Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1959, Síða 54

Heilsuíar og mannamein
Uppsknrður við asiliina
Sjúklingarnir tveir, sem fluttir
voru dauðveikir inn á skurðardeild
Marien-sjúkrahússins í Ehrang hjá
Trier( við landamæri Luxemburg),
höfðu Asthma-sjúkdóm á hæsta
stigi og börðust dag og nótt við að
ná andanum, eftir margra ára sjúk-
dóm, „helzt samankrepptir og hálf-
sitjandi urðu þeir að sitja upp í
rúminu“, sagði yfirlæknirinn dr.
Ganz síðar.
En stuttu síðar var sjúkdóms-
myndin gjörbreytt. Kvalaköstin
voru horfin, og án þess að þurfa
sífellt að hringja á loftgjafir, hvíldu
sjúklingarnir eðlilega og rólegir í
rúmum sínum, — ,,mjög áhrifa-
mikil umskipti" að veita athygli
tyrir dr. Gans. Því þarna sá hann
undrunarverða breytingu, eftir að-
um segulsvið. Þessir borðar eru
stundum fimm hundruð þúsund
mílna langir og fimm hundruð
mílur á breidd. Jafnvel þótt gert
sé ráð fyrir að hitastig jónanna
í borðunum sé aðeins þrjú hundr-
uð gráður, ætti hin frjálsa hita-
hreyfing að orsaka miklu breið-
ari borða. Verið getur að segul-
svið eindanna í borðunum haldi
hinum rafhlöðnu halastjörnu-
sameindum í mjóum knippum.
Skrítnar skrúfulaga gerðir í höl-
gerð er í grundvallaratriðum var
allt önnur, heldur en sú lækninga-
aðferð, sem almennt er beitt gegn
asthma-sjúkdómi. Síðan þetta skeði,
hafa læknarnir í Trier farið inn á
þá braut að nota uppskurðaraðferð
við asthma-sjúklinga sína.
Skurðaðgerðir við asthma-sjúk-
dómi hafa aldrei náð verulegri út-
breiðslu í læknisfræðilegum aðferð-
um. Þar sem sjúkdómurinn stafar
frá krampakenndum þrengslum í
hinum fínni loft og lungnapípum
hafa læknar að jafnaði reynt lyf,
sem leysa upp krampa; einnig höfðu
loftlagsbreytingar í mörgum tilfell-
um áhrif á asthma-sjúklinga t. d.
að dvelja við fjallaloft.
Læknar eru sammála um, að ýms-
ar orsakir geti leitt af sér asthma-
um fyrsta flokks benda til þess,
að þar sé segulmagn. Nú er verið
að athuga ljósmyndir af MRKOS-
halastjörnunni, sem sást í fyrra,
með það fyrir augum að komast
að niðurstöðu um samhengi þess-
ara fyrirbrigða.
Höfundar: Ludwig F. Bier-
man og Rhea Liist í október-
hefti Scienfific American 1958.
Grímur Þorlcelsson
þýddi,
sjúkdóm. Öndunareríiðleikarnir
geta t. d. orsakast af lungnabólgu
eða að öndunarfærin hafi ofnæmi
fyrir sérstökum lofttegundum eins
og angan af heyi eða mjölmeng-
uðu lofti. Stundum getur lungna-
asthma einnig stafað af sálrænum
ástæðum, og geta í slíkum tilfell-
um sálfræðilegar læknisaðferðir
haft áhrif til bata.
Þrátt fyrir hinar mörgu lyflækn-
islegu aðferðir sem hugsanlegt var
að beita, reyndu læknar þó stöðugt
að finna fleiri leiðir gegn sjúk-
dómnum. Á árunum kringum 1920
reyndu nokkrir vísindamenn að
fara inn á skurðaðgerðartilraunir.
Með því að álykta, að hið ósjálf-
ráða taugakerfi asthma-sjúklinga
væri sjúkt, töldu þeir ráðlegt að
reyna að fjarlægja með skurðað-
gerð ákveðna taugahnúta. En þess-
ar tilraunir hjöðnuðu niður aftur,
vegna þess að eftir tímabæran bata,
sótti sjúkdómurinn aftur í sama
horfið og þess vegna var talið,
að taugavefir sjúklinganna endur-
nýjuðu sig sjálfkrafa.
Loks 1946 fóru menn aftur fyrir
alvöru að beita athygli sinni að
skurðaðgerðaraðferðinni við asth-
ma-sjúkdómi, er japanska prófess-
ornum Momei Nakayama hafði tek-
izt að ná áhrifameiri árangri með
nýrri aðgerð. Rannsóknir Japan-
ans beindust eingöngu að smádepli
á stærð við hrísgrjón, sem er í
slagæðarkerfi höfuðsins inn á móts
við eyrnarsnepil og í líffærafræði-
kennslubókum er nefndur „Parag-
anglion caroticum". Þessi depill er
einkum samsettur úr tauga- og
slagæðatrefjum og er talinn miög
mikilvægur milliliður í taugakerf-
inu.
Við tilraun, sem prófessor Naka-
yama gerði á einum sjúklingisínum,
að fjarlægja „Paraganglion caro-
ticum“ hurfu öndunarerfiðleikarn-
ir snögglega. Uppörfaður af þess-
um árangri hóf Nakayma að gera
fleiri slíkar skurðaðgerðir, sem á
fimm ára tímabili hafa sýnt mjög
athyglisverðar niðurstöður, þannig,
„að 58% allra sjúklinga, sem til-
raun var gerð á, er um bata eða
bót að ræða“.
Athygli læknanna við Marien-
sjúkrahúsið í Trier beindist að þess-
VÍKINGUE
Teikning sem ætl-
að er að gefa
nokkra skýringu á
skurðaðgerð þeirri,
sem skýrt er frá í
greininni.

174