Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1959, Side 23

Halldór Sigurþórsson, stýrimaður
HUGLEIÐINGAR UM IIAFNARBÆTUR
Sjómenn eru sagðir fremur hlé-
drægir menn, en leggi þeir góðu
máli lið, munar um framlag þeirra.
Eitt þeirra mála, sem nú um tíma
hefur verið mjög til umræðú, eru
hafnarmál hinna ýmsu byggðarlaga
í öllum fjórðungum landsins.
Sanngjarnar athugasemdir oa
leiðbeiningar reyndra sjómanna
sem teknar væru til velviljaðrar
yfirvegunar af verkfræðingum
þeim, sem fara með framkvæmdir
í hafnarmálum, yrði öllum máls-
aðiljum til góðs, því að góð sam-
vinna þeirra, sem standa fyrir
framkvæmdum, og hinna, sem eiga
að njóta mannvirkjanna, er nauð-
synleg. Ákvarðanir verkfræðinga
þurfa ekki alltaf að vera það eina
rétta, þó sérþekking þeirra sé auð-
vitað mjög mikilvæg við allar hafn-
arframkvæmdir.
Það eru sjómennirnir, sem fyrst
og fremst eiga að nota þau hafnar-
mannvirki, sem reist eru, og því
væri eðlilegt, að eftir tillögum
þeirra væri farið, reyndust þær til
bóta.
Farmenn koma og mjög við sögu
þegar rætt er um hafnarmál. Þeir
sigla skipum sínum á hinar fjöl-
mörgu hafnir landsins, svo til
hvernig sem viðrar. Þeim er ætlað
að hraða för sinni sem mest, án
tillits til veðurs og verður þá stund-
um að tefla nokkuð djarft, enda
kemur það fram á skipunum, hve
lélega er víða að þeim búið.
Afgreiðsluskilyrði eru víða svo
slæm, að segja má, að það sé frek-
ar tilviljun en nokkuð annað, sem
ræður því, hvort skip sleppa við
skemmdir eða ekki, þegar illa
viðrar.
Furðu fáir farmenn hafa kvatt
sér hljóðs í hafnarmálum, svo ná-
tengd sem þau þó eru starfi þeirra.
Þó hafa nokkrir kunnir skipstjórar
skrifað góðar greinar um þessi mál
og hafa þær upplýsingar, sem þar
hafa komið fram, vissulega verið
tímabærar og vakið marga til um-
hugsunar um þau margvíslegu
vandamál, sem bíða úrlausnar í
hafnarmálum okkar.
VÍKINGUB
En betur má ef duga skal. Far-
menn verða að gera sér grein fyrir
þvi, að tali þeir ekki máli sínu
sjálfir verða varla aðrir til þess.
Þegar illa tekst til ag skip verða
fyrir skemmdum, virðist það en°--
an varða nema þann, sem fyrir
óhappinu verður hverju sinni.
Þetta er slæmur misskilningur
sem verður að hverfa. Allir, sem
einn geta hvenær sem er orðið fyr-
ir óhappi, eins og reynslan hefur
þráfaldlega sýnt. Því ber öllum
sem vilja fækka óhöppunum, að
leggjast á eitt, og vinna saman að
heilbrigðum endurbótum í hafnar-
málum yfirleitt, með því að gera
rökstuddar kröfur til vitamála-
stjórnarinnar um hvers konar end-
urbætur og lagfæringar á hafnar-
mannvirkjum, þar sem þess er tal-
in mest þörf hverju sinni, þanni"
að sem fyrst sjáist þess merki, að
íslenzkum farmönnum standi ekki
alveg á sama um, hvernig að þeim
er búið í hafnarmálum.
Þjóðarhagur krefst þess, að hægt
sé að veita skipum fljóta og góða
fyrirgreiðslu, svo að þau tefjist sem
minnst frá nauðsynlegum siglin"-
um, er þau eru í höfn, en það er
því aðeins mögulegt, að sem víðast
séu fyrir hendi góð hafnarmann-
virki. Það varðar þjóðina miklu, að
vel sé unnið í hafnarmálum, og að
þeir menn, sem til þeirra starfa
veljast, séu þeim vanda vaxnir, að
geta byggt traust, varanleg mann-
virki með sem minnstum tilkostn-
aði.
Frá náttúrunnar hendi eru víða
góð skilyrði til hafnargerða með-
fram ströndum landsins, en þau
hafa engan veginn verið nýtt sem
skyldi, enn þá. Víða hafa risið up^
hafnir, svo til fyrir opnu hafi, þar
sem áður voru verstöðvar árabáta
sakir þess, að þaðan var og er
stutt á fengsæl fiskimið. Á þessum
stöðum verður erfitt að gera góðar
hafnir, en inni á fjörðum ætti að
vera hægt að gera svo traust oa
vel staðsett hafnarmannvirki að
þar væri afgreiðslufært öllum skin-
um í verstu veðrum.
Fiskiskip, bæði bátar og botn-
vörpungar, verða að geta sett afla
sinn á land án verulegra tafa af
völdum veðra, svo er og um vöru-
flutninga og farþegaskip, að þau
verður að vera hægt að afgreiða
á höfnum úti um land, að mestu
óháð duttlungum veðursins.
Til þess að svo geti orðið, verð-
ur enn að verja miklu fé til hafn-
arbóta, því mikið þarf að byggja
og endurbæta til viðbótar við það
sem nú er, áður en þeim áfanga
er náð, að skip geti legið áhættu-
laust við bryggjur og bólvirki, í
flestum höfnum landsins.
Margvísleg mistök og óhöpp hafa
átt sér stað við byggingu hafnar-
mannvirkja víðs vegar á landinu
og hafa þau vafalaust kostað þjóð-
ina mikið fé, á undangengnum ár-
um, umfram það, sem þurft hefði
að vera, ef allir útreikningar og
áætlanir hefðu staðizt, og engin
óhöpp orðið þar þrándur í götu.
Okkur verður á að spyrja: Hvað
veldur þessum margendurteknu
óhöppum? Eru sérfræðingar þjóð-
arinnar í gerð hafnarmannvirkja
ekki þeim vanda vaxnir, að reisa
varanleg mannvirki við íslenzka
staðhætti? Við vonum, að svo sé
ekki, en margvíslega snúin og skæld
hafnarmannvirki tala sínu þögla
máli um óhöpp liðinna ára, og gott
væri ef þau yrðu til þess, að betur
yrði unnið að þessum málum í fram-
tíðinni, og að við gætum með því
sýnt í verki, að við hefðum eitt-
hvað lært af dýrkeyptri reynslu.
Okkur ber að hverfa frá óveru-
legum hafnarbótum, dreifðum á
mörg byggðarlög, til verulegra
framkvæmda, sem aðeins væru
bundnar við fáar hafnir árlega.
Hugsanlegt er, að fylgt væri fyrir-
fram gerðri áætlun um það, hvem-
ig og í hvaða röð væri unnið í hin-
um ýmsu stöðum, og yrði þá ef til
vill tekið sérstakt tillit til mikil-
vægi staðarins, sem framleiðslu- oa
útflutningshafnar.
Ég tel, að leggja beri áherzlu á
að öll hafnarmannvirki, sem skin-
um er ætlað að athafna sig við
séu svo vel valin, að útilokað sé, að
skip geti orðið þar fyrir skemmd-
um. Árlega er varið stórum fjár-
hæðum til viðgerða á skipum, sem
dældast hafa við illa varðar
bryggjur.
Það ætti að vera kappsmál hinna
ýmsu hafnaryfirvalda, að búa sem
bezt að þeim skipum, sem til þeirra
sigla. Tryggingafélögin mættu o<*
87