Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1948, Qupperneq 22

Náttúrufræðingurinn - 1948, Qupperneq 22
68 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN þær hljóta að hafa drukknað í, var rokin burt. En fleira bar til tíð- inda í þeirri ferð: Þeir fundu sódavatnskeim af vatninu í efstu upp- tökum Næfurholtslækjar. Fyrsta daginn, sem ég hafði athugað kolsýruna hjá Næfurholti (þ. e. 11. júlí) Iiafði ég smakkað á vatninu á þessum sama stað eða því sem næst til þess að gá, hvort ekki væri kolsýrubragð af því, en ekkert fundið. Og meira að segja nóttina áður en þetta gerðist (þ. e. 24. júlí) hafði ég drukkið þarna vænan teyg við þorsta og ekki orðið var við neinn keim. Þetta ber ekki að skilja svo, að keim- urinn Iiafi ekki koinð í lækinn fyrr en síðari liluta þessarar nætur, heldur hins vegar: Þeir þremenningarnir eru bragðnæmari en ég. Síðar um daginn komst Trausti að raun um, að miklu sterkara kolsýrubragð var að annarri upptakakvísl Næfurholtslækjar, þeirri sem kemur upþ í Selskarði við rætur Strillu. Þá tókum við okkur til og smökkuðum á því nær öllum uppsprettum í nánd við Næl’ur- holt og tókum sýnishorn af vatni margra þeirra. Sterkt kolsýrubragð reyndist úr öllum botnum Nýjabæjarlækjar, sem kemur upp undan sama hrauninu sem kolsýrulautirnar í Hólaskógi og á Krikabrún eru í. En í uppsprettum Næfurholtslækjar, sem kemur úr sama hrauni sem Loddavötn eru í, er missterkt kolsýrubragð — og mjög dauft í syðsta botninum, eins og áður var gefið í skyn. Af engum öðrum uppsprettum fannst neinn keimur, svo að víst væri, en þær koma allar upp annaðhvort úr móbergi eða undan öðrum hraun- um en þeim, sem hér var getið. Við efnagreiningar hefur þó komið í ljós, að talsverð kolsýra er bæði í vatnsbólslindinni í Næfurholti, en hún sprettur upp í móbergshlíð, og í Kanastaðabotnum, sem koma undan fremsta nefi Norðurhrauns. (Sjá töflu II. í grein Gísla Þorkelssonar hér á eftir.) í engri uppsprettunni var svo mikil kolsýra, að vatnið ylli af henni, eins og í ölkeldu, enda væri það vart hugsanlegt eins og til hagar um þessar uppsprettur. Til þess að uppsprettuvatn velli af kolsýru, þarf það að koma neðan að, svo að þrýstingur á því fari minnkandi á leið þess að opinu. Við þrýstingsminnkunina dregur úr hæfileika vatnsins til að halda kolsýru í upplausn, æ meira af kolsýrunni skilst því frá því og myndar bólur, svo að vatnið vellur upp, líkt og það sjóði. En í þeim lindum. sem hér er um að ræða, kemur jarðvatnið ekki neðan að, heldur streymir til þeirra um langan veg undan hægum halla eftir óteljandi smugum í hraunun- um. Og vegna þess, hve hraunin eru glufótt, getur þrýstingurinn
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.