Skinfaxi - 01.11.2008, Blaðsíða 35
Jóhann Ingi Gunnarsson, sálfræðingur:
Seiglan
er kjarni
sigurviljans
Handboltakappinn, rithöfundurinn og
sálfræðingurinn Jóhann Ingi Gunnarsson
útskrifaðist frá Háskóla fslands með BA-
gráðu í sálfræði árið 1982. Eftir útskrift
hélt Jóhann Ingi til frekara náms í Kiel í
Þýskalandi. Þaðan útskrifaðist hann með
embættispróf í sálfræði.
Jóhann Ingi hefur starfað sem sálfræð-
ingur fyrir ýmis félagasamtök, fýrirtæki
og íþróttafélög í gegnum tíðina, bæði hér
heima og erlendis, ásamt því að reka sína
eigin sálfræðistofu. Einnig hefur Jóhann
Ingi þjálfað íslenska landsliðið í handbolta
og nokkur fremstu handboltalið Þýska-
lands í um sjö ár. f gegnum árin hefur hann
skrifað nokkrar bækur sem snúa að sjálfs-
trausti og sjálfsstjórnun, nú síðast bókina
Þúgetur... árið 2008 ásamt Sæmundi
Hafsteinssyni og Marteini Steinari Jóns-
syni. Jóhann Ingi hefur einnig starfað sem
kennari við Endurmenntun Háskóla íslands.
„Orðið óvissa veldur streitu og kvíða hjá
fólki. Það má líkja þessu við að flugstjóri
er tiltölulega öruggur í flugvélinni sinni en
okkur, sem sitjum aftur í, þó við séum ekki
flughrædd, líður ekkert vel ef vélin fer að
hossast verulega. Munurinn á okkur og
flugstjóranum er að við erum ekki með
stýrið í höndunum og nákvæmlega þannig
líður fólki núna. Því finnst það ekki hafa
vald á aðstæðum, og það sem meira er,
það er ekki komin nægilega skýr mynd á
það um hvað þetta snýst og hvað þetta sé
mikið. Og eins hvernig menn ætla síðan
að taka á þessu. Það vantar svolítið upp á
að fá þetta meira á hreint og þegar að því
kemur þá held ég að við getum tekið á
málunum," segir Jóhann Ingi Gunnarsson
þegar hann var spurður um hvernig fólk
líti almennt á ástandið sem ríkir í þjóð-
félaginu nú um stundir.
Síðan berst talið að unglingum og
hvernig þeir bregðast við á tímum sem
þessum.
„Það reynir mikið á unglinga, þeir eru
að flnna sjálfa sig og vita ekki í hvorn fót-
inn þeir eiga að stíga. Unglingar í dag eru
í sjálfu sér ekkert verri en unglingar voru
áður, kannski miklu skarpari ef eitthvað er,
fljótari að hugsa, hafa meiri sveigjanleika
og aðlögunarhæfni sem skiptir miklu máli.
Við, sem erum að vinna með unglingum,
hvort sem það er í íþróttahreyfmgunni eða
sem foreldrar, verðum að passa okkur á því
að gera ekki vont verra. Við verðum að
Það er algjört
lykilatriði að
börn og ungl-
ingargeti
stundað sínar
íþróttir.
Ef unglingarnir
eiga foreldra
eða forsvars-
menn, sem sýna
seiglu og þraut-
seigju, þá er það
þeim til góðs.
vanda okkur í því hvernig við tölum um
ástandið og leggja áherslu á að það er ekki
allt að fara norður og niður. Við getum
ekki borið þetta saman við móðuharðind-
in, eins og einhver vildi gera, heldur finnst
mér þetta miklu líkara því þegar gaus í
Heimaey. Það gerðist hratt og var miklu
ógnvænlegra en menn reiknuðu með. Það
gerði enginn ráð fyrir að fólk þyrfti að yfir-
gefa bæinn á nokkrum klukkutímum.
Vestmannaeyingar búa þar ennþá og þar
er búið að byggja allt upp. Að sjálfsögðu
reynir þetta ástand í þjóðfélaginu á allar
fjölskyldur og unglingana líka. Ef ungling-
ar eiga foreldra eða forsvarsmenn, sem
sýna seiglu og þrautseigju, þá er það þeim
mjög til góðs. Það felast lausnir í seiglunni
en ég segi stundum að seiglan sé kjarni
sigurviljans. Við verðum að leiða það með
skýrum hætti hvernig við ætlum að taka á
vandanum sem blasir við. Eitt er víst, að
við eigum eftir að finna okkur leið út úr
vandanum. Ég held líka að unglingar muni
læra það sem íþróttir ganga út á en það er
að kunna að takast á við sigra jafnt sem
ósigra. Líflð er líka þannig að það skiptast
á skin og skúrir. Nú eru skúrir og skaflar
og nú þurfum við að kenna unglingunum
okkar að takast á við mótlæti og andstreymi.
Þannig munu þeir þroskast og koma út sem
sterkari einstaklingar,“ segir Jóhann Ingi.
- Hvernig heldur þú að unglingar upplifi
ogskynji ástandið íþjóðfélaginuf
„Þeir upplifa auðvitað ástandið á ýmsa
vegu. Þeir fá upplýsingar í gegnum fjöl-
miðla og ábyrgð fjölmiðla á málinu er því
mikil. Mér fannst margir þeirra ekki standa
sig nægilega vel í upphafi hrunsins. Ef til
vill er skýring á því enda flestir í áfalli.
Þetta er eins og í íþróttunum, við þurfum
að sýna yfirvegun og halda haus. Það skipt-
ir miklu að unglingar finni stöðugleika og
að þeim sé sköpuð öryggiskennd eins og
kostur er. Við eigum líka að kenna ungling-
unum okkar að vera þakklátir fyrir það
sem við eigum í staðinn fyrir að vera alltaf
að velta okkur upp úr því hvað hugsanlega
sé farið og hvað okkur vanti og skorti. Þeir
aðilar, sem vinna mikið með ungiingum,
merkja enn sem komið er enga sérstaka
áfallastreitu umfram það sem hefur verið."
- Finnast þér íþróttir og œskulýðsstarf
gegna miklu hlutverki íforvarnastarfi?
„Já, þær gegna svakalega miklu hlut-
verki og íþróttir munu skipta æ meira máli
núna, undir þessum kringumstæðum. Við
verðum að gæta þess, þar sem fólk hefur
minna á milli handanna, að brottfallið þar
verði ekki vegna þess að börn og unglingar
hafi ekki efni á að stunda íþróttir. Það má
aldrei gerast og til að koma í veg fyrir það
verður að dreifa fjármagninu á rétta staði.
Það verður bara að fara eitthvað minna í
annað, það er ekki flóknara en það. Það
er algjört lykilatriði að börn og unglingar
geti stundað sínar íþróttir. Ég hef trú á því
að ríkisvaldið verji þetta af öilum mætti.
Ég vil bara segja það að í öllum kreppum
felast tækifæri og fyrst þetta gerðist hjá
okkur þá verðum við að draga af því lær-
dóm og búa til öflugra og sterkara sam-
félag," segir Jóhann Ingi Gunnarsson
sálfræðingur.
SKINFAXI - tímarit Ungmennafélags íslands 35