Náttúrufræðingurinn - 1999, Blaðsíða 32

mæli en áður, og kann það að vera skýringin.
Ekkert af þessu á þó almennt við hér á landi
og því er líklegt að aðrar orsakir, sem ekki eru
kunnar, valdi fækkuninni. Berast þá böndin
að tilbúnum áburði, sem var tekinn í notkun
í stórum stíl um miðja öldina, einnig hér á
landi, og gæti haft áhrif í gegnum fóðrun
hrossanna.
Meðan ekki er vitað um orsakir þessarar
fækkunar er enginn möguleiki að bjarga
punktasveppnum, og þó að þær væru þekkt-
ar eru ekki miklar líkur til að hægt væri að
breyta nokkru til batnaðar fyrir hann.
Punktasveppur er eina dæmið, sem mér er
kunnugt, um sveppategund í augljósri
útrýmingarhættu hér á landi. Þó að margar
tegundir hafi fundist á einum stað og jafnvel
bara einu sinni segir það lítið, því rannsóknir
á útbreiðslu sveppategunda eru svo
skammt á veg komnar.
Meðan punktasveppur var algengur var
hann mikið notaður við kennslu í sveppa-
fræði og gjarnan tekinn sem dæmi um
pyngjusvepp. Þá er hann þekktur fyrir að
geta myndað efnið griseofulvin, nokkuð
sterkt sveppaeitur sem er notað til lækninga
á sveppasýkingum hjá mönnum og dýrum.
Nafn þess er dregið af myglusveppnum
Penicillium griseofulvum, sem vanalega er
notaður til að framleiða þetta lyf.
Hérmeð er skorað á þá sem vita um fleiri
fundarstaði punktasvepps, eða eiga eftir að
rekast á hann, að tilkynna það til undirritaðs
eða Náttúrufræðistofnunar íslands á Akur-
eyri.
■ SUMMARY
PORONIA PUNCTATA IN ICELAND
The pyrenomycete Poronia punctata was found
in Fljótsdalur, East Iceland in 1954, for the first
time in this country. It was found again at the
same place in 1960 and 1963.
Its last known find was in Eyjafjörður in 1978,
so it may well be extinct in Iceland, Iike in many
other countries in NW Europe. However, there
has been an increase in the stock of horses in
Iceland over this period, without much change in
their feed from the earlier time. Horses graze in
lowland areas during summer but get hay during
winter in addition to their grazing.
The extensive use of chemical fertilisers, since
about 1950, is suggested as being responsible for
the decrease of the fungus.
■ HEIMILDIR
Dennis, R.W.G. 1968. British Ascomycetes.
Revised and enlarged edition. J. Cramer,
Lehre.
Eckblad, Finn-Egil 1978. Sopppkologi. Oslo.
Helgi Hallgrímsson 1979. Sveppakverið. Garð-
yrkjufélag fslands, Reykjavík.
Lohmeyer, Till R. 1994. New European and
Australian records of Poronia erici Lohmeyer
and Benkert, and a fairy tale concerning their
possible relationship. Mycologist, Vol. 8,
part 1. 16-20.
Lohmeyer, Till R. & D. Benkert 1988. Poronia
erici - eine neue Art der Xylariales (Asco-
mycetes). Zeitschrift fiir Mykologie 54 (1).
93-102.
Petersen, J.H. 1995. Svamperiget. Aarhus
Universitet, Aarhus.
PÓSTFANG HÖFUNDAR
Helgi Hallgnmsson
Lagarási 2
700 Egilsstöðum
30