Náttúrufræðingurinn - 1945, Blaðsíða 28

90
NÁTTÚRUFRÆÍ5INGURINN
hurfu um og eftir hátíðar í mesta góðæri, með fullum lífsþrótti og
flugþoli í bezta lagi, eins og síðar verður greint. Hinir sárafáu ein-
staklingar, senr eftir nrðu, virtust í öllu liaga sér eðlilega, og liöfðu
ágæta afkomu.
IV.
Um og eítir hátíðar þessa fyrrnefndu vetur, eða nokkru el'tir það,
að skotið hafði verið það, sem skotið var, var furðumikið magn af
rjúpum víða til Jieiða, svo að ekki kemur til mála, að fækkunin liafi
verið af þeirn ástæðum. Ég sá þær þá oft hundruðum saman á mjög
JitJum svæðum, og kem ég nú að því, er ég veitti þá oft eftirtekt og
ég hefi enga aðra vetur orðið var við en veturna 1927—1929, og altur
veturna 1935-1937.
F fýrsta sinn er ég tók eftir þessu fyrirbrigði, var ég staddur uppi á
háu ljalli, um 500 m. yfir sjó. Heitir það Mófell, og er í óbyggðinni
milli Kelduhverfis og Mývatnssveitar. Þetta Var um hátíðar veturinn
1927—’28, í stafalogni og heiðskíru veðri, rétt fyrir eða um dagsetur.
Heyrði ég þá skyndilega, í hinni djúpu fjallakyrrð, einkennilegan
þyt, er skýrðist og varð að undarlega miklum vængjaslætti mjög hátt
í lofti. Kom hann frá austri eða norðaustri og bar hratt yfir mig til
vesturs. Heyrði ég með fullkominni vissu, að þarna voru í öllu falli
mörg hundruð rjúpur á ferð, því að aðrir fuglar gátu það ekki verið.
Síðar heyrði ég og sá með fullri vissu svipuð fyrirbrigði, en aldrei
nenia í óbyggðum og í Ijósaskiptum kr'ölds og morgna og langoftast
i stafalogni og heiðskíru veðri, en fyrir kom það í tunglsljósi eftir
dagselur. Ég ætla ekki hér að geta neinu til um þessar flugæfingar
rjúpunnar, en allt bendir til, að hér hafi þær verið á ferð milli fjar-
lægra staða. Fljúgi þær frá og til náttstaðar, eins og margir hafa veitt
eftirtekt, fylgja þær ávallt landslaginu að mestu leyti.
Út frá þessum fyrirbrigðum virðist liggja næst að ætla, að rjúpan
hafi flntt sig til um landið, en fyrir því, að svo hafi verið, liggja enn
þá ekki sannanir.
Það er talið næstum útilokað, að rjúpurnar hafi farið til Græn-
lands, þótt það virðist eina leiðin, sem þeim væri vel fær af landi
burt, þar sem hafísinn er þeim hin sýnilega tengibrú og allir vita,
hve fast þær leita eftir snjónum og hvítunni, á meðan þær eru í
vetrarbúningi. Freistandi er Jíka að ætla, þar sem grænlenzka og ís-
lenzka rjúpan eru svo líkar, að ekki er á leikmanna færi að sjá þar
mun á, að samsláttur hafi og geti enn átt sér stað á milli þeirra, þegar