Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1990, Blaðsíða 42

Benedikt
Valsson
hagfræðingur FFSÍ
42 VÍKINGUR
VERDJOFNUNAR-
SJÓÐUR FISK-
IDNADARINS
Á þessu ári hefur Verðjöfnun-
arsjóður f iskiðnaðarins starfað
um 20 ára skeið. En með lögum
frá árinu 1969 var sjóðurinn
stofnsettur með það hlutverk í
huga að draga úr áhrifum
verðsveiflna sem kynnu að
verða á útflutningsafurðum
fiskvinnslunnar.
Mikilvæg hvatning á bak viö
þessa lagasetningu var hvort
tveggja í senn, mikill aflasam-
dráttur og veröhrun sjávara-
furða á erlendum mörkuöum
nokkrum árum fyrir stofnun
sjóösins.
Hugmyndin um sjóö til
sveiflujöfnunar var ekki ný af
nálinni innan sjávarútvegsins á
þessum tíma, því fyrir stofnun
Veröjöfnunarsjóösins haföi
veriö starfandi Aflatryggingar-
sjóöur um alllangt skeiö, sem
nú er reyndar búið aö leggja
niöur. Aflatryggingarsjóður
hafði þaö markmiö, eins og
nafn hans bendir til, aö tryggja
þaö, aö geymt væri fé frá góöu
aflaárunum til lélegu aflaár-
anna. Grundvallarhugmyndin
aö baki Verðjöfnunarsjóðsins
var hin sama og hjá Aflatrygg-
ingarsjóönum, þaö er aö draga
úr áhrifum ytri þátta, sem valda
miklum breytingum í afkomu
sjávarútvegsins, eöa nánar til-
tekiö aö binda í sjóöi þann
ávinning, sem kemur til vegna
veröhækkana á sjávarvöru á
erlendum mörkuöum, en
greiða síöan úr sjóönum þegar
verð færi lækkandi.
í raun má líkja tilgangi Verö-
jöfnunarsjóðsins viö skyldu-
sparnaö, sem er lagður á alla
hagsmunaaöila í sjávarútvegi.
Sá sjóöur, sem er myndaður í
þessum tilgangi, verður því
ekki eignaöur einum hags-
munaaðila fremur en öörum í
greininni, þótt þaö bregði fyrir í
einstökum tilfellum að fisk-
vinnslumenn líti á sjóöinn sem
sína einka sparisjóðsbók.
Starf og skipulag
Veröjöfnunarsjóður fiskiön-
aöarins er starfræktur í sjálf-
stæöum deildum eftir tegund-
um afuröa. Þessar deildir eru:
I.Frystiafurðadeild, sem
skiptist í undirdeildir fyrir land-
frystan freöfisk, rækju, humar
og hörpudisk.
2.Saltfiskdeild, sem er skipt í
undirdeildir fyrir svokallaöan
óverkaöan saltfisk, sem síðan
skiptist í fullstaðinn, millistaö-
inn og tandurverkaöan saltfisk,
verkaðan saltfisk, þ.e. þurrfisk-
ur og aö lokum söltuö flök, sem
eru aögreind eftir þorski og
ufsa. Aörar fisktegundir fyrir ut-