Náttúrufræðingurinn - 1945, Blaðsíða 46

108
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Björn. Guðmundsson:
Kynblendingar af silfurref og fjallref
í Lóni, Kelduhverfi
í nóvember 1939 slapp sill'urrelslæða út úr refabúinu hér í Lóni.
Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir náðist liún ekki, en þrálátar ofsóknir
af liendi manna gerðu hana stygga og svo varfæra, að enginn villi-
refur — eða fáir — komust til jafns við hana, t. d. kom hún aldrei tit
úr urð eða greni, ef maður lá fyrir henni, og sæu menn liana úti á
víðavangi unr bjartan dag, komst hún ævinlega frá mönnum, sem
aldrei komu skoti á hana.
Allt fram í rnarz 1940 liélt hún til í fjöllunum vestan við Lóns-
lónin, en lengst af í hamrakrikanum innan og ofan við Fjallahöfn-
ina. Var þaðan líka skammt að leita fanga, þar seni örstutt er jraðan
niður á sandöldu þá, er skilur milli lónanna lrérna og sjóarins, en
þar rekur oft dauðan fugl að landi og hálfdauðir fuglar, bæði svart-
fugl og æðarfugl skríða upp á sandinn, bæði af lónunum og sjónum.
Þarna í hamrakrika Fjallahafnar eru víðáttumiklar stórgrýtis-urðir,
sem eru iðulega heimili refa, bæði vetur og sumar. Og þennan sarna
vetur liélt til þarna í urðunum íslenzkur refur, mórautt karldýr,
sem talið er að læðan hali tekið saman við. En ntt fór svo, að snemrna
í marz var þessi íslenzki refur drepinn frá læðunni, og þá flutti hún
sig í burtu — cnginn vissi hvert.
Nú leið sumarið og annar vetur, án jtess menn vissu hvert leita
skyldi læðunnar, en grun liöfðu rnenn um, að hún hefði flutt sig
norður á Tjöfnestanga í land jarðarinnar Mánár, sem er austasta
byggð norðan á nesinu. Sá grunur reyndist á rökum byggður, jrví að
vorið 1941 var hún drepin þar við greni, senr hún hafði lagt í —
frá 3 yrðlingum — sem allir náðust lifandi. — Aldrei kom hún í skot-
færi við skyttuna, meðan hann var heima á greninu, fór allt af svo
víðan hring um grenið, að hún var stöðugt utan skotfæris. Þessi
stöðuga liringganga varð henni til falls. Skyttan konist af greninu og
bak \ ið liana, svo að hún, sem beindi allri athygli sinni að heimili
sínu og átti sér engrar hættu von að baki sér, hlaut skjótan dauð-
daga er hún kom í gott færi við skotmanninn: Eigi l'ylgdi henni þá
að lagi og til heimilisaðdrátta, nokkurt karldýr — eða jress urðu