Náttúrufræðingurinn - 1999, Blaðsíða 62

rannsóknastofnuninni, og fékk auk þess 2.500
kr. styrk frá Fiskifélagi íslands árið 1929 til að
vinna úr íslenskum gögnum í Kaupmanna-
höfn. A Fiskiþingi 1930 var samþykkt að setja
5.000 kr. á fjárhagsáætlun fyrir árið 1931 sem
laun fiskifræðings og tilkynnti stjóm Fiski-
félagsins Árna að honum yrði veitt staðan ef
hann sækti. Ámi vildi hins vegar ekki þiggja
stöðuna á þessum kjömm, enda hafði
vélfræðiráðunautur verið ráðinn samtímis fyrir
6.000 kr. árslaun. Niðurstaðan varð sú að
Sfldareinkasalan bætti 1000 kr. við tilboð Fiski-
félagsins og Árni kom heim.
En hvers konar maður var Árni? Því er
fljótsvarað: Hann er skemmtilegasd maður
sem ég hef nokkru sinni kynnst. Eg hitti
Árna í fyrsta skipti haustið 1951 er ég var í 6.
bekk Menntaskólans. Þá bað ég um viðtal
við hann og tjáði honum að hugur minn
stæði til náms í fiskifræði. Hann tók mér
ákaflega vel og í framhaldi af því nefndi ég
hvort ekki væri heppilegast að sækja um
skólavist í Noregi því að þar vissi ég að
nokkrir íslendingar stunduðu nám í þessum
fræðum. Viðbrögð Árna komu mér algjör-
lega á óvart því að hann hristi höfuðið
ákaflega og sagði að undir engum kringum-
stæðum skyldi ég fara til Noregs. Ekki vegna
þess að þar væri ekki unnt að læra fiskifræði
með góðum árangri heldur vegna þess að
hann hefði mótað þá stefnu að fá starfslið til
Fiskideildar Atvinnudeildar Háskólans frá sem
flestum löndum þar sem kennsla í þessari
fræðigrein væri á háu stigi. Hann ráðlagði mér
eindregið að sækja um skólavist í Bretlandi því
þaðan hefði enginn Islendingur útskrifast í
fiskifræði áður. Eg varð eitthvað hvumsa við
því ég hafði ekki hugsað mér að stunda nám á
Bretlandseyjum enda var ég nú býsna lélegur í
ensku og hún ekki kennd eftir 4. bekk í stærð-
fræðideild Menntaskólans. Eftir nokkra um-
hugsun ákvað ég að ganga aftur á fund Árna
Friðrikssonar síðar um haustið en þá kom í ljós
að hann var farinn til Brasilíu og starfaði þar
veturinn 1951-1952 sem ráðgjafi brasilísku
ríkisstjómarinnar í skipulagningu hafrann-
sókna þar í landi. Það kom því í hlut Jóns
Jónssonar að leiðbeina mér um skólavist í
Bretlandi.
Nánari kynni okkar Áma hófust svo fljót-
lega eftir að hann kom heim frá Brasilíu. Þá var
Ijóst að hann vantaði bát til sfldarmerkinga
vegna þess að fyrsta fley sem Fiskideild At-
vinnudeildar Háskólans eignaðist, „Svan-
holm“, hafði farist haustið áður á leið frá Siglu-
firði til Reykjavíkur. Niðurstaðan af viðræðum
okkar varð sú að hann ákvað að leigja bát
föður míns, sem síðan var hafður til sfldar-
merkinga í ein 15 ár þar á eftir. Ámi var ákaflega
hlýr og umhyggjusamur yfirmaður enda mjög
vinsæll meðal undirmanna sinna. Hann hafði
t.d. miklar áhyggjur af okkur sem vomm á
sjónum og í hvert skipti sem við komum lil
Siglufjarðar eftir merkingarleiðangur var við-
mót hans eins og hann hefði heimt okkur úr
helju, enda var gestrisnin og alúðin ólýsanleg.
I daglegri umgengni var hann ætíð glaður og
reifur og hrókur alls fagnaðar á gleðistund.
Hann var mjög söngvinn og byrjaði oft
kvöldið með því að syngja „gluntana" en
þegar á leið færði hann sig yfir í Mozart-aríur
og endaði kannski snemma morguns með því
að æfa sig á nokkmm Wagner-aríum. Hann var
frekar lágur maður vexti en þreklega vaxinn og
snöggur í öllum hreyfingum. Bar sig vel og var
jafnan mjög vel til hafður.
■ HEIMILDIR
Árni Friðriksson 1932. Aldahvörf í dýraríkinu.
Menningarsjóður, Reykjavfk. 225 bls.
Árni Friðriksson & O. Aasen 1950. The Norwe-
gian Icelandic Herring Experiment. Rep. No. 7.
Fish. Div. Skr. Ser. Havunders 9(11). 1-43.
Colbert, E.H. 1951. The Dinosaur book, the rul-
ing reptiles and their relatives. McGraw-Hill
book company, lnc„ New York. 156 bls.
Johansen, A.C. 1927. On the Migration of the
Herring. J. du Conseil 2(1). 1-27.
Lea, E. 1929. The Oceanic Stage in the Life His-
tory of the Norwegian Herring. J. du Conseil
4(1). 3-42.
Pústfang/Netfang höfundar
Jakob Jakobsson
Hafrannsóknastofnuninni
Skúlagötu 4
121 Reykjavík
jakjak@hafro.is
60