Náttúrufræðingurinn - 1979, Síða 50

konar þráðum (ímum): annars vegar
mjóum og þunnveggja, glærum ímum,
hins vegar af sverum, gulleitum, þykk-
veggjuðum og ríkulega greindum ím-
um sem enda í oddi (2. mynd b).
Gróhylkin (peridiolae) eru úr eins-
lægu (homogen) efni, með þykkveggj-
uðum, rauðbrúnum, lítið greindum
ímum. Gróin eru sporbaugótt, 4—6x
6—10 pm, slétt og glær (2. rnynd a).
Nidularia farcta vex á fúnum viði
eða öðrum jurtaleifum, eins og flestir
aðrir hreiðursveppir (Nidulariaceae).
Tegundin Crucibulum leave (Relh.)
Kamb. var áður kunn frá íslandi
(Helgi Hallgrímsson 1963) og virðist
nokkuð algeng. Vex hún á sams konar
undirlagi og N. farcta og líkjast þess-
ar tegundir hvor annarri allmikið.
Hins vegar er auðvelt að greina þær
sundur þegar þær þroskast, því byrða
N. farcta springur óreglulega upp en
hjá C. laeve opnast hún að ofan og
myndar aldinið þá reglulegan bikar
eða skál. Gróhylki C. leave eru stærri
og hafa heftistreng (funiculus) sem
festa þau við bikarinn að innan.
Nidularia farcta er útbreidd um
alla Evrópu og hefur fundist í Skandi-
navíu allt norður í Alta á Finnmörk,
Noregi (Eckblad 1971). Náskyld teg-
und er þekkt í Norður-Ameríku.
Hálfdán Björnsson safnaði þessari
tegund fyrst á íslandi árið 1971 á Kví-
skerjum í Austur-Skaftafellssýslu, en
síðan hefur hún fundist á Selási við
Rauðavatn, í grennd við Reykjavík,
á viði úr gömlum fiskhjöllum (Hörð-
ur Kristinsson, munnl. uppl.).
Athugað eintak:
A.-Skaft.: Kvísker, Öraefum, á fúnum
viði (líklega innfluttum), ágúst 1971,
Hálfdán Björnsson leg., AK 8900. (í
sefnunni voru einnig aldin af Crucibul-
um laeve).
Að lokum vil ég þakka Helga Hall-
grímssyni fyrir mikilvægar ábending-
ar, þýðingu á greininni og ýmsa fyrir-
greiðslu við dvöl mína á Akureyri.
HEIMILDIR
Andersson, O., 1950. Bidrag till Skánes
Flora. Bot. Not., 1950: 69-79.
Aruiidsson, T., 1936. Norrlándska gastero-
mycetlokaler. Bot. Not., 1936: 532—
538.
Bowerman, C. A. ir J■ W. Grovcs, 1962.
Notes on Fungi lrom Northern Can-
ada. V. Gasteromycetes. Can. J. Bot.
40: 239-254.
Iirodie, H. ]., 1975. The Bird’s Nest
Fungi. Toronto and Buffalo.
Eckblad, F.-E., 1955. The Gasteromycetes
of Norway. Nytt Mag. Bot. 4: 19—86.
— 1971. The Gasteromycetes of Finn-
mark. Astarte 4: 7—21.
Eries, Th. C. E., 1914. Zur Kenntnis der
Gasteromycetenflora in Torne Lapp-
mark. Sv. Bot. Tidskr., 8: 235—243.
— 1920. Bidrag till Tromsö amts Gast-
eromycetflora. Berg. Mus. Arb. Nat-
urv. R. 1917-18 (11): 1-10.
Hallgrimsson, Helgi, 1963. Hreiðursvepp-
ur og slengsveppur. Náttúrufr., 33:
78-83.
— 1963. Eldsveppir. Ihid., 33: 138—147.
— 1972. Físisveppir. Ibid., 42: 44—58.
Kreisel, H., 1967. Taxonomisch-Pflanzen-
geographische Monographie der Gat-
tung Bovista. Nova Hedw. (Beihefte):
25.
44