Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1940, Blaðsíða 21

Vér erum æ svo smáir,
því eru vorir fáir
sann-nefndir merkismenn.
En þeim mun sárar sýnist
um sérhvern burt er týnist,
nú fyrir skildi skarð er enn.
Öll þjóð vor þig- mun harma,
og þökk þér inna varma,
sem ættjörð unnir bezt.
Þó höfum vér að vonum
af vorrar þjóðar sonum
\’ið fráfalla þitt samt misst hvað mest.
Haf þökk fyrir æfi þarfa,
haf þökk fyrir unninn starfa,
guð gefi þér góða nótt.
Vor guð, sem hefur grætt oss,
einn getur skarðið bætt oss.
Vor syrgði vinur sofðu rótt.
Þú komst hingað ungur, augað þitt
sá út yfir fagran sæinn.
Þar iðaði í djúpi fiska fjöld,
en flota vantaði bæinn.
Þá stórræði guð þér blés í brjóst,
að byrja þitt starf við Æginn.
Og flotinn hann kom og liugur liló,
en hver skyldi fást að stýra?
Þá leiddir þú fram liið frækna lið,
með funandi eld um hlýra.
Þú kenndir því afrek, efldir fjör,
svo auðgaðist landið dýra.
Skipa- og vélasmíði
á r i ð 1939
Af „Lloyds Register of Shipping“, má sjá
aö vélskipafloti heimsins (yfir 100 smál.) var
1. júlí 1939 samanl. 68,5 milj. smálestir
(B.R.T.). Er það 2 milj. smál. aukning frá
1938. Af þessum 2 milj. smál. voru 1,69 milj.
í mótorskipum.
Þann 1. júlí 1914 var hinn vélknúni kaup-
skipafloti heimsins samanl. 45,4 milj. smál. í
byrjun þesssa nýja Evrópuófriðar, var kaup-
skipaflotinn því um 51% stærri en við byrjun
ófriðarins mikla.
Noregur er fyrstur í röðinni og Danmörk
önnur, með hlutfallslega hæstu smálestatölu í
mótorskipum, eða 62,2 og 52,2% af skipa-
flota landsins. Tilsvarandi hlutfallstala fyrir
Þú valdir þér svið á sjónarhól,
að sjá mættir vítt um æginn.
Nú lokað er augað Ijúfa þitt,
þótt langt væri ei sótt á daginn,
því drjúpir nú öld við aldar kvöld
og andvarp berst þungt um sæinn.
Fátæka ungmennið frá Baulhúsum í Arn-
arfirði, sem fróðleikslöngunin dró til höfuð-
staðarins til þess að svala fróðleiksfýsn sinni í
sjómannafræðum, en ekki var þar fáanleg í
neinum skóla landsins, en fékkst samt, var nú
horfinn á annað tilverustig. Lærisveinar hans,
skipstjórar og stýrimenn í skipstjórafélaginu
,,Aldan“ í Reykjavík, kostuðu útför hans og
reistu honum virðulegan minnisvarða, er stend-
ur í gamla kirkjugarðinum í Reykjavík og
heiðruðu á þann hátt minningu hans. En það
er tæplega nægilegt.
Mér virðist lífsstarf Markúsar F. Bjarna-
sonar skólastjóra, hafa verið svipað fyrir sjó-
mannastétt landsins, og starf Jóns Sigurðs-
sonar forseta, var fyrir íslenzka stjórnmála-
starfsemi, og sé því vel við eigandi, að
þessar stéttir minnist hans á hátíðisdögum
þeirra og á þann hátt haldi áfram að halda
minningu hans í heiðri nú og í framtíðinni.
allan kaupskipaflota heimsins er 1938, 22,4%
og 1939, 24,4% í mótorskipum.
118 skip eru nú rafknúin, þ. e. ganga fyrir
eim- eða diesel-raforkuvélum, og eru samtals
0,69 milj. smál., og glateims-túrbínur hafa
verið settar í 671 eimskip með bulluvélum, og
eru þau til samans 2,9 milj. smál.
Af meðfylgjandi töflu má sjá þróunina á
sviði kaupskipaflotans frá 1914—1939 og þá
einkum síðustu 5 árin.
Smálestatala í %.
Vélartegund 1914 1935 1936 1937 1938 1939
Eimvélar kolakyntar 88,84 50,15 49,10 47,89 46,54 44,67
—olíukyntar 2,65 30,65 30,38 29,84 29,57 29,63
Dieselvélar 0,45 17,42 18,89 20,74 22,45 24,36
Seglskip 8,06 1,78 1,63 1,53 1,44 1,34
(Lausl. þýtt af H. J.)
21
VÍKINGUR