Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1977, Blaðsíða 15

Risaohu-
skipin ogna
höfunum
Ohuskipið, sem strandaði á Oelawa
refljótinu. Olían rennur án afláts
fljótið.
Tíð slys olíuskipa
Um áramótin urðu óvenju tíð
slys á hafinu með olíu. Þ.e. olíuskip
urðu fyrir skakkaföllum og olia
rann í sjóinn með þeim ægilegu
afleiðingum, sem það veldur, eða
getur valdið.
Þetta hófst þegar olíuskipið Argo
Merchant strandaði viðNantuckent,
sem er út af vesturströnd Banda-
ríkjanna, rétt fyrir sunnan Boston.
Skipið strandaði á grunni við eyj-
una. Skammt þar fyrir austan eru
þekkt fiskimið Georges Bank og
áður en varði þakti olíubrákin
mörg þúsund ferkílómetra og
teygði sig út í Atlantshafið.
7.6 milljón gallon, eða um 28
milljón lítrar af svartolíu fór þarna
í sjóinn, því fárviðri skall á og
skipið molnaði sundur í hafrótinu.
Skömmu síðar hlekktist öðru
olíuskipi á, á Delawarefljótinu í
Fíladelfíu USA og þar runnu 5
milljónir lítra af olíu úr geymun-
um með ægilegum afleiðingum,
enda þótt ekki væfi eins örðugt um
vik þarna að hreinsa upp a.m.k.
hluta olíunnar, auðvitað með
ærnum tilkostnaði.
En þetta er ekki nóg. Fleiri slys
V í K I N G U R
urðu. Olíuskip frá Líberíu strand-
aði við strendur Puerto Rico. Það
bar nafnið MT DAPFIE og annað
olíuskip varð fyrir skrokkskemmd-
um um líkt leyti: MT OLYMPIC
GAMES í Marcus Hook i Pennsil-
vania, USA og olíu-
skipið SANINEA sprakk í loft
upp í Los Angeles og fórust átta
manns í sprengingunni, sem var
svo öflug að rúður brotnuðu í
margra kílómetra fjarlægð.
Olían og hafið
Mjög örðugt er að sjá fyrir þann
skaða, sem stafað getur af stór-
felldri olíumengun á höfunum.
Við þekkjum það öll, að bað-
strendur eyðileggjast, um tíma að
minnsta kosti og fugladauðinn er
gífurlegur. Þetta eru augljósar
staðreyndir, sem hrýggja okkur og
valda áhyggjum. Hvað skeður ef
þykkt olíusetlag leggst yfir t.d.
hrygningarstöðvar á hafi úti?
Enginn veit í raun og veru hvaða
afleiðingar það getur haft. Stærsti
skipsskaði þessarar gerðar, varð er
Torrey Cannyon strandaði á Sjö
steina rifi við strendur Bretlands
fyrir nokkrum árum. Menn hafa
einblínt á afleiðingarnar, sem
olíumengunin hafði á baðstrend-
urnar og á fuglalíf, en menn vita í
raun og veru ekkert um það hvert
tjón strandið hefur valdið á lífrík-
inu á þessum slóðum.
Þetta veldur mönnum áhyggj-
um og ekki síst vegna þess að olíu-
flutningar á höfunum eru ávallt að
aukast og skipin sem flytja olíuna
eru að stækka.
Talið er að ógurlegt magn olíu
fari í heimshöfin á hverju ári, ým-
ist vegna skipsskaða (fleiri skip en
olíuskip eru með stóra skammta af
olíu í geymunum) og vegna þess að
oliuskipin hafa fram á síðustu ár,
almennt dælt olíu í sjóinn, þegar
þau hreinsa geyma sína fyrir næstu
hleðslu, — og svo munar mestu,
þegar stór olíuskip stranda og
heilir farmar af olíu fara í hafið.
Stækkandi olíuskip
Olíuskipin hafa alltaf verið að
stækka. Þróunin hefur verið mjög
ör. Árið 1950 var 28.000 tonna
olíuskip stórt, svo stórt, að Margrét
prinsessa var fengin til að skíra eitt
slíkt, er það hljóp af stokkunum í
Bretlandi.
15