Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 41

Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 41
V í skólanum 28. september (safnandi Ágúst H. Bjarnason), og í Mennta- skólanum við Sund er geymd ein drottning, sem fannst á sama stað þetta sama haust (safnandi Á. H. B.). Síðan hefur tegundin fundist á nær hverju ári, en aðeins er um stök ein- tök að ræða, og virðist því ekki hafa orðið meira úr landnámi tegundar- innar hér á landi að sinni. Auk fyrr- nefnds eintaks frá Menntaskólanum við Tjörnina eru eftirfarandi eintök varðveitt á Náttúrufræðistofnun Is- lands: Þerná, fundin lifandi í Menntaskól- anum við Hamrahlíð, Reykjavík, 10. 9. 1974 (safnandi Ingólfur Guðnason). Drottning, fundin lifandi í ÁTVR að Stuðlahálsi 2, Reykjavík, 8. 3. 1976 (safnandi Ulfar Björnsson), hefur lík- lega komið til landsins með vínkassa. Drottning, fundin lifandi í Kaffi- brennslu Kaaber, Reykjavík, 4. 7. 1977 (safnandi ókunnur). Þerna, fund- in lifandi innanhúss að Hellisgötu 33, Hafnarfirði, 24. 9. 1978 (safnandi Steingrímur Atlason). Tegund þessi er mjög algeng og út- breidd um alla Evrópu norður til 65° N. Auk þess er hana að finna á Kan- aríeyjum og á Madeira, í N.-Afríku, Lillu-Asíu og áfram austur eftir Asíu. Þá hefur hún flust inn til Nýja-Sjá- lands og Tasmaníu á síðustu áratug- um (Kemper & Döhring 1967; Gui- glia 1972; Spradbery 1973). Á Nýja-Sjálandi og Tasmaníu lifir tegundin við afburðagóð skilyrði. Þar kemur fyrir, að heilu sambýlin lifi yfir veturinn, þ. e. bæði drottningar og þernur, auk þess egg og lirfur. Slík bú geta orðið geysistór og hýst marg- ar verpandi drottningar. Hjá öðrum tegundum er aðeins vitað um eítt sams konar tilfelli, þar sem heilt bú hefur lifað yfir vetur, en þar var um að ræða tegundina Vespula vulgaris L. í Kaliforníu (Spradbery 1973). Búin eru fyrst og fremst í jarðhol- um, en rannsókn á tegundinni á Bret- landseyjum leiddi í ljós, að um 94% athugaðra búa fannst á slíkum stöð- umum (Spradbery 1973). Fyrir kemur að þau séu staðsett í holum trjám eða hangandi á trjástofnum eða greinum (Aurivillius 1918; Spradbery 1973). Búin eru oftast um 25 cm í þvermál og hnattlaga, ef umhverfið þrengir ekki að. Annars rnótast þau eftir rými. Þau eru gerð úr nokkrum láréttum klakhólfaplötum, eins og áður var lýst, og eru umlukin pappírsskurn. Opin á klakhólfunum snúa niður. Þykkt skur'narinnar er breytileg (fer eftir bú- stæðinu), en hún er gerð úr skeljalaga, flötum flögurn. Pappírinn í búum þessarar tegundar er mjög sveigjan- legur, og eru þau því ekki ýkja brot- hætt. Þau eru steingrá á lit (Sprad- bery 1973). Fjöldi einstaklinga í búi (þ. e. heildarframleiðsla sumarsins) fer eftir skilyrðum, en í nágrannalöndum okk- ar getur hann orðið allt að 25000, og hvert bú getur framleitt allt að 1100 drottningar. Á Bretlandseyjum fer fjöldi einstaklinga í búunum fækk- andi, eftir því sem norðar dregur (Spradbery 1973). Vespula vulgaris L. Tegundin fannst hér fyrst 3. 11. 1970, en þá fannst ein drotlning dauð í glugga í Bókaverslun Snæbjarnar, Reykjavík (safnandi ókunnur). Ein- takið er varðveitt á Náttúrufræði- 35

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.