Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1982, Blaðsíða 14

lágmarki. Til þess þarf stöðugt
aðhald og er hluti af daglegu eft-
irliti. Á því má ekki slaka. Þá þarf
að hafa eftirlit með vigtun, merk-
ingum og ýmsu fleiru.
Þ.Ó.: Það hefur verið rætt um
grálúðuna og að togararnir hafi
veitt mikið magn af henni á þeim
tíma, sem hún er mögrust. Er ekki
hægt að banna veiðar á henni á
meðan hún er að ná upp fituinni-
haldinu?
I.I.: Það hefur verið reynt að
hafa áhrif á þetta, því undanfarin
ár hefur meginhluti grálúðunnar
verið veiddur á þessum óheppi-
lega tíma þ.e. í maímánuði. Reynt
hefur verið að koma í veg fyrir
þessa veiði í gegnum verðupp-
bótakerfið, þannig að verðbætur
eru ekki greiddar á grálúðu fyrr en
eftir miðjan júní, en það hefur
ekki dugað. Þegar tregt hefur
verið hjá togurunum á þessum
tíma, þá láta menn sig hafa það að
veiða grálúðuna. Vinnslan hefur
tekið við grálúðunni í þessu á-
standi, enda þótt alltof stór hluti af
henni sé horlúða, svo sem dæmin
sanna. Það hefur komið fram í
þessum umræðum, að verðlagn-
ing hafi haft óheppileg áhrif á
gæði hráefnisins og gera ætti
miklu meiri mun á gæðaflokkum.
14
Þar sjá sumir alla lausnina. Það er
ekki vafi á, að með ennþá meiri
verðmun á gæðaflokkum en er i
dag, þá mætti hafa áhrif á gæðin
til hins betra. Á því er ekki nokkur
vafi. Þá komum við að öðru máli,
sem er að mönnum hefur orðið vel
úr lakara hráefninu: í skreiðar-
verkun og þá saltfiskverkun. Það
er ekki hlutverk verðlagningar-
innar í sjálfu sér, að ráða gæðum
eða gæðamati, heldur einungis að
hver fái fyrir sitt í skiptunum, ef
svo má að orði komast, þannig að
það væri ef til vill verið að hafa af
útgerð og sjómönnum með því að
gera meiri mun á mati en efni
standa til þegar upp er staðið.
Þetta er auðvitað eitt af þeim
deiluatriðum, sem ávallt verða
fyrir hendi.
Allsstaðar má betur gera
Ég held tvímælalaust að alls-
staðar megi betur gera. Við höfum
og ég get nefnt hér ákveðin dæmi
um hvemig hráefni úr togurum
reynist, þegar reknir eru nokkrir
togarar hjá einu og sama fyrirtæki
og gangast undir sama gæðamat
af hálfu Framleiðslueftirlitsins.
Þar kemur í ljós hvað það þýðir
þegar sum skipa þessarar útgerðar
hafa tveim til þrem dögum lengri
útivisst en önnur og hafa verri
búnað um borð til þvottar á fisk-
inum. Um þetta hef ég dæmi frá
einni stærstu útgerð landsins.
Sumir skella skuldinni á Fram-
leiðslueftirlitið og segja að þar séu
menn vitlausir, matið sé miklu
betra suður með sjó en í Reykja-
vík. En þegar sömu mennimir
meta ávallt upp úr þessum skipum
og munurinn á mati er alltaf jafn
gríðarlegur og raun ber vitni, þá er
ekki hægt að kenna matinu um.
Ástæðan er að eitt skipið er alltaf
tveimur til þremur dögum lengur
á veiðum en annað og hefur nán-
ast óhæfan búnað til þvottar á
fiskinum. Hvaða þáttur á hér
stærstan hlut á máli er erfitt að
dæma um, en hvað þetta varðar
halda menn sig oft við einfaldar
skýringar og ásakanir á hendur
þessum og hinum. I stað þessa
ættu menn að reyna að stuðla að
umbótum og held ég að nú þurfi
að gera herferð á þessu sviði, eins
og gert var hér forðum til að bæta
umbúnað um borð í fiskibátum
þegar slagvatnsskemmdir voru
hvað tíðastar. Það þarf ekki aðeins
að lagfæra um borð í skipunum,
heldur lagfæra alla leiðina í
vinnslukerfinu allt á þann stað,
þar sem möðkuð skreið bíður eftir
því að komast um borð í skip.
J.B.: Við erum nú búnir að
ræða um áhrif skreiðarinnar og
skreiðarverðs á ferskfiskmatið og
ég held að það sé alveg ljóst að
það hefur mjög truflandi áhrif á
gæðamat, þar sem raunverulega á
að koma fram munur á verðlagn-
ingu eftir gæðum. Mér sýnist að
enn séu ekki öll kurl komin til
grafar. Þótt skreið virðist gefa gott
af sér á ákveðnum tímum, þá er
oft miðað við toppa og auk þess
verð á vöru, sem ekki er seld
og er bundin með afurðalánum og
jafnvel safnast skreiðin fyrir í
höfnum erlendis. Því held ég að sú
röksemd sem menn hafa haldið á
lofti um að skreiðin gefi svo gott
VÍKINGUR