Náttúrufræðingurinn - 1999, Page 6

1. mynd. Horft upp í Skollahvilft frá smábátahöfninni á Flateyri. Brotlínur flóðsins 21.
febrúar 1999 á upptakasvæðinu og línur sem afmarka útlínur flóðtungunnar og ummerki
flóðsins á garðinum hafa verið dregnar á myndina. Ljósm.: Jón Gunnar Egilsson, 22.
febrúar 1999; tölvuteikning: Gísli Kristjánsson.
ÚTLÍNUR FLÓÐSINS
OG UMMERRI UM
STEFNUBREYTINGAR
ÞESS í GILINU
Meðfylgjandi ljósmynd (1. mynd) og kort
(2. mynd) sýna upptök flóðsins í Skolla-
hvilft og snjóflóðstunguna á aurkeilunni
neðan hvilftarinnar. Utlínur flóðsins
(bláar og grænar linur á kortinu) eru að
mestu mældar með GPS-landmælinga-
tækjum, nema á vestanverðu upptaka-
svæðinu þar sem þær eru dregnar á kort
eftir ljósmyndum. Svo virðist sem flóðið
hafi fallið sem tvær eða jafnvel fleiri
aðskildar tungur með skömmu millibili.
Meginflóðið kom úr innsta hluta hvilft-
arinnar og var brotlínan þar (bláar Jínur á
upptakasvæðinu) á sama stað og aðal-
brotlfna stóra flóðsins 1995. Þessi hluti
flóðsins sveigði þegar hann lenti á gil-
barminum innanverðum (merkt A á kort-
inu), flæddi síðan svolítið á ská yfir gilið
og tók þar aðra en meira aflíðandi beygju
þegar hann flæddi upp í gilið utanvert
(merkt B). Meginflóðið tók stefnu á miðjan
varnargarðinn þegar út úr gilkjaftinum
kom, breytti um stefnu þegar það skall á
garðinum og flæddi meðfram honum alla
leið niður í sjó.
Annar fleki brotnaði síðar úr hvilftinni
utanverðri (grænar línur á upptakasvæð-
inu). Þessi hluti flóðsins sveigði einnig
þegar hann skall á innri gilbarminum
(merkt C) með svipuðum hætti og megin-
flóðið gerði ofar í gilinu. Síðari flekinn
virðist að mestu hafa stöðvast í þykkum
múgum samsíða flóðstefnunni, sem sjá
mátti á ofanverðri keilunni (sjá 4. mynd),
en þar var tungan mun þykkari og ójafnari
en þegar neðar dró.
Ummerki flóðsins í gilinu sýna þannig
að það breytti um stefnu við það að
kastast upp í gilbarmana á þremur
mismunandi stöðum á ferð sinni niður
gilið, auk ummerkjanna þar sem það
4