Náttúrufræðingurinn - 1937, Blaðsíða 47

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 41
........iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii..
jörðin sæist ekki með nokkuru móti, með beztu stækkunaraðferð-
um nútímans. Fjarlægð Plútós frá sólinni yrði þá um 2,8 cm, og
þvermál sólkerfisins um 65 cm. Fjarlægðin til næstu fastastjörnu
yrði þá um 225 metrar, og meðalfjarlægðin á milli fastastjarn-
anna kringum okkur yrði um 400 metrar. Fjarlægðin út að yztu
takmörkum vetrarbrautarinnar, sem sólkerfi vort telst til, yrði þá
12.000 km eða 6 sinnum lengri leið en fjarlægðin á milli Reykja-
víkur og Kaupmannahafnar. Höldum við nú áfram, ennþá lengra
út í geiminn, verðum við að fara um 50.000 km enn, til þess að
komast að næstu stjörnuþoku, — eða næstu vetrarbraut — ef við
viljum heldur kalla það þannig, eða 20% lengri leið, heldur en
kringum jörðina, og þó er þetta miðað við það, að fjarlægðin til
sólarinnar væri aðeins 0,75 mm. Á. F.
Laxveiði svartbaksins.1)
Náttúrufræðingurinn hefir í 2. og 3. hefti 6. árg. minnzt á
fislc- og fuglaveiðar svartbaksins, svo og lambadráp hans. Mun
þar rétt sagt frá atferli hans. Fuglinn virðist vera vitur, grimm-
ur og sterkur. Um hrognkelsaveiði hans er ekki ofsagt. Var það
áður á Skarðsströnd, við Breiðafjörð og á Tjaldaness- og Holts-
fjöru í Saurbæ, að hrognkelsanet voru ekki alltaf til á bæjum.
Var þá farið á svokallaða hrognkelsafjöru, var það hvorutveggja
að krækja hrognkelsin upp úr lónum og pollum, er þau höfðu
fjarað inni í, og taka þau af svartbaknum, jafnóðum og hann dró
hrognkelsin á þurrt úr slíkum pollum. Var svartbakurinn venju-
lega fundvísari á fiskinn en maðurinn, enda fuglinn margur. —
Snérist þá veiðin í það oftast nær, ef einn maður fór á fjöru, að
elta svartbakinn. Varð að gæta þess, að hann næði ekki að éta
fiskinn, því að þá hætti hann að veiða, ef hann fékk saðningu.
Oft var það, að fuglinn var margur og dró ört og mátti þá heita
hvíldarlaus hlaup fyrir manninn um fjöruna og þangað til um
1) Grein þessi hefir verið send Náttúrufræðingnum, en því miður hef-
ir nafn höfundarins glatazt. Um leið og hann er beðinn velvirðingar á því,
er vinsamlegast mælzt til þess, að hann sendi nafn sitt, svo að hægt sé að
eigna honum greinina í efnisyfirliti árgangsins.