Náttúrufræðingurinn - 1937, Blaðsíða 12

6 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
llllllllllllllllll|||||||||I||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||II|||||||||||||||imm|l„mil„|„„l|||,|||„|||||||||||]||||m|t|,||||m||||||
Samgræðlingar.
Þegar greinar liggja þétt hvor upp að annari í skóglendi eða
kjarri, þá gróa þær stundum saman. Vegna þunga greinanna
sveigist bugðan oft niður á jörð, festir rætur og verður að nýrri
plöntu, samgræðlingi. Oft má takast að skera ungar greinar eða
brum af plöntum og græða á aðrar plöntur, helzt skyldrar tegund-
ar. Er þetta mikið notað af garðyrkjumönnum t. d. við fjölgun
rósa og ávaxtatrjáa. Gæta verður þess við samgræðsluna, að vaxt-
arlag greinarinnar, græðikvistsins eða græðibrumsins og plönt-
unnar, sem á er grætt, stofnplöntunnar, komi saman. Græðikvist-
urinn er oft gerður fleygmyndaður í neðri endann; síðan er skor-
ið ofan af stofnplöntunni og klofið dálítið niður í hana. Gi’æði-
kvistinum er svo stungið í þessa skoru, séð um að allt falli vel
saman, og loks bundið þétt utan um. Smám saman grær svo græði-
kvistur og stofnplanta saman, samgræðlingur er myndaður. Líka
má taka dálítinn barkarbút með brumi, skilja hann gætilega frá
móðurplöntunni í vaxtarlaginu, skera langrifu gegnum börk
stofnplöntunnar, lyfta barkarvængjunum upp og smeygja barkar-
bútnum þar undir. Leggja síðan vængina niður aftur og binda vel
um. — Þetta er kölluð græðibrums-aðferðin, en sú fyrrnefnda
græðikvists-aðferð. Bæði stofnplantan og græðikvisturinn eða
græðibrumið halda hinum gömlu einkennum sínum, en hafa þó
ýmiskonar áhrif hvort á annað. Stundum vex græðikvisturinn
örara hjá hinni nýju fóstru sinni en hann gerði áður, en stundum
dregur úr vextinum. Epla-, peru- og kirsuberjatrjám er iðulega
fjölgað með samgræðslu. Greinar eða græðibrum af þessum trjá-
tegundum eru oft grædd á lágvaxnar stofnplöntur og þannig
myndast dvergtré. Þessir „dvergar" eru minni vexti heldur en
hin vanalegu ávaxtatré og lifa líka skemur, en bera fyrr blóm og
ávexti, og eru því- mikið ræktuð. Smágerðar rósategundir eru oft
græddar í stórar og harðgerðar rósastofnplöntur, og það er líka
hægt að græða fleiri en eina tegund á sömu stofnplöntu. Þannig
má framleiða fagra blendna rósarunna sem bera margskonar
blóm, t. d. hvít, gul og rauð. Hefir slíkt auðvitað fjárhagslega
þýðingu. Það er gaman að þessum samgræðlingum og ætti blóm-
ræktarfólk að gera tilraunir í þessu efni, t. d. með stofublóm sín,
kaktusa o. fl.