Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1979, Page 41

Djúpköfun
Miklar rannsóknir hafa verið
gerðar bæði í geimnum og hafinu í
leit að nýju olnbogarými. Jacques
Yves Cousteau og sæbúar hans
hafa dvalist vikum saman í
neðansjávarhíbýlum og farið
könnunarferðir allt niður að þrjú
hundruð metra dýpi. Lengra
komast kafarar ekki með góðu
móti. En vísindamenn hafa smíð-
að köfunarkúlur til að kanna haf-
djúpið.
Stálkúla í vír
Fyrsta djúpköfunin átti sér stað
sex mílur undan ströndum Ber-
muda 1934. Þá köfuðu William
Beebe og Otis Barton á 924 metra
dýpi. Farartækið var stálkúla,
einn og hálfur metri í þvermál,
gerð úr fjögurra sentimetra þykku
stáli og hékk í streng. Inngangur-
inn var aðeins þrjátíu og fimm
sentimetra í þvermál. Á kúlunni
voru þrjú kýraugu og hvert fimm-
tán sentimetrar í þvermál. Þrýst-
ingurinn var sá sami og uppi á
yfirborðinu svo engin hætta var á
kafaraveikinni, stálkúlan skýldi
köfurunum frá þrýstingi sjávarins.
Kúlan settist á botninn og var hífð
upp.
Trieste
Svissneskur uppfinningamað-
ur, Auguste Piccard að nafni,
teiknaði djúpfarið Trieste. Hann
fékkst við smíði loftbelgja; Trieste
er nokkurskonar loftbelgur. Stál-
kúlan með áhöfninni hangir neð-
an í bjúglaga bol sem fylltur er
með bensíni, en bensín er léttara
en sjór. Trieste getur ferðast með
einnar mílu hraða í sex klukku-
tíma. Þar sem Trieste er þráðlaus
við yfirborðið þá er öryggisút-
búnaður til að koma honum upp á
yfirborðið. Báturinn hefur ballast
sem hann sleppir á hafsbotni til að
komast upp. Þessi ballast er blý-
kúlur sem er haldið með rafsegli
TRIESTE, neðan í bjúglaga búknum hangir stálkúla.
VÍKINGUR
41