Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1945, Síða 16

Náttúrufræðingurinn - 1945, Síða 16
78 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Helztu sumarregnslöndin eru Japan, Kína, suðausturströnd Banda- ríkjanna og á suðurhvelinu austurstrendur Ástralíu og S.-Afríku. Þarna er víða frjósemi mikil ogþéttbýli. Vetrarregnslöndin liggja fjærst miðjarðarlínu í Jieittempruðu lieltunum á vesturströndum meginlandanna. Liggur Kalifornia og Miðjarðarliafslöndin á vetrarregnssvæðunum. Ennfremur Cliile í S.-Ameríku, Kaplandið í Afríku og strendur Suður- og Vestur-Ástra- líu. Tíðir eru þornandi vindar, sem blása að miðjarðarlínu, einkum á sumrin. Sígrænt kjarf (Makkí) er mjög algengur gróður (ýmsar tegundir). Til ljalla eru sums staðar skógar allmiklir, stundum sum- argrænir. Báðum megin liitabeltisins liggja víðlendar eyðimerkur og steppur frá vesturströndum meginlandanna, þvert yfir að sumarregnslend- unum og einnig sums staðar inni á meginlöndunum. Loftslag er lieitt og þurrt. Þarna eru þrenns konar gTÓðurhverfi, grassteppur (gresjur), runnasteppur og eyðimerkur. Gresjan er í úrkomumestu stöðunum. Þar ríkir liávaxið gras, sem vex í toppum og þúfum. Mætti nefna það grastoppaland. Laukjurtir eru og algengar. Er gresjan sem marglitt blómaliaf um tíma, en svo skrælnar allt um þurrktímann. (Kornrækt er víða mikil á gresjunum, t. d. í Argentínu). Runna- Jendurnar eru þurrari. Ber þar mest á ýmsum runnum oft þyrnótt- um, sem vaxa á víð og dreif. Þurrastar eru eyðimerkurnar, foksandar eða grjót með mjög strjálum eða engum gróðri. Samt eru ver eða gróðurliólmar í kringum uppsprettur liér og hvar á steppu- og eyði- merkurlendunum. Er frjósamt nrjög, þar sem vatnið er nóg, og geysi- leg viðbrigði að koma í þau úr eyðimörkinni. Sahara, Ástralía, Persía, Mið-Mexico, hluti af Bandaríkjunum, meginhlutinn af S.-Afríku og Ástralíu, Chile og Argentína telst. til eyðimerkur og steppusvæðanna. Beggja vegna heittempruðu beltanna liggja tempruðu beltin og skal hér aðeins rætt um hið nyrðra. Suðurtakmörkin eru þar sem vetur eru svo svalir, að það veldur hvíldartíma hjá gróðrinum. Með- alhiti kaldasta mánaðarins, 3—5° C. við strendurnar, en miklú kald- ari inn í löndunum. Norðurtakmörkin eru |)ar sem vetur eru svo langir og kaldir, að trjágróður þrífst þar ekki. Meðalhiti júlí er þá nálægt 10° C. Skógarmörkin liggja mjög misnorðarlega. Syðst eru þau á ströndum Labrador við 51° n. br. Veldur J)ví kaldur haf- straumur. En í Síberíu vaxa skógar langt norður, allt norður um 70° n. br. Þar er meginlandsloftslag, kaldir vetur en heit sumur. Bjargar sumarhitinn gróðrinum. Úrkoman fellur á öllum tímurn árs. Hún er mikil víða með ströndum fram, en oft sáralítil inni á meginlöndun-

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.