Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1944, Qupperneq 43

marzlok 1942. Þá liggur m.s. Sæfinnur undir
Eyðinu, nýkominn frá Englandi. Veður var
hvasst og fór vaxandi. Þangað kom þá, einnig
frá Englandi, m.s. Kristján frá Akureyri, með
sennilega brotinn milliás; lagðist hann ekki all-
fjarri Sæfinni og gekk svo um stund. Þetta var
að kvöldi og eins og áður sagt, fór veður nú
vaxandi af norðaustri og varð að lokum ofsa-
rok, og tók Kristján að reka, en vélin biluð.
Fór þá svo að Sæfinnur veitti honum aðstoð
um kvöldið og alla nóttina, og komst með hann
inn á Vestmannahöfn og að bryggju daginn eft-
ir. Var sjóréttur settur í málinu og var enginn
ágreiningur fundinn í framburði skipshafna
beggja skipanna, en kom ljóslega fram að hér
hefði verið um tvímælalausa björgun að ræða.
Þar eð þannig var ástatt með ,,Kristján“ að
vélina gat hann ekki notað, ofsaveður á, er stóð
á land og hefði sennilega engum togum skipt
að báturinn hefði farið í land og þurfti þá ekki
um sár að binda. Þetta átti svo að áliti fróðra
manna, að heyra undir úrskurð stjórnar Samáb.
ísl. fiskiskipa, og skyldi hún ákveða björgunar-
laun. Hafði eg undirritaður ekki með málið að
gera en naut aðstoðar annarra, sem afdráttar-
laust töldu sig hlýta réttum lögum um málið,
og höguðu sér þar eftir. Var svo kyrrt um sinn
og frétti eg ekkert um ákvörðun stjórnar Sam-
ábyrgðarinnar áhrærandi fjárupphæðinni, sem
Sæfinnur skyldi hljóta fyrir tvímælalausa björg-
un á ,,Kristjáni“. Mér lá það í léttu rúmi, hver
upphæðin yrði, því það er persónuleg skoðun
mín, að ekki beri að kref jast nema hins minnsta
í slíkum tilfellum, hver sem í hlut á, og getur
hver farið í sjálfs síns barm. „Sælla er að gefa
en þiggja“. Á það hér við og má hver telja sig
sælan, sem ekki verður fyrir óhöppum og tjóni.
En tryggingar eiga að gera menn f járhagslega
skaðlausa, þegar slíkt ber að höndum. En erfitt
er að áætla iðgjöld fyrir ýmsar tryggingar á
sjó, meðan veitt aðstoð og björgunarlaun eru
ekki bundin innan skynsamlegra takmarka, en
geta oft minnt á gamlar sjóræningjasögur, þeg-
ar allt verðmæti var heimtað, þó að hinu sé
sleppt, að bjóða skipshöfn að ganga fyrir borð
með bundið fyrir augun, eða í annan stað skuli
ekkert fyrir goldið, en bjargvætti boðið þjórfé,
að lokum upphæð, sem raunar oft var búið að
greiða í málskostnað margfalt, þegar smánar-
boðið var birt.
Eins og eg tók fram, lá mér persónulega í
léttu rúmi hvað greitt yrði í björgunarlaun
vegna „Kristjáns“. Eg hugsaði bara ekkert um
það. Taldi það í góðra höndum. En atvik, sem
snertir enn viðskipti við Samáb. ísl fiskiskipa,
vakti mig af málinu.
Þann 27. apríl 1943 fór Sæfinnur frá Vest-
VlKINGUR
mannaeyjum áleiðis til Englands með ísfisk-
farm, en að morgni hins 29. s. m., nánar til-
kynnt kl. 5.20) brotnaði skrúfuás skipsins. Hafði
þá verið siglt rúml. V/2 sólarhring og vegalengd
ca. 225 s. m. s. a. frá Vestmannaeyjum.
Þetta var 29. apríl. Kl. 12.15 sama dag heyrði
skipstjórinn á Sæfinni skeyti frá m.s. Ægi að
það hafi heyrst til hans og skip muni koma á
vettvang kl. 17—18. Kl. 18 var haft samband
við b.v. Gylfa B.A. 77 er var að svipast um eftir
Sæfinni, til að veita honum aðstoð Það tókst þó
ekki og fór togarinn leiðar sinnar eftir nokkra
tilraun. Leið svo dagurinn. Mun skipstj. togar-
ans þózt öruggur um aðstoð v.s. „Ægis“ við
„Sæfinn“, enda mátti treysta því að svo miklu
leyti sem stóð í valdi skipherra og skipshafnar
Ægis, sem hvorutveggja eru kunn að dugnaði
við aðstoð og björgun úr sjávarháska. Nú var
veður ekki vont en þó óslétt nokkuð og vindur
ca. 4. Föstudag 30. apríl var beðið hvað verða
vildi, en skipstj. Sæfinns taldi að m.s. Ægir væri
á leiðinni, sem rétt var. Kl. 11.30 kom m.s. Eld-
borg úr austri og tilkynnti að Ægir væri á leið-
inni. Höfðu þau Ægir og Eldborg samband sín
á milli og varð að samkomulagi að Eldborg byrj-
aði að draga Sæfinn áleiðis til Vestmannaeyja
þar eð Ægi væri í ca. 70 s. m. fjarlægð. Kl. 13.55
hófst svo drátturinn, en kl. 15.45 slitnaði drátt-
artaug og var álit skipstj. beggja, að þar sem
sjór nú var úfinn, þó vindur væri hægur, mundi
dráttur erfiður með dráttartaug eins og hún
var gerð í flýti, enda Ægir að nálgast óðum,
og kom kl. 20.10. Sett var dráttartaug frá Ægir
í Sæfinn og haldið á stað kl. 20.50 30. apríl.
Eldborg hafði farið kl. 19.45 eftir drengilega
viðleitni, sem meiri hefði orðið, ef þurft hefði,
en nú hafði Ægir tekið við, með sterka dráttar-
taug. Gekk ferðin svo sæmilega til Vestmanna-
eyja. Vindur var hægur vestan, sjór allmikill.
Komið var til VE. kl. 2.50 aðfaranótt sunnud.
2. maí. Vil eg svo áður en lengra er farið tjá
skipshöfnum þeim, sem sameiginlega lögðu Sæ-
finni lið, og eins öðrum þeim, er lið veittu, mínar
beztu þakkir, þó ekkert verði frekar frá minní
hendi. En þakkirnar seint fram komnar. Þegar
þessi atburður gerðist um það ári síðar
en Sæfinnur bjargaði Kristjáni frá að fara í
spón við Vestmannaeyjar og krafa kom nú frá
Skipaútgerð ríkisins um tafarlausa tryggingu
fyrir björgunarupphæð kr. 100.000.00, ella
mundi Sæfinni skilyrðislaust haldið kyrrum í
Vestmannaeyjum, fór um mig hálfgerður kulda-
hrollur. Því það er óvéfengjanlegt að skipin
Magnús NK. 84, Narfi, Sæfinnur, Kristján og
m.s. Ægir heyra öll undir ákvæði þau, sem Sam-
ábyrgð Isl. fiskiskipa ber að starfa eftir og
dæma samkv. lögum frá 11. júní 1942 þessu að-
195