Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1949, Blaðsíða 23
Árið 1700 var mikið hallærí um land allt sök-
um aflaleysis. Mest dó þá af búsetufólki, sem
bændur höfðu safnað að sér til að fleyta skip-
um sínum.
1802. — Harðinda-ár; þá var fisktekja sums
staðar, einkum fyrir norðan og mik-
il síldargengd í Eyjafirði.
1813. — Fiskafli nokkur fyrir Jökli; enginn
nyrðra, lítill syðra; þá voru hin
mestu sveitarþyngsli, svo að 300
niðursetur voru ráðstöfunarlausar
á Innnesjum.
1861. — Vetrarvertíð hin bágasta við Faxa-
flóa, austan fjalls vertíð nokkuð
betri. Þá var fengið 14 þúsun|d
króna lán handa bjargþrota fólki á
Suðurlandi.
1877. — Fiskileysi hið mesta allt árið við
Faxaflóa. Var safnað gjöfum víða
um land handa nauðstöddum mönn-
um í fiskileysissveitum.
Læt ég þessi dæmi nægja máli mínu til sönn-
unar og get jafnframt vísað til eymdar og vol-
æðis almennings hér á landi á einokunartíma-
bilinu, þegar hvorki var hægt að fá trjávið í
báta né hamp eða snæri til veiðarfæra.
Viöreisn og nýsköpun atvinnuveganna ófram-
kvœmanleg, ef útflutningur sjávarafuröa
bregst eöa stöövast.
Ekki hefði verið um neitt viðreisnartímabil
sjávarútvegsins að ræða, og engin „nýsköpun"
hugsanleg, ef ekki hefði landsmönnum safnast
allmikill auður, sökum sölu og útflutnings ís-
lenzkra afurða, einkum sjávarafurða.
Eru þannig fengin óhrekjanleg rök fyrir því,
að við íslendingar eigum einir réttinn til fisk-
veiðanna í heimahöfum okkar samkvæmt fram-
angreindum niðurstöðum í grein Árna Friðriks-
sonai’, og því rétt að svara spurningunni fram-
angreindu um siðferðilegan rétt okkar, öðrum
þjóðum fremur til fiskveiðanna í hafinu kring-
um ísland, játandi.
En um leið og þessi niðurstaða er fengin, er
sjálfsagt að gera sér það ljóst, að öll fiskimiðin
á landgrunninu kringum ísland munu tæp-
lega meira en svo nægja okkur sjálfum til at-
hafna og veiða, þegar skipastóll landsmanna
með nútíma tækni er orðinn það stór, sem þeg-
ar er fyrirhugað hjá útgerðamönnum sjálfum,
ríkisstjórn og Alþingi.
Fiskiveiöar útlendinga í heimaliöfum íslend-
inga veiöiþjófnaöur.
Lítum sem snöggvast á, hvar í flokki þjóðir
VÍKINGUR
þær ienda hjá Árna Friðrikssyni, sem fiskiveíð-
ar stunda hér við land. Bretar eru í 3. fk, því
þeir stunda fiskiveiðar í annarra höfum, sjálf-
um sér til fæðu, og sama má segja um togara-
veiðar annarra stórþjóða í hafinu kringum fs-
land.
Auk þess sem þessi veiði er hallærisráðstöf-
un, naumast samboðin menningarþjóð, er hún
heimaþjóðinni, sem fyrir þessum ágangi verð-
ur, stórhættuleg með því, að útlendingar geta
fyrr eða síðar gjörsamlega urið upp og eyði-
lagt fiskimið heimalandsrns.
f lægsta flokkinn, eða nr. 4, koma Norðmenn,
Svíar og Færeyingar, því að þessar þjóðir fiska
til útflutnings í höfum okkar.
„Þessa tegund fiskveiða verður að telja óeðli-
legasta, ómannúðlegasta og eigingjarnasta“,
segir Árni Friðriksson í framannefndri grein
sinni, og ég er honum algjörlega sammála, því
með slíkum veiðum er beinlínis verið að taka
brauðið frá okkur, sem það að réttu lagi eigum,
aðeins í gróðaskyni fyrir sjálfan sig. Þetta er
því hreinræktaður veiðiþjófnaður.
Landlielgin meö öllu ófullnœgjandi.
Þýðir ekkert í þessu sambandi að vísa til
þess, eins og ýmsir útlendingar í viðtölum við
mig hafa gert, að við eigum landhelgi og innan
hennar séum við óáreittir.
í fyrsta lagi sækja útlend veiðiskip inn í
hana, þegar færi gefst og þau þora, en það mun
vera æði oft, sökum hinnar ófullkomnu land-
helgisgæzlu. Og í öðru lagi er laudhelgin svo
stutt út frá landi, að nýtízku vélskip, með þeim
ganghraða, sem nú er á slíkum skipum, eru
9—10 mínútur að sigla þenna spotta og tæp-
lega það.
Verndun fiskistofnsins.
Enn er ótalin ein veigamikil ástæða til þess
bæði að stækka íslenzku landhelgina og verja
hana eftir föngum, og máske sú, sem bezt bítur
á útlendinga, en það er verndun fiskistofnsins,
bæði í Norður-Atlantshafi og Norður-íshafinu.
Það er löngu viðurkennt af þeim fiskifræð-
ingum, sem dómbærastir eru í Norðurálfu um
slík mál, að friðun Faxaflóa eða hluta hans, sé
eitthvert sjálfsagðasta og nauðsynlegasta spor,
sem stigið verði til verndunar fiskklakinu eða
ungviðinu í Norðurhöfum, og því sérstaklega
aðkallandi.
Þeir hinir sömu menn, eða nokkrir þeirra,
halda því og fast fram, að í öllum fjörðum og
flóum Islands séu óvenju góð skilyrði fyrir fisk-
seyðin að alast upp og geymast, unz þau ná
23