Morgunblaðið - 21.11.2008, Qupperneq 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. NÓVEMBER 2008
Dagskrá:
Félags- og jafnréttismálaráðherra Jóhanna Sigurðardóttir opnar fundinn
Colette De Troy
Director of European Policy Action Centre on Violence against Women
The European Observatory:
Role and challenges of women's NGOs on VAW
Karin Helweg-Larsen
Medical doctor, senior researcher Danish National Institute of Public Health,
member of Advisory Board of European Policy Action Centre on VAW
The Danish observatory on Violence against women:
Goals and achievements
Media watch and reliable data on VAW: How to promote public interest
in prevention of VAW - and also advance reliable data collection
Rada Boric
From Forgotten Gendered War Violence to Trafficking
for Sexual Exploitation
Matthildur Helgadóttir
Sýnir brot úr myndinni Untamed beauty og segir frá tilurð hennar.
Jafnréttisviðurkenningar Stígamóta afhentar
Anna Sigríður Helgadóttir syngur
Fundarstýra: Guðrún Jónsdóttir, talskona Stígamóta.
Verið öll hjartanlega velkomin
Málþing á vegum European Women´s Lobby og Stígamóta
Baráttan gegn kynferðisofbeldi í Evrópu
Jafnréttisviðurkenningar Stígamóta
Föstudag 21. nóv. kl. 13-16 í
Iðnó við Tjörnina
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ÚKRAÍNUMENN, sem fengið hafa
lánsloforð upp á 6,5 milljarða dollara
frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum vegna
fjármálakreppunnar, munu líklega
finna fyrir afleiðingum kreppunnar
um nokkurt skeið. Þetta segir And-
rii Deshchytsia, nýr sendiherra
Úkraínu gagnvart Íslandi. Des-
hchytsia tók við embættisbréfi sínu
hér á landi á þriðjudag, en hann hef-
ur aðsetur í Finnlandi.
Úkraína óskaði í október eftir að-
stoð sjóðsins, en Deshchytsia segir
að þar í landi hafi menn fundið fyrir
fjármálakreppunni líkt og önnur ríki
í alþjóðahagkerfinu.
Samþykkt af þinginu
Hann segir að koma hafi þurft á
stöðugleika í fjármálakerfinu, en
helsti vandinn hafi tengst gjaldmiðli
landsins, hryvníunni, sem hafi hrun-
ið gagnvart helstu alþjóðlegu gjald-
miðlum. Hann segir að nú þegar hafi
tekist að ná ákveðnum stöðugleika í
úkraínska fjármálageiranum. Úkra-
ína hafi, ólíkt Íslendingum, ekki
þurft að glíma við mikinn vöxt
banka landsins á erlendri grundu.
Lánsloforð til Úkraínu fékkst í
byrjun nóvember. Áður en láns-
umsóknin var tekin fyrir hjá sjóðn-
um var útbúin sérstök áætlun fyrir
landið. Deshchytsia segir að hún
hafi verið unnin af hálfu ríkis-
stjórnar landsins og forseta. „Helstu
skilyrði sem IMF setti voru tekin
inn í áætlunina,“ segir hann. Helstu
flokkar þingsins hafi rætt áætlunina
og svo samþykkt hana.
Meðal helstu skilyrða sem IMF
setti í Úkraínu sé að lágmarkslaun í
landinu verði ekki hækkuð næstu
tvö árin. Þessi laun hafi verið tengd
lágmarksframfærslu en sú tenging
muni nú rofna. Þetta geti haft í för
með sér aukna fátækt. Nú þegar sé
atvinnuleysi í landinu á bilinu 8-9%
og töluverður samdráttur hafi orðið
í greinum á borð við byggingariðn-
aðinn. „Það er erfitt að meta stöð-
una frá degi til dags, enda eru mörg
fyrirtæki að leggja upp laupana eða
hætta við verkefni. Þá má búast við
því að margir Úkraínumenn, sem
verið hafa við störf erlendis, eigi eft-
ir að snúa heim á næstunni,“ segir
hann. Þetta eigi einkum við um fólk
sem hafi unnið í byggingariðnaði í
Evrópusambandsríkjunum. Hann
hefur áhyggjur af því að Úkraínu-
mennirnir sem snúa heim, fái ekki
vinnu í heimalandinu. Hins vegar
megi vonast til þess að verði lán
IMF nýtt skynsamlega í Úkraínu,
geti það orðið til þess að fjölga störf-
um í landinu.
Deshchytsia segir að lokum að
hann sé þess fullviss að Íslendingar
eigi eftir að komast út úr þeim
vanda sem steðji að. Þjóðin sé sterk
og eigi eftir að standa af sér storm-
inn.
Úkraína sér fram á kreppu
Morgunblaðið/RAX
Gjaldmiðill Helsti vandi Úkraínu tengdist gjaldmiðli landsins, hryvníunni, segir Andrii Deshchytsia sendiherra.
 Meðal helstu skilyrða sem IMF setti Úkraínumönnum vegna 6,5 milljarða dollara láns frá sjóðnum
var að lágmarkslaun yrðu fryst í tvö ár  Þingið samþykkti efnahagsáætlun áður en IMF afgreiddi lánið
Í HNOTSKURN
» Í Úkraínu búa um 46 millj-ónir manna. Meðalaldur
þjóðarinnar er 39,4 ár, sam-
kvæmt tölum bandarísku
leyniþjónustunnar CIA.
»Verg landsframleiðsla ámann í Úkraínu nam um
7.000 dollurum árið 2007. Til
samanburðar var landsfram-
leiðsla á mann á Íslandi rúm-
lega 40.000 dollarar í fyrra.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
ÖSSUR Skarphéðinsson, ráðherra
ferðamála, greindi frá mörgum nýj-
um verkefnum og áformum til efl-
ingar ferðaþjónustu í opnunarræðu
ferðamálaþings í gær. Hann sagði
niðurstöður ferðaþjónustureikninga
Hagstofunnar, sem nýlega voru birt-
ir í fyrsta sinn, styðja vel staðhæf-
ingar um að hlutur ferðaþjónustu í
landsframleiðslu sé mun meiri en
fyrri hagskýrslur hafi sýnt.
Össur benti m.a. á fjölgun ferða-
manna til Íslands um 60% frá árinu
2000 til 2007 og fjölgun gistinótta er-
lendra ferðamanna um 51% á sama
tíma. Heildarkaup á ferðaþjónustu
innanlands árið 2006 námu tæplega
135 milljörðum króna, sem svarar til
11,5% af landsframleiðslu. Hann
sagði fróðlegt að bera saman fram-
lag ferðþjónustunnar annars vegar
og ál- og stóriðju hins vegar til
landsframleiðslunnar.
„Á tímabilinu 2000-2006 hefur
framlag ferðaþjónustunnar til lands-
framleiðslu verið tvöfalt meira en ál-
iðnaðarins,“ sagði Össur. Hann sagði
Íslendinga nú verða að reiða sig á
sjávarútveg, málmiðnað og ferða-
þjónustu til að afla gjaldeyris á
næstunni. Ferðaþjónustan er drjúg í
gjaldeyrisöflun. „Á síðasta ári, 2007,
aflaði hún í beinum gjaldeyri 56
milljarða. Var fast að því hálfdrætt-
ingur við okkar elstu stórgrein, sjáv-
arútveginn. Ferðaþjónustan hefur
fram á allra síðustu ár aflað meiri
gjaldeyris en áliðnaðurinn, alveg þar
til á allra síðustu misserum þegar ál-
ið hefur sigið fram úr eftir að
Fjarðaál kom til sögunnar.“
Áform eru um að stórefla mark-
aðsstarf erlendis og uppbyggingu
innviða ferðaþjónustunnar. Í því
skyni kvaðst Össur hafa unnið að ná-
inni samvinnu milli útflutningsráðs,
ferðamálaráðuneytisins og utanrík-
isráðuneytisins. M.a. stendur vilji til
þess að sérhvert sendiráð Íslands
verði í raun markaðsskrifstofa.
Í fjárlögum sem lögð voru fram í
haust og á fjáraukalögum var fjár-
magn til markaðssóknar erlendis
fimmfaldað í 150 milljónir. Óskum
um fjármagn til þróunarverkefna í
ferðaþjónustu á landsbyggðinni var
mætt með því að veita 100 milljónir
króna af byggðafé til þeirra verk-
efna á næsta ári. Um er að ræða m.a.
þróunarstyrki til menningar-
tengdrar ferðaþjónustu, verkefni til
aukinnar arðsemi og matargerðar í
héraði.
Rannsóknir verða efldar mjög
Össur sagðist hafa mestan áhuga
á að stórauka rannsóknir í ferða-
þjónustu. Sett verður á fót rann-
sóknar- og þróunarsetur í ferða-
málum í samvinnu við Háskólann á
Hólum, að fengnu samþykki Alþing-
is. Einnig hefur Össur, að ósk ferða-
þjónustunnar, breytt reglum tækni-
þróunarsjóðs þannig að hann geti
komið að ferðatengdum verkefnum.
Þá hefur hann ákveðið að verja fé til
öndvegisseturs á sviði ferðaþjónustu
á næsta ári. Á næsta ári fara 100
milljónir af byggðaáætlun til að
styrkja innviði ferðamannastaða og
80 milljónum verður varið til mark-
aðsmála innanlands.
Leitað að föstum tekjustofni
Össur sagði að ráðuneytið og at-
vinnugreinin hefðu sameinast um að
hefja öfluga uppbyggingu á ferða-
mannastöðum á næstu árum og
einnig að stórefla markaðsstarf. Afla
þurfi tekna til að standa straum af
þessum verkefnum. Hann sagði tvo
möguleika til skoðunar. Í fyrsta lagi
brottfarargjald sem leggist á alla
farþega sem fara frá landinu. Í öðru
lagi að leggja 0,05% veltugjald á fyr-
irtæki. Össur benti á að ríkisstjórnin
hefði ákveðið að lækka tekjuskatt
þeirra um 3%. Takist þetta fáist
fastur tekjustofn upp á 400-500
milljónir á ári til markaðssóknar og
uppbyggingar innviða ferðaþjón-
ustu. Að teknu tilliti til annarra
framlaga mætti ná því markmiði að
verja 400-500 milljónum króna á ári
til markaðssóknar erlendis.
„Ef einhvern tímann var þörf á
þessu þá er það núna,“ sagði Össur
með sannfæringarkrafti.
Ferðaþjónusta efld
Skjóta á styrkari stoðum undir ferðaþjónustuna til að gera
henni kleift að afla enn meiri gjaldeyris í þjóðarbúið
Morgunblaðið/Skapti
Uppbygging Styrkja á ferðaþjónustu og uppbyggingu ferðamannastaða.