Náttúrufræðingurinn - 1948, Blaðsíða 15

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
61
að. Hræin þar lágu einnig niðri í hraundæld, þó ekki þar sem hún
var dýpst, en samt mun neðar en þröskuldurinn, sem lokar lægðinni.
Við fundum fljótlega tvær örlitlar hraungjótur, þar sem kolsýra
streymdi út í iiægum ísköldum gusti, sem slökkti eld á augabragði.
(Þriðja kolsýruholan fannst þarna síðar.) En engin kolsýrutjörn var
þarna nú fremur en á Krikabrún. Því olli eflaust örlítill vindblær,
sem fannst þó aðeins öðru hvoru.
Þegar við komum aftur lteim að Næfurholti um nóttina, skrifaði
ég stutta skýrslu unt athuganir okkar og niðurstöður ásamt beiðni
um aðstoð vísindamanna frá Atvinnudeild háskólans og Sauðfjár-
veikivörnunum til nánari rannsókna. Hér var unr fyrirbæri að ræða,
sem var h'fshættulegt mönnum og skepnum, og þurfti því að fréttast
af því hið fyrsta. Ófeigur í Næfurholti kom skýrslu minni símleiðis
til Fréttastofu útvarpsins morguninn eftir, og Jraðan var skilaboðum
mínunr unr aðstoð konrið til réttra aðilja svo fljótt, senr unnt var —
á sunnudegi og í mánuði ferðalaga og sumarleyfa. Skýrsla mín var
lesin með öðrunr fréttum í hádegisútvarpinu.
Þenna sunnudag, 11. júlí, fór ég nreð ferðanrannahópnunr upp á
Heklutind, eins og ég var til ráðinn. Þetta voru ágætir göngumenn,
og við vorunr fljót í ferðum. Þegar við konrum aftur að Næfurholti
undir kvöld, lrélt hópurinn áfram suður, en ég varð Jrar eftir til að
rannsaka betur kolsýruútstreynrið. Sama kvöld hjólaði ég inn að
Loddavötnum, og daginn eftir leitaði ég.að kolsýru á þeim stöðum
öðruin í Næfurholtslandi, Jrar sem helzt var við henni að búast á
þessu stigi rannsóknanna. Slíka staði lá á að finna, auðkenna og
girða, áður en slys hlytist af á nrönnunr eða skepnunr.
Til leitarinnar notaði ég blys, kaðalspotta, sem ég vætti í stein-
olíu og festi á prik. Ég kveikti á Jrví í liverri laut, Jrar senr ég hafði
grun um, að kolsýra væri. Og ef lrún var þar, slokknaði á blysinu um
leið og það kom undir yfirborð lrennar. Með þessu móti leitaði ég
í vestustu totu Næfurholtshrauns, Hólaskógi, Efrahvolshrauni,
framanverðri Pælu, Oddagljúfri og á Mosununr. Auk þess leitaði
ég nokkuð upp í nýja hraunið (frá 1947) upp af Efrahvolshrauni.
Er skemmst frá að segja, að ég fann hvergi kolsýru nenra á (eða mjög
nálægt) þeinr stöðunr, þar senr lrún hafði fundizt áður, og í tveimur
djúpum hraunlautum á miðjunr Mosununr (gatan liggur á milli
þeirra). Veður var mjög kyrrt þessa daga, og auðveldaði það leitina.
í lrvassviðri gætir kolsýrunnar miklu minna og aðeins í dýpstu og