Náttúrufræðingurinn - 1964, Qupperneq 12

104
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Meðal þeirra, sem luku mjög lofsorði á Flóru, voru Ólafur
Davíðsson og Helgi Jónsson. Segja þeir meðal annars, að líklega
liefði verið hægt að fá menn til jress að lýsa hinum ýmsu plöntu-
tegundum jafn vel og Stelán, en þeir viti ekki von nokkurs þess
manns, sem hefði verið fær um að leysa fræðiorðin og plöntunöfnin
jafn vel af hendi og gert sé í Flóru íslands. Fræðiorðin voru lang-
flest verk Stefáns, sum hafði hann birt áður, en önnur voru ný-
gerð. Þessi orðasmíð var undantekningarlítið framúrskarandi góð,
eins og reyndar málið á bókinni í heild, mörg orðin beinlínis skín-
andi falleg, og má bezt ráða það af því, að þau hafa nærri undan-
tekningalaust náð að festast í málinu. Stefán notar einstöku al-
Jrjóðleg orð, t. d. orðin planta og flóra; segist hann telja sjálfsagt
að taka þannig upp í íslenzku alþjóðleg fræðiorð, ekki sízt þegar
ekki þurfi að breyta þeim.
Fyrir daga Stefáns átti meira en helmingur íslenzkra blómplantna
sér ekkert íslenzkt nafn, en í Flóru eru allar tegundir nefndar ís-
lenzkum nöfnum. Þau mörgu, sem á vantaði, hafði Stefán flest
búið til og yfirleitt tekizt Jrað mjög vel. Ýmis gömul nöfn hafði
Stefán vakið til lífs á ný og fest þau við ákveðnar tegundir, en
áður hafði verið allmikill ruglingur á notkun íslenzkra plöntu-
nafna. Þessar nafngiftir voru mjög Jrarft verk, einkum þar sem þær
tókust með þeim ágætum sem raun bar vitni.
Við samningu Flóru hefur Stefán auðvitað unnið úr og notfært
sér allar tiltækar heimildir eins og aðrir vísindamenn, bæði eigin
plöntusöfn og annarra, svo og rit þeirra grasafræðinga, sem hann
taldi sig geta treyst, og jafnvel munnlegar upplýsingar manna, sem
voru kannski kunnugri á einhverjum ákveðnum stað en hann. En
beina aðstoðarmenn hafði hann enga, Flóra er lians verk, lang-
merkasta verk hans, sem lofa mun meistara sinn um ókornin ár.
Eftir að Flóra kom tit fækkaði verulega Jreitn stundum, sem
Stefán varði til grasafræðirannsókna. Olli Jrar livort tveggja, heilsu-
brestur hans, og lritt, að hugur hans snerist nú mjög að öðru, ]r. e.
stjórnmálum. „Landsmálaþref eða pólitík og botanik eiga ekki
samleið, eða svo reyndist mjer, önnurhvor sú hefðarmey varð að
víkja, og illu heilli varð hin gamla ástmey mín, botanikin, fyrir
]rví,“ segir hann í smágrein, Flóruaukum 1919, þar sem hann
safnaði saman á einn stað hinum helztu nýjungum í flóru íslands,
síðan Flóra kom út.