Náttúrufræðingurinn - 2006, Blaðsíða 12

Náttúrufræðingurinn
svæðinu. Farið var um rannsóknar-
svæðið, eða hluta þess, á hverju
sumri og svæðið talið fullkannað
haustið 1999. Upplýsingum um
gömul og ný teistuvörp var safnað
skipulega með viðtölum við stað-
kunnuga og m.a. rætt við bændur,
sjómenn og minka- og refaveiði-
menn (sbr. 1. viðauka). Við öflun
eldri upplýsinga voru tímamörk
sett við árabilið 1950-1960, enda
mundu fáir heimildarmanna lengra
aftur og á þeim tíma var minkur að
byrja að nema land á rannsóknar-
svæðinu. Hafa ber í huga að hvorki
teistan né varpstaðir hennar vekja
mikla athygli og nytjar af teistu hafa
nær engar verið í seinni tíð nema
skotveiðar. Heimildarmörtnum okk-
ar bar saman um að teistu hefði stór-
fækkað á rannsóknarsvæðinu og
töldu reyndar sumir að hún væri
ekki varpfugl þar lengur.
Allar vísbendingar voru kannað-
ar auk þess sem við gengum mest-
alla strandlengjuna og fórum á
gúmmíbáti út í hólma og sker. Upp-
lýsingar voru skráðar jafnóðum og
staðsetningar færðar á kort ásamt
örnefnum. Hreiður voru talin eða
fjöldi þeirra áætlaður eins vel og
unnt var í öllum teistuvörpum sem
fundust, og í tilteknum vörpum var
holum í notkun gefið númer. I sum-
um tilfellum var einungis skoðað í
síðari hluta júlí um leið og ungar
voru merktir og þess vegna líklegt
að fjöldi varppara þar sé vanmet-
inn, jafnvel allt að fimmtungi, eða
sem nemur þeim pörum sem varp
misfórst hjá fyrr um sumarið.10 Töl-
ur um stærð varpa eru í þeim tilfell-
um lágmarkstölur.
Leit að teistuvörpum og talning
hreiðra er tímafrekt starf. Varpstað-
ir eru lítt áberandi og hreiðrin falin
í urðum og gjótum. Vísbending um
varpstað er þar sem fuglar safnast
saman kvölds og morgna á vorin
fyrir varp10 (4. mynd). Það fer þó eft-
ir veðri og sjávarföllum hve margir
fuglar safnast að í hvert skipti. Oft
þurfti að fara um sama svæði
nokkrum sinnum þar til ljóst varð
að fuglar áttu það til að safnast um
tíma að stöðum þar sem ekkert varp
var og reyndist þá oft um gamla
aflagða varpstaði að ræða. Á unga-
tíma í júlí var kannað hvort fuglar
bæru æti í hreiður. Oft má þekkja
hreiður á dritskellu sem stundum
verður áberandi út frá holumunn-
anum, en sést þó alls ekki alltaf þótt
ungar séu eða hafi verið í holu.
Stærð varpa var metin út frá
fjölda notaðra hreiðurhola og gert
ráð fyrir að eitt par stæði að hverju
hreiðri. Heimildarmenn okkar áætl-
uðu einnig stærð varpa skv. fjölda
4. mynd. Teistur safnast saman við varpstað snemma vors áður en varp hefst. - Black Guillemots gather at breeding site in early spring
before egg-Iaying. Ljósm./Photo: Jón Hallur Jóhannsson.
72