Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1986, Síða 62

Náttúrufræðingurinn - 1986, Síða 62
málmnámur finnast í settrogum, þar sem setlögin frá úthafshryggjum safn- ast saman og lyftast um síðir upp í fjallgarða, t.d. Andesfjöll. LOKAORÐ Ef við lítum yfir það efni, sem ég hef lýst hér og sleppum sögulegu ívafi, eru það einkum tvö fyrirbæri, sem verð eru fyllstu athygli rannsókna. Hið fyrra er átök vatns og kviku í eldgos- um. Það er vatnið sem ræður því, hvort gosið verður rólegt hraungos eða umturnast í ösku- og vikurgos með reiðarþrumum og eldgangi. Við sér- stök skilyrði getur blöndun vatns og kviku jafnvel valdið sprengingum. Hitt fyrirbærið er varmaskipti vatns og bergs. í því er fólginn grundvallar- skilningur á jarðhita, varmagjöfum hans og söfnun málma í námur. Rann- sókn beggja er skammt á veg komin. Þar skortir helst gleggri vitneskju um eðliseiginleika kviku, bergs og vatns við háan hita og þrýsting. HEIMILDIR Ar.derson, R., Sveinbjörn Björnsson, D.C. Blanchard; S. Gatman, J. Hug- hes, Sigurgeir Jónasson, C.B. Moore, H.J. Survilas & B. Vonnegut. 1965. Electricity in volcanic clouds. — Sci- ence 148: 1179-1189. Blanchard, D.C. 1964. Charge separation from saline drops on hot surfaces. - Nature 201: 1164—1166. Blanchard, D.C. & Sveinbjörn Björnsson. 1967. Water and the generation of volc- anic electricity. — Monthly Weather Review 95: 895-898. Guðmundur Pálmason. 1967. On the heat flow in Iceland in relation to the mid- Atlantic ridge. - í: Sveinbjörn Björns- son (ritstj.), Iceland and Mid-Ocean Ridges. Rit Vísindafélags íslendinga 38: 111-127. Faraday, M. 1843. On the electricity evolv- ed by the friction of water and steam against other bodies. - Phil. Trans. 143: 17-32. Foulger, G.R. & R.E. Long. 1984. Anomalous focal mechanisms: evi- dence for tensile crack formation on an accreting boundary. — Nature 310: 43— 45. Gunnar Böðvarsson. 1951. Skýrsla um rannsóknir á jarðhita í Hengli, Hvera- gerði og nágrenni. — Tímarit Verk- fræðingafélags íslands 36: 1—48. Gunnar Böðvarsson. 1976. Thermoelastic phenomena in geothermal systems. — Proc. 2nd U.N. Symp. on the Develop- ment and Use of Geothermal Resourc- es: 903-907. Gunnar Böðvarsson. 1979. Elastomechan- ical phenomena and the fluid conducti- vity of deep geothermal reservoirs and source regions. — Fifth Workshop on Geothermal Reservoir Engineering. Stanford Univ., Stanford, Calif. Gunnar Böðvarsson. 1982. Glaciation and geothermal processes in Iceland. — Jökull 32: 21-28. Gunnar Böðvarsson. 1983. Temperature/ flow statistics and thermomechanics of low-temperature geothermal systems in Iceland. — J. Volc. Geoth. Res. 19: 255-280. Gunnar Böðvarsson & R.P. Lowell. 1972. Ocean-floor heat flow and the circulati- on of interstitial waters. - J. Geophys. Res. 77: 4472-4475. Helgi Björnsson, Sveinbjörn Björnsson & Þorbjörn Sigurgeirsson. 1982. Grfms- vötn: Penetration of water into hot rock boundaries of magma. - Nature 295: 580-581. Jón Steingrímsson. 1907-1915. Fullkomið skrif um Síðueld. — Safn til sögu ís- lands 4: 1—57. Hið íslenska bók- menntafélag, Kaupmannahöfn og Reykjavík. Jón Steingrímsson & Sigurður Ólafsson. 1907-1915. Einföld og sönn frásaga um jarðeldshlaupið í Skaftafellssýslu 268

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.