Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2006, Blaðsíða 23

lét úr höfn í Buenos Aires hinn 14. des-
ember 1928 höfðu bæði lærlingarnir og
áhöfnin sent jóla- og áramótakveðjur til
fjölskyldna og vandamanna í Danmörku.
Þær bárust í lok janúar 1929 áður en
nokkurn grunaði þau örlög, sem skip og
áhöfn höfðu mætt.
Jafnvel hjá útgerðarfélagi skipsins,
Austur-Asíufélaginu (OK) vakti það ekki
neina undrun, að enginn á aðalskrifstof-
unni í Holbergsgade hafði heyrt frá skip-
inu. Síðasta fréttin var tilkynning um,
að hafnsögumaðurinn hefði þann 14.
desember 1928 farið frá borði við ósa La
Platafljótsins við brottförina frá Buenos
Aires. Þessi tilkynning barst frá umboðs-
manninum þar, sem sendi ennfremur
háan reikning fyrir rniklu magni vista,
sem Kebenhavn hafði tekið um borð fyrir
brottförina.
í janúarlok 1929 voru forráðamenn
útgerðarfélagsins enn ekkert farnir að
undrast þögnina, þeir vissu sem var að
Köbenhavn var háð bæði veðri og vindum,
hjálparvél skipsins breytti engu þar um.
Seinkun miðað við upphaflega áællun var
daglegt brauð á tlmum stóru seglskip-
anna.
Það var fyrst hinn 18. febrúar 1929,
sem menn tóku að gerast órólegir i höf-
uðstöðvum skipafélagsins. Því var þann
dag sent símskeyti til umboðsmannsins
í Melbourne í Ástralíu. Svarið kom sam-
dægurs: Af Köbenhavn eru engar fréttir.
Óttinn gerir vart við sig
Síðari hluta febrúarmánaðar gerði óttinn
fyrir alvöru vart við sig. Hinn 4. mars var
útgerðarfélaginu ljóst, að slys hafði orðið,
Hvað fór úrskeiðis
hjá skólaskipinu?
Frd 22. desember 1928 hefurþað verið öllum
þeim, sem hafa áhuga á sjómennsku óráðin
gáta hvernig stærsta seglskip heimsins hvarf
án ummerkja af yfirborði sjávar og dró sextíu
danska sjómenn með sér í djúpið. 1 timans
rás hafa margar tilgátur verið settarfram,
en enginn veit hvort um er að ræða hreinar
ágiskanir eða hvort einhverjar þeirra eiga við
rök að styðjast.
Ein harðvítugasta tilgátan er sú, að skólaskip-
ið Kobenhavn hafi, undirfullum seglum, rifið
aðra síðuna í árekstri við stóran neðansjáv-
arísjaka. í skipinu var aðeins eitt „árekstr-
arskilrúm", þ. e. þykkt stálþil þvertyfir skipið
framanvert, sem átti að koma í vegfyrii; að
skipiðfylltist af sjó ef t.d. það sigldi á annað
skip. Auk þess var Kóbenhavn með þil mið-
skips eftir endilangri lestinni, fyrst ogfremst
til að kom i vegfyrir að farmurinn færðíst frá
öðru borðínu til hins.
Ef tilgátan um, að síðan á þessumfimmm-
astraða barki hafíflest í sundur í árekstri við
ísjaka er rétt, þá hefur skipið væntanlega „siglt
sig niður“ áfáeinum andartökum.
en kaus í fyrstu að senda frá sér fréttatil-
kynningu, sem ætlað var að róa áhyggju-
fulla foreldra og aðstandendur. í fréttatil-
kynningunni reyndi OK að benda á, að
ekki hefði náðst samband við Köbenhavn
vegna þess, að á siglingaleið skipsins væri
lítill möguleiki á loftskeytasambandi.
Án vitneskju opinberra yfirvalda hóf
OK víðtæka rannsókn til að komast
að raun um hvort einhver hefði hina
minnstu vitneskju um hvar skipið kynni
að vera niðurkomið. Umboðsmaður
félagsins í Buenos Aires hafði samband
við fjölda hvalveiðiskipa, sem voru vön
að vera á þeim slóðurn, sem Köbenhavn
hafði ætlað að sigla. Engir höfðu heyrt
eða séð til skipsins. Einnig var haft sam-
band við Lloyds í London og Deutsche
Seewarte í Hamborg með sörnu neikvæðu
niðurstöðunum og sörnu skilaboð
komu frá breska flotamálaráðuneylinu í
London, en það hafði dagleg samskipti
við flota sinn um víða veröld.
Umfangsmikil leit
Hinn 21. mars 1929 fór OK formlega
fram á það við Utanríkisráðuneytið í
Kaupmannahöfn að breska flotastjórnin
yrði beðin að hefja skipulagða leit með
herskipunr frá þáverandi nýlendum þeirra
f Suður-Afríku og Ástralíu. Sex dögum
síðar hélt Ok aðalfund og þar reyndi H.
N. Andersen stærsti hluthafinn og stofn-
andi félagsins, að róa menn með þessum
orðum: „Eflir opinberum leiðum hefur
félagið fengið tilkynningu um, að á þeirri
leið, sem Kobenhavn á að sigla, hefur
orðið vart borgaríss og ekki er útilokað
að þoka hafi myndast af þeim sökum,
sem gæti tafið skipið á siglingu þess ... “
Skólaskipið Kobenhavn tekur inn á sig sjó á siglingu fyrir Hornhöfða. Öiyggisnct hefur verið sett upp
til að koma i vegfyrir að sjómennirnir skoluðust fyrir borð.
Sjómannablaðið Víkingur - 23