferðunum þar
sem við týndum marga fallega
steina. Við munum eftir öllum bók-
unum sem þú last fyrir okkur og
hafragrautnum sem þú bauðst alltaf
upp á í morgunmat.
Elsku afi, þakka þér fyrir góðar
minningar. Síðustu ár hafa verið þér
erfið, líkaminn farinn að þreki en
minnið í góðu lagi og þú mundir allt-
af öll nöfn og liðna atburði.
Elsku afi, þú baðst okkur syst-
kinin um að passsa mömmu og pabba
og við lofum að passa þau vel. Elsku
afi, okkur þykir svo undurvænt um
þig og þú ert besti afi sem nokkurt
barn getur hugsað sér að eiga.
Þín barnabörn,
Kristinn, Sæmundur og Soffía.
Elsku afi minn.
Þegar ég hugsa til baka til þess
tíma sem ég var hjá ykkur ömmu á
Blönduósi get ég ekki annað en
glaðst yfir öllum þeim góðu sam-
verustundum og minningum sem ég
á frá þeim tíma. Ég hugsa um allt
það sem við gerðum og brölluðum
saman og hvað þú varst alltaf góður
við nafna þinn sem var í heimsókn.
Ég hugsa til alls þess sem þú kennd-
ir mér í gegnum árin, að lesa og
skrifa, synda, veiða, tefla eða öll spil-
in sem við spiluðum saman, það
skipti engu máli, alltaf var gamli
kennarinn til staðar og tilbúinn að
gera allt fyrir lítinn afastrák.
Fyrir nokkrum árum gafstu mér
gömlu bókina sem þú hafðir skrifað í
gegnum árin með öllum athuga-
semdunum og sögunum um sam-
verustundir okkar allt frá því að ég
kom fyrst í heimsókn. Hún mun
minna mig á þig og þá stundir sem
við áttum saman um ókomna tíð og
er mér ótrúlega verðmæt.
Ein sagan segir frá því þegar við
vorum búnir að spila „Mús“ í dágóða
stund og hættir að spila, að þá hafi ég
byrjað að lemja afa gamla með púða
og þegar þú spurðir; „Eru þetta
þakkirnar sem ég fæ fyrir að leika
við þig?“ þá hafi ég faðmað þig og
sagt „Ég veit ekki hvað ég á að gera
við þig, mér þykir svo vænt um þig.“
Það mun aldrei breytast. Guð geymi
þig. Þinn nafni,
Kristinn Geir.
Kristinn Pálsson
Kristur minn, ég kalla á þig,
komdu að rúmi mínu.
Gæskuríkur geymdu mig,
Guð, í faðmi þínum.
(Höf. ók.)
Takk fyrir allt, elsku afi.
Guðný og Móeiður.
HINSTA KVEÐJA
Við fráfall svila míns
og mágs Hjartar Har-
aldssonar er andaðist
hinn 27. september sl. rifjaðist það
upp fyrir okkur vinum hans og
vandamönnum hve ævi hans var sér-
stök og ævintýri líkust. Hann fædd-
ist í Berlín 27. ágúst 1914. Heims-
styrjöldin fyrri geisaði og barist var
af mikilli grimmd. Faðir hans Joseph
Friedlaender var sjóliðsforingi á
SMS Pommern og féll um haustið
1914. Ekkjunni tókst að koma sonum
sínum tveimur til manns, það kostaði
harða baráttu, t.d. í hinni illræmdu
heimskreppu sem hófst 1929. Hjört-
ur var áhugasamur um stjórnmál og
sótti fundi í því sambandi. Hann og
félagar hans voru flestir róttækir og
áttu enga samleið með Hitler og
hans mönnum.
Árið 1933 voru nasistar orðnir alls
ráðandi og Adolf Hitler hafði verið
Hjörtur Haraldsson
✝ Hjörtur Har-aldsson, skírður
Heinz Karl Friedla-
ender, fæddist í
Berlín í Þýskalandi
27. ágúst 1914.
Hann lést á heimili
sínu í Reykjavík 27.
september síðastlið-
inn og fór útför
hans fram frá Ás-
kirkju 3. október.
skipaður kanslari. Um
sumarið 1933 ákvað
Hjörtur að forða sér
frá Berlín og hélt til
Danmerkur. Hin illu
öfl höfðu nú öll tök í
þýskalandi. Þegar til
Danmerkur kom fór
Hjörtur, að starfa við
landbúnað, en svo kom
að því, að dvalarleyfi
hans rann út. Hjörtur
fékk viðtal hjá Thor-
vald Stauning, sem
vísaði honum á dóms-
málaráðherrann C.Th.
Zahle. C.Th. Zahle veitti honum
framlengingu á dvalarleyfinu, til
þess að hann gæti fundið lausn á sín-
um málum. Hann kynntist manni að
nafni Fritz Nathan, sem rak heild-
verslun í Reykjavík, Nathan og Ol-
sen. Fritz greiddi götu hans og
Hjörtur keypti farseðil til Íslands,
kom með Es. Brúarfossi til Reykja-
víkur. Í Reykjavík hitti Hjörtur fyrir
ágæta menn, sem aðstoðuðu hann og
einn þeirra, Bjarni Jónsson frá
Galtafelli, útvegaði honum starf hjá
Sigurði Fjeldsted í Ferjukoti. Þetta
var í október 1935. Hjörtur var síðan
vinnumaður á ýmsum bæjum í Borg-
arfirði og kynntist þar mörgu góðu
fólki. Hann yfirgaf Borgarfjörðinn
og hélt til Reykjavíkur, kom þangað
9. maí 1940. Daginn eftir hernámu
Bretar Ísland. Þá um nóttina var
hann handtekinn af Bretum og færð-
ur til yfirheyrslu. Ungur liðsforingi
yfirheyrði Hjört. Hann áttaði sig
fljótlega á því, að Hjörtur gæti ekki
verið hættulegur Bretum.
Flestir aðrir Þjóðverjar á Íslandi
voru sendir í fangabúðir á Mön og
víðar og urðu að dúsa þar til stríðs-
loka. Hjörtur hóf störf í járniðnaði í
vélsmiðjunni Héðni og gerðist
seinna vélstjóri á sjó og landi. Gat
hann sér allstaðar gott orð. Reglu-
semi hans og vandvirkni var við
brugðið bæði í starfi og einkalífi.
En baráttu Hjartar var ekki lokið.
Það kostaði hann 14 ára stríð, sem
hann háði með aðstoð góðra manna,
að öðlast ríkisborgararétt. En
stærsta gæfusporið steig Hjörtur,
þegar hann kvæntist Sigrúnu Har-
aldsdóttur frá Kolfreyjustað árið
1945. Sigrún hefur alla tíð verið frá-
bær móðir, húsfreyja og listfeng í
hannyrðum. Var sambúð þeirra
mjög farsæl og elskuleg. Ævinlega
var ánægjulegt að heimsækja þau
hjónin, njóta gestrisni þeirra og frá-
sagna húsbóndans, sem var fróð-
leiksbrunnur, bæði um íslensk mál-
efni og heimsmálin. Á efri árum lýsti
hann dvöl sinni á Íslandi svo.
„Að hafa átt hér góða ævi, kvænst
dásamlegri konu og eignast góð og
heilbrigð börn, það er að mínum
dómi það verðmætasta í lífinu“ Ferð
Hjartar til landsins í norðri var því
vissulega örlagarík, en gæfuför. Við
sendum Sigrúnu og öllum afkomend-
um og vandamönnum Hjartar ein-
lægar samúðarkveðjur.
Rannveig og
Hilmar Björgvinsson.
✝
Ástkær eiginmaður minn og frændi,
SIGURÐUR PÉTURSSON
prentari,
Hraunbæ 102h,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Árbæjarkirkju þriðjudaginn
28. október kl. 13.00.
Sóley Brynjólfsdóttir,
Sigurveig Alfreðsdóttir, Gunnar H. Hall
og fjölskylda.