Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1973, Side 55

Náttúrufræðingurinn - 1973, Side 55
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 47 líka ólíkt þrífalegra í hreiðrum fálka en hrafna. Ég óskaði að við hlið mína þessa stund, hefði verið Osvaldur Knudsen, kvikmyndatökumaður, til að festa þessa virðulegu athöfn á filmu. Rjúpan er lífsréttur fálkans. Þegar gnægð er af rjúpu, er frjósemi og heilsufar fálkans í bezta lagi. Þegar hún er aftur á móti mjög fáliðuð og fálkinn verður að neita annarrar fæðu, fer heilsufarið úr skorðum sérstaklega fyrir ungana. Ég hef öruggar heimildir fyrir því, að þegar fálkar verða að fæða unga sína að mestu á sjófuglum og þá aðallega á lunda, fá þeir bólgur í kok og háls venjulega með þeim afleiðingum, að þeir veslast upp og deyja, sumir þó ekki fyrr en eftir að þeir eru fleygir. Þetta sögðu mér þrír menn, sem ég þekkti að glöggskyggni og höfðu þeir sjálfir hand- leikið ungana dauða. Mennirnir voru áðurnefndur Björn hreppstjóri í Lóni, nágranni hans Ólafur Jónsson á Fjöllum og Egill Sigurðsson á Máná á Tjörnesi. Sá síðastnefndi sagði mér líka margar spaugilegar sögur af fálkum á lundaveiðum. En allir vita að lundinn hefur sterkt nef og beitir því af ótrúlegri harðneskju, ef hann á líf sitt að verja. Allir þessir heimildarmenn mínir eru nú komnir úr kallfæri, en með þeim glataðist mikill fróðleikur. Sömu árin, sem fyrmefndir fálkaungar dóu, komust upp fálkaungar í Jökulsárgljúfrum, enda hefur þar aldrei verið eins mikil rjúpnaþurrð og oft er við sjóinn. Samt hafa fundizt þar dauðir ungar, sem voru orðnir fleygir og af sömu ástæðu, en aðeins tveir, svo ég viti. Eftirfarandi staðreynd bendir glögglega á hversu fálkar sækja fast eftir rjúpnakjöti: Veturna 1958—1962, var illu heilli fyrirskipað með lögum að eitra fyrir refi og eitrinu þá frekast komið fyrir í rjúpum. Fyrstu vorin fundust nokkrir dauðir fálkar og mcira að segja tveir saman, við þessar eiturrjúpur, sem sáust vel, þegar fór að auðnast, því oft höfðu þá hrafnar reytt þær eða fært úr stað. í eðli sínu eru þó fálkar engar hræætur eins og t. d. krummi. Hvernig tilreiða fálkar villibráð handa ungum sínum? Snemma furðaði ég mig á því, hve lítið bar á dún umhverfis fálka- hreiður, þar sem ég vissi, að fæða þeirra var næstum eingöngu rjúpna- kjöt. En fljótt komst ég að því, hver ástæðan var. 1 júní, þegar ég var
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.