Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2006, Blaðsíða 17

haldið á miðin. Oftast tók siglingin þang-
að um eina klukkustund og aðra klukku-
stund tók að leggja línuna. Síðan var
beðið í einn eða einn og hálfan tíma en
þá var byrjað að draga. Afli var nær alltaf
góður, þetta 3 til 6 skippund en 1 skipp-
und er 500 kíló. Undantekningarlaust var
þetta þorskur og það fallegur þorskur.
Þegar komið var að landi var fiskurinn
yfirleitt seilaður og seilarnar dregnar eins
ofarlega í fjöruna og hægt var. Þá var fisk-
urinn tekinn á bakið og borinn upp að
aðgerðarþrónum þar sem gert var að og
vaskað. Bera þurfti allan sjó til fiskþvott-
arins en þegar honum lauk var aflinn
settur á bíla.
Þá hófst beitningin sem stóð kannski
i tvær eða þrjár klukkustundir en þegar
dagsverkinu lauk var liðið að miðnætti
og unglingur eins og ég búinn að fá nóg.
Mikið óskaplega var maður stundum
orðinn þreyttur þegar leið á kvöldið.
Annars er mér kuldinn minnisstæð-
astur frá þessum tíma. Hann ætlaði allt
og alla að drepa en viðurværið var gott.
Anna, kona Metúsalems, og Lúlla, kona
Sigurbjörns, hugsuðu vel um okkur og
gáfu mér góðan og hollan mat. Annars
hefði óharðnaður unglingurinn aldrei náð
að klára þetta.
Mér hefur alltaf þótt merkilegt að
hugsa til þess að ég skuli hafa náð því
að taka þátt í þessum vinnubrögðum,
sérstaklega fiskburðinum. Þeir eru ekki
margir núlifandi íslendingarnir sem hafa
verið í slíku verki.
Línuveiðar
Ég var nú kominn á bragðið og tók
því fegins hendi þegar Sigurbjörn útveg-
aði mér pláss hjá Magnúsi Bergman frá
Fuglavík á Miðnesi en hann var þá að
hefja skipsstjórnarferil sinn. Mér þótti
þetta mikil upphefð að vera orðinn
háseti á 22 tonna vélbáti, sá hét Hákon
Eyjólfsson GK, en eigendur hans voru
svokallaðir Meiðastaðabræður í Garði,
Jón og Guðlaugur.
Ég mætti til skips snemma í janúar. í
upphafi vertíðar var róið með 34 til 36
bjóð af línu. Þetta var mér alveg nýr heim-
ur. Verbúðalífið átti vel við mig en miklar
vökur þreyttu mannskapinn. Stundum rétt
náði maður að henda sér í þrjár eða fjórar
klukkustundir áður en haldið var á miðin.
Og enn hélt sjóveikin áfram að plaga mig.
En þetta vandist allt saman.
Vélin í Hákoni vandisl hins vegar
ekki. Þetta var ný vél, framleidd í
Bandaríkjunum. Mönnum gekk illa að
tjónka við hana og þar kom eftir um
það bil 25 róðra að hún gafst upp og var
bátnum þá lagt. Þá fór ég á vélbátinn
Garðar sem gerður var út frá Keflavík.
Þar var önnur regla á hlutunum. Við
bjuggum um borð en borðuðum í landi.
Erfiðið var heldur meira þvi fastar var
sótt en að sama skapi gafst meiri tími til
svefns því að kojurnar okkar voru um
borð.
Eins og ég sagði hér á undan var fram-
an af ári róið með 34-36 bjóð en í byrjun
mars var þeim fjölgað upp í 46 til 48.
Skammdegið var tekið að hörfa, daginn
að lengja og veður að skána. Við höfðum
því rneiri tíma á miðunum til að sinna
veiðiskapnum.
Hvert bjóð var þá með 450 króka sem
skýrðist af því hversu línuásinn (sísall)
var sver. Hefðbundinn krókafjöldi varð
síðar 500 en um 1 faðmur (1,95 m) var á
milli króka.
Áhöfnin hjá okkur var skipuð eins og á
öðrum línubátum þessara ára, skipstjóri,
stýrimaður, vélstjóri og þrír hásetar.
Við lagningu voru allir uppi. Síðan tók
baujuvaktin við og var þá aðeins einn
Maria Júlia aö veiðum.
á vakt, oftast háseti. Strax og birti var
byrjað að draga og voru þá yfirleitt allir
á þilfari. Línudrátturinn gat tekið 8 til 10
klukkustundir eða jafnvel lengur. Veðrið
réði mestu en einnig botninn. Væri hann
harður slitnaði oftar og þá urðu tafir.
Ég var á línuveiðunum fram i mal eða
út vertíðina. Afli var góður og veðrið
þokkalegt.
Verður líf mitt strit myrkranna
á milli?
Um sumarið fór ég á vélbátinn Geir
goða GK sem var 60 tonna eikarbátur
og nokkuð kominn til ára sinna. Eigandi
hans var Loftur Loftsson útgerðarmaður
en skipstjóri Jón Jóhannsson, sem bjó að
Sjónarhóli i Sandgerði. Eyjólfur bróðir
minn hafði verið hjá Jóni og útvegað mér
þetta pláss.
Við héldum til síldveiða með þunga og
lítt meðfærilega herpinót. Sextán karla
þurfti til að ráða við hana og tvo nótabáta
sem voru ekkeri annað en heldur þungir
og illa lagaðir árabátar. Engar davíður
voru á Geir goða, sem var engan veginn
einsdæmi um síldarbáta þessara ára, og
urðum við því ávallt að draga nótabátana
á eftir okkur.
Þetta sumar var dauft yfir síldveið-
unum. Það var helst að hringnótabát-
arnir fengju eitthvað en þeir voru rniklu
liprari við veiðarnar. Engurn duldist að
herpinótin var barn síns tíma og að senn
myndi hún hverfa úr sögunni og hring-
nótin verða allsráðandi.
Ekkert rættist úr aflabrögðunum og
þegar vertíðinni lauk fór ég heim til
Reykjavíkur með kauptrygginguna eina
upp á vasann sem voru næsta lítil laun
eftir heilt sumar á sjó.
Um haustið réði ég mig til Guðmanns
Grímssonar, frá Sandvík í Sandgerði, sem
var þá nýtekinn við Hrönn GK 240 sem
Egill Þorfinnsson skipasmiður í Keflavík
hafði smíðað einu eða tveimur árum fyrr.
Þetta var eftirsótt pláss og ég prísaði mig
heldur betur sælan að hafa hreppt það.
Róðrar hófust frá Sandgerði strax í
byrjun janúar. Það var töluvert kapp í
mannskapnum. Við ætluðum að blanda
okkur í toppbaráttuna en urðurn að
lokum í 4-5 sæti yfir aflahæstu bátana
með tæp 600 tonn minnir mig, eða um
1.150 skippund, en hæstu bátarnir voru
með um 100 tonnum meiri afla en við.
Sérstakir landntenn, sex talsins, sáu
urn að beita, flelja fiskinn og salta en í
landlegum stóðum við sjómennirnir í
því upp fyrir haus að rífa upp saltfisk og
umstafla og þegar á leið að pakka honum
til útflutnings.
Frídagarnir urðu afskaplega fáir þessa
vertíð ogjafnvel engir. Við fórunr 63
róðra í nánast einni lotu og ég velti því
fyrir mér hvort líf mitt ætti eftir að verða
svona framvegis, eilíft strit, þreyta og
Sjómannablaðið Víkingur - 17