Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1997, Blaðsíða 50

Guðmundur Gíslason skrifar.
Útflöggun íslenskra kaupskipa og ummæli
forstjóra íslensku útgerðarfélaganna
Farmenn
ívöm
Sunnudaginn 13. apríl s.l. birust í Morg-
unblaðinu umfjöllun um málefni farmanna
undir ofangreindri fyrirsögn.
Umfjöllun þessi er um margt merkileg. Sér
í lagi er athyglisvert að lesa um það sem for-
stjórar H.F. Eimskipafélags fslands og Sam-
skips h.f. hafa til málanna að leggja í þessu
sambandi.
Það sem Ólafur Ólafsson, forstjóri Sam-
skip, hefir að segja um þetta er akkúrat ekki
neitt ef undan er skilið hnútukast í stéttarfé-
lögin sem starfsmennirnir eru í. Hans fram-
tíðarsýn varðandi íslenska kaupskipaútgerð
virðist mér engin vera enda þar á bæ einungis
gert út eitt kaupskip með íslenskri áhöfn og
ekkert undir íslenskum fána.
Fiskar í gruggu vatni
Framtíðarsýn Harðar Sigurgestssonar, for-
stjóra Eimskip, hvað varðar atvinnu far-
manna hlýtur að valda áhyggjum frá bæjar-
dyrum farmanna séð. Að hans áliti eru þessi
mál í stakasta lagi og ekkert við það að athuga
þótt helmingurinn af þeim tíu skipum sem
nú eru í föstum átlanaferðum (hjá Eimskip
og Samskip) til og frá Islandi séu tímaleigu-
skip með erlendum áhöfnum (fjórir fslend-
ingar eru á einu skipanna) og einungis eitt
skipanna sigli undir íslenskum fána.
„Mér finnst ég ekki þurfa að verja þetta
siðferðilega,“ segir Hörður. „Þetta er alþjóð-
legur markaður, menn fara og leita að ódýr-
ustu skipunum og mannaflanum sem er ann-
arsstaðar en í Bandaríkjunum og Vestur-Evr-
ópu. Við erum að hjálpa til við að skapa tekj-
ur í þróunarlöndunum. Fólkið sem er í þess-
um alþjóðlegu siglingum fær þar í flestum til-
vikum miklu betri kjör en það fengi heima
hjá sér þar sem yfirleitt eru í boði illa launuð
störf eða engin vinna.“
Hér finnst mér Hörður fiska í gruggu vatni
svo ekki sé meira sagt. Áætlanasiglingar Eim-
skip eru ekki í alþjóðlegri samkeppni enn
sem komið er. Því til sönnunar má nefna að
Eimskip hækkaði einhliða flutningsgjöld á
flutningi frá Bandaríkjunum nú í maí. Rök
stéttarfélaga yfirmanna á skipunum fyrir
kröfu sinni um að skipin sem eru í áætlana-
siglingum séu mönnuð íslenskum farmönn-
um hafa einmitt verið þau að áætlanasigling-
arnar séu ekki háðar alþjóðlegri samkeppni.
Þetta ætti Hörður Sigurgestsson að vita
manna best. Ég læt þróunarhjálpina liggja
milli hluta.
Stórfelld fækkun
Það má vel vera rétt að farmenn, sem
starfsstétt, séu í vörn. Fyrir liggur að far-
mönnum á skipum innan Sambands ís-
lenskra kaupskipaútgerða, hefir fækkað um
helming frá árinu 1990, eða um 266 ársverk,
og mikið meira, ef farið er lengra aftur í tím-
ann.
Það er rétt að hluti þessara fækkunnar á sér
eðlilegar skýringar. Hins vegar er stærsti hlut-
inn tilkominn vegna þess að íslendingar hafa
tapað þeim flutningum sem voru í þeirra
höndum og eru alfarið í alþjóðlegri sam-
50
keppni. Hér er um að ræða svokallaða stór-
flutninga, þ.e. flutninga á vörum í heilum
förmum svo sem loðnu- og síldarmjöl, salt og
timbur svo eitthvað sé nefnt.
A öllum Norðurlöndunum, nema á fs-
landi, og löndum Vestur-Evrópu, sem gera
út kaupskip að einhverju marki, hafa verið
gerðar ráðstafanir til styrktar kaupskipaút-
gerðum viðkomandi landa. í þessum lönd-
um er ekki litið svo á að verið sé að styrkja
einstakar útgerðir eða farmennina sem á
skipunum starfa. Enda eru slík sjónarmið
hreinn smáborgaraháttur, sem hvergi tíðkast
nema á íslandi.
Á þessar aðgerðir er miklu fremur litið sem
nauðsynlegan þátt hins opinbera til verndar
atvinnugreininni og til að skapa henni starfs-
grundvöll í harðri samkeppni um ódýrt
vinnuafl. Órækasta vitnið um þetta er svo-
nefnd Kinnock-skýrsla Evrópusambandsins
sem fjallar um stuðningsaðgerðir ESB við út-
gerðir innan þess. Reyndar má segja að ekk-
ert nýtt komi fram í þessari skýrslu, en það
sem þar er sagt, staðfestir að þær hugmyndir
sem fram hafa verið settar af stéttarfélögum
yfirmanna á kaupskipum falla í öllum meg-
inatriðum saman við það sem í skýrslunni
segir. Samgönguráðherrann íslenski sótti
Kinnock-skýrsluna til Brussel s.l. haust og lét
þau orð falla nýlega kominn heim að nú
þyrfti að láta hendur standa fram úr ermum í
þessum efnum. (Stundum þurfa menn að
sækja vatnið yfir bæjarlækinn). Frá ráðherr-
anum hefir hins vegar ekkert heyrst í þessum
Sjómannablaðið Víkingub
J