Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1949, Blaðsíða 6

Pálmi Loftsson, síðar forstjóri Skipaútgerðar
ríkisins.
Þegar á þessum fyrsta fundi var farið að
ræða um kjör stýrimanna og með hverjum hætti
bezt og vænlegast væri að berjast fyrir því, að
Jón Erlendsson.
fá þ'au bætt. Eftir allmiklar umræður var sam-
þykkt tillaga þess efnis, að leita upplýsinga um
kaupgjald og kj arasamninga stýrimanna hjá
erlendum félögum, og leitazt síðan við að ná
samningum við íslenzk útgerðarfélög. Varð þeg-
ar nokkur árangur af málaleitunum þessum,
án þess að til þess kæmi, að félagið gerði þá
sérstaka kjarasamninga fyrir félagsmanna
hönd.
Það kom brátt áþreifanlega í ljós, að mikl-
um erfiðleikum reyndist oft og einatt bundið
að ná félögum saman til fundahalda. Stafaði
það af starfi félagsmanna, sem var einkum á
millilandaskipunum. Voru þeir því oft á tvístr-
ingi út um öll veraldarinnar höf þegar halda
þurfti fundi og gera ályktanir. Þótt störf fé-
lagsins yrðu allmiklu minni af þessum sökum,
en ella mundi, og félagsfundir strjálli, voru þó
fundir haldnir jafnan þegar möguleikar voru
á því, að ná félagsmönnum saman. Stundum
hélt félagið fundi á hinum ólíklegustu stöðum,
t. d. eigi allsjaldan í Kaupmannahöfn.
Kaup og kjör.
Eins og að líkum lætur, voru helztu viðfangs-
efni félagsins að fá umbætur á launakjörum
stýrimanna. Aðalsamningsaðilinn á hinn bóg-
inn var Eimskipafélag Islands, og raunar hinn
eini nokkur fyrstu ár samtakanna.
Svo er að sjá, sem fyrstu samningar stýri-
mannafélagsins við E. í. séu gerðir í janúar-
mánuði 1922.
Samkvæmt þessum samningum, sem eru
fyrstu heildarsamningar stýrimanna hér á
landi, var kaupið sem hér segir:
Asgeir Jónasson.
Lágmarkslaun 1. stýrimanns kr. 450 á mán-
uði, 2. stýrimanns 375 kr., 3. stýrimanns 288
kr. — Hámarkslaun 1. stýrim. 525 kr., 2. stýrim.
435 kr., 3. stýrim. 318 kr.
Þá var og ákveðið, að sumarleyfi stýrimanna
skyldi vera 15 dagar fyrsta árið, og síðan 20
dagar. Á strandferðaskipunum skyldi vera
10% hærra kaup. Ennfremur voru stýrimenn
tryggðir fyrir slysum, fyrir 15 þús. krónur, ef
slys kynnu að henda þá um borð í skipunum.
Þá voru slysatryggingar sjómanna almennt ekki
komnar í lög.
Ýmsir samningar.
Hér á eftir verður í stuttu máli gefið nokk-
urt yfirlit um kaup- og kjarasamninga þá, sem
Stýrimannafélag íslands hefur staðið að fyrir
hönd meðlima sinna.
Hinir fyrstu samningar voru að mestu leyti
framlengdir óbreyttir til ársins 1925, þrátt fyr-
ir vaxandi dýrtíð, og það þótt öðrum stéttum
hefði tekizt að bæta kjör sín. Var því verulegt
ósamræmi milli launa stýrimanna og annarra
skipverja.
Árið 1925 hækkaði kaupið. Þá urðu lágmarks-
laun 1. stýrimanns 518 kr., 2. stýrimanns 432
kr. og 3. stýrimanns 332 kr. Hámarkslaun urðu:
1. stýrim. 593 kr., 2. stýrim. 492 kr. og 3. stýrim.
362 kr. Önnur hlunnindi héldust óbreytt frá
fyrri samningi.
6
V I K I N G U R