Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1977, Blaðsíða 41

Ein þýðingarmesta siglingaregl-
an um vélskip, er leiðir þeirra
liggja á mis, tekur beint mið af
þessari reglu Howes, þ.e. það skip-
ið skal víkja, sem hefur hitt á
stjórnborða.
Það er ekki fyrr en eftir miðja 19.
öld, sem gefin eru út alþjóðalög og
reglugerðir um, að skip skuli búin
sérstökum ljósum og fylgja beri
ákveðnum reglum um stjórn og
siglingu til að koma í veg fyrir
árekstur skipa. (Reglurnar frá
1860).
Englendingar, sem alla 19. öld
og frameftir 20. öld, voru mesta
siglingaþjóð heims, höfðu forystu
um gerð og setningu siglinga-
reglna.
Yfirvöld vita- og hafnarmála r
Bretlandi — Trinity House —
gáfu út siglingareglur árið 1840.
Megin inntak þessara reglna voru
eftirtaldar þrjár reglur:
1. Regla Howes um, að seglskip
með vind á bakborða víki fyrir
skipi með vindinn á stjórnborða.
2. Skip, sem sigldu með vind aftan
við þverskipsstefnu, skyldu víkja
fyrir skipum, sem sigldu beitivind
(vindur framan við þvert).
3. Ef hætta var á árekstri milli
skipa, sem bæði sigldu með vind
aftan við þvert, þá áttu bæði að
snúa til stjórnborða.
Siglingareglur samsvarandi
reglum Breta voru settar af dönsk-
um stjórnvöldum árið 1844.
Árið 1846 var reglum Trinity House
frá 1840 breytt og bætt var við regl-
um um siglingar gufuskipa, sem
fór þá mjög fjölgandi. Sama ár
staðfesti enska þingið þessar sigl-
ingareglur með sérstökum lögum,
er tóku gildi árið 1847.
Árið 1848 var tekið upp í þessar
lögfestu siglingareglur, að gufuskiþ
skyldu hafa uþpi grœn og rauð hliðarljós
og hvítt sigluljós. Árið 1858 voru öll
seglskip skylduð til að hafa upþi hlið-
arljós og skip skyldu gefa hljóð-
merki í þoku.
Árið 1860 voru siglingareglurn-
ar rækilega endurskoðaðar af
enska verzlunar- og siglingamála-
ráðuneytinu (Board of Trade).
Siglingareglunum var nú mikið
breytt og rniklu var bætt við þær.
Niðurstaða endurskoðunar á regl-
unum árið 1860 voru alveg nýjar
siglingareglur sem tóku gildi 1863.
Frakkar gerðust aðilar að þessum
endurskoðuðu og nýju reglum árið
1861. 1 þessum nýju siglingaregl-
um er einnig í fyrsta skipti reglan
um skip, er stefna beint eða því
nær beint hvort á annað.
Fleiri þjóðir komu sér brátt
saman um að fylgja þessum sigl-
ingareglum, sem báru þann svip,
er þær síðan hafa haft. Siglinga-
reglunum er skipt í margar greinar
um ljós og dagmerki og reglur um
stjórn og siglingu.
I árslok 1864 hófðu meira en 30
sighngaþjóðir gerst aðilar að samkomu-
lagi um að fylgja siglingareg/unum frá
1860, þar á meðal flestar Evrópu-
þjóðir (m.a. Norðurlönd) og
Bandaríkin.
Á næstu árum tóku siglinga-
reglurnar enn nokkrum breyting-
um, en árið 1889 var haldin alþjóðleg
ráðslefna í Washington um sigling-
areglur og öryggismál sjómanna.
Þetta var fyrsta alþjóðlega sigl-
ingamálaráðstefnan, og var hún
kölluð saman að frumkvæði
Bandaríkjamanna.
Að fenginni reynslu var sigl-
ingareglununt breytt nokkuð, en
öll grundvallaratriði voru þó látin
halda sér. Á þessari ráðstefnu var
m.a. fyrst tekið upp í reglurnar, að
skipið, sem ekki á að víkja skuli halda
stefnu og ferð óbreyttri, en skipið, sern á
að víkja skuli, ef aðstæður leyfa
forðast að fara fyrir framan hitt
skipið. Þá var gufuskipum einnig
heimilað að hafa uppi 2 sigluljós.
Meðal aðildarþjóða tóku þessar
reglurgildi 22. janúar 1897. Víða um
heim voru þessar siglingareglur
síðan óbreyttar í gildi allt fram til
ársins 1954, er nýjar alþjóðasigl-
ingareglur, sem samþykktar voru á
ráðstefnu í London árið 1948, voru
lögfestar meðal siglingaþjóða
heims.
Alþjóðareglur
um siglingu,
Ijósabúnað
og merki
íslenzkra skipa
Þegar líður á skútuöldina hér á
landi og siglingum íslendinga vex
fiskur um hrygg á ofanverðri 19.
öld, verður þörfin á siglingareglum
fyrir íslenzk skip auðsæ.
Á Alþingi, sumarið 1889, talar
Magnús Stephensen landshöfðingi
fyrir frumvarpi til laga „um var-
úðarreglur til þess að forðast ásigl-
ingar.“ Frumvarp þetta var sniðið
eftir dönskum lögum frá 21. júní
1867.
I athugasemd við frumvarpið
segir landshöfðingi: „Pað mun hag-
kvœmt mega þykja eins og íslenzkar
siglingar nú eru orðnar, að komið sje' til
leiðar, að almennum siglingareglum
meðal þjóðanna um Ijóskeraburð, hljóð-
merki, stjórn og annað, er settar eru til
þess að forðast ásig/ingar, verði einnig
fylgt á íslenzkum skipurn, þannig að
beitt verði hegning fyrir brot á slíkum
reglum, sem svo mjög er um vert að fylgt
sjé, siglingum til tryggingar. “
Frumvarpinu var síðan vísað til
sömu nefndar og fjallaði um
stofnun Stýrimannaskólans í
Reykjavík (Eirikur Briem, Sigurð-
ur Stefánsson og Þorsteinn Jóns-
son) og var samþykkt samhljóða
sem lög frá A Iþingi hinn 5. ágúst 1889,
en undirrituð af konungi 9.
desember sarna ár sem lög nr. 25. Það
eru fyrstu lög um alþjóðasiglingareglur á
íslenzkum skipum.
I lögunum segir m.a.: „Með kon-
unglegri lilskipun má setja reglur, er
skipstjórar á gufu- og seglskipum skuli
fylgja til þess að komast hjá ásigl-
ingum. “
Tilskipun þessi var síðan gefin
út 26. september 1890.
VÍKING U R
41