Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1976, Qupperneq 11

Kjartan Jónasson:
Spyrjið son
sjómannsins
i
Nú þegar ég af alvöru er sestur
niður, og héf ásett mér að festa á
pappírinn, þó ekki sé nema brot af
því sem ég svo oft og lengi ætlaði
um sjómenn að skrifa, er einkum
þrennt í þjóðlífi okkar Islendinga
sem hugann tekur: Þar er land-
helgisdeilan enn á oddinum, víð-
tæk verkföll eru nýafstaðin og
flotinn aftur á miðum, og nýlega
vitjaði okkar illur og alltof tíður
gestur, sem er mannskaði á sjó.
Við eigum í þetta sinn að baki átta
manna að sjá, sem víst gætu verið
frændur okkar allra. En þótt svo sé
ekki erum við öll harmi slegin, og
sendum aðstandendum þessara fé-
laga okkar á hafinu vorar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Það verður vart á starf sjó-
mannsins minnst svo ekki hvarfli
að mönnum, að ófáir eru þeir sjó-
menn íslenskir sem hvíla í votri
gröf. Við vitum líka af frásögum og
innri vissu, að allur sá fjöldi tók
örlögum sínum af æðruleysi og
karlmennsku. Því er okkur tamt,
að tala um hetjur hafsins og við-
hafa hetjutitilinn helst ekki um
aðra. Það sannaðist líka í heims-
styrjöldinni seinni, að enda þótt
íslendinga fýsti lítt að vopnbúast
skorti íslenska sjómenn síst kjark,
er þeir í trássi við stórsjói og kaf-
bátahernað Þjóðverja sigldu nær
VÍKINGUR
dag hvern smápungum sínum
drekkhlöðnum af fiski yfir til Eng-
lands. Seint verður ofmetið gildi
þeirra matvælaflutninga, enda
skortur á öllu hjá stríðshrjáðri
þjóð. En lítilli þjóð var ekki síður
blóðtakan sár, er hverjum fiski-
bátnum á fætur öðrum var sökkt
Hér birtist hin þriðja þeirra
greina, sem hlutu viður-
kenningu Sjómannadags-
ráðs. Höfundur er 21 árs og
lýkur stúdentsprófi að vori.
Eftir áramótin verða svo
birtar fleiri greinar, sem
viðurkenningu hlutu.
Ritstj.
og áhafnir þeirra skotnar niður af
miskunnarlausri grimmd, vopn-
lausir menn á sjóklæðum.
Á hinn bóginn fóru íslendingar
ekki í manngreiningarálit þegar
þeir stofnuðu lífi sínu oftlega í
hættu til þess að bjarga hvort sem
var þýskum eða enskum sjómönn-
um úr sjávarháska. Sannarlega
voru þeir fjölmargir sem nutu
manngildishugsjóna Islendinga á
þeim árum. Og svo er vonandi
enn.
En til hvers erum við að rifja
þetta upp? Jú, það er stundum
hollt að muna, og þó ekki nóg. Það
sem máli skiptir er hitt, að ná-
kvæmlega eins mundu íslenskir
sjómenn í dag bregðast við svip-
uðum vanda. Góðir sjómenn hafa
löngum verið stolt þessa lands, og
einmitt þeir eru burðarás íslensks
efnahagskerfis. Það eru líka sjó-
mennirnir okkar sem á varðskip-
unum berjast af þrautseigju við
ofurefli bresks herskipa- og tog-
araflota, og farnast betur en nokk-
ur gat til ætlast. Og nú hafa sjó-
menn haft forgöngu um, að mót-
mæla því varnarliði til verndar Is-
lendingum, sem andmæla og að-
gerðarlaust horfir uppá árásarað-
gerðir erlendra hernaðaraðila á ís-
lensk lögsöguskip, jafnvel innan
fjögurra mílna landhelgi.
Við ætlum þó ekki að rökræða
um hernað né herinn á þessum
stað. Sjómaðurinn, starf hans og
gildi þess verður viðfangsefni okk-
ar hér, og þess síðan freistað að
leita leiða til eflingar sjómanna-
stéttinni. Við fáum því nóg að
gera.
II
Hvað eru menn annars að vilja á
sjóinn? — Hvernig er hægt að eyða
339