Náttúrufræðingurinn - 1973, Side 57

NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
49
Mér flaug í hug refur, sem kemur heim á greni með eitthvað góð-
gæti handa kellu sinni og leggur það í skorning skammt frá, því hann
vill ekki ónáða hana, ef hún liggur á ungum yrðlingum. Hann veit
sem er, að hún verður ekki lengi að finna það. Slík tillitssemi, ásamt
fleiru, bendir ótvírætt til þess, að sambúð fálka sé engin dægurfluga,
heldur haldi þau saman meðan ævi endist ,eins og hrafnar og álftir.
Að fálkaungar haldi sig í grennd við hreiðrið nokkurn tíma eftir að
þeir verða fleygir, eins og greinarhöfundur hefur orðið var við, er
staðreynd. Allan þann tíma virðist annað hvort foreldrið vera á næstu
grösum og hafa gætur á þeim. Ein bezta sönnun þess er sú, þegar ég
hef gengið á kallhljóð fleygra fálkaunga, sem setið hafa á hamrabrún-
um, eða á syllum, þar sem ég hef ekki komið auga á þá, — því sýnið
á þeim er aíleitt — þá hefur komið fálki á hraða flugi yfir mig og
tilkynnt hvellum rómi, að þarna sé ég óvelkominn gestur. Raddir fálka-
unga fram eftir hausti eru ólíkar röddum foreldranna, enda eru
þeir síðamefndu venjulega alveg þögulir, þegar þeir sitja.
Vorið 1970 verpti fálki í Jökulsárgljúfrum, þar sem engin leið var
að komast nálægt hreiðrinu eða sjá í það, nema í sjónauka frá gljúfur-
barminum hinum megin. Á sama tíma verpti líka fálki í Hafrafelli
hér í sveit. Auðvelt var að komast að því hreiðri og einnig að dyljast ör-
stutt frá því, en sjá þó allt vel, sem þar gerðist. í hreiðrinu vom tveir
ungar, um þriggja vikna gamlir.
Strax og mér var sagt frá þessu, lét ég Jón Baldur Sigurðsson, sem þá
var í stjórn Hins íslenzka náttúrufræðifélags, vita það. Hann hafði
beðið mig undanfarin vor að láta sig vita strax, ef ég vissi um fálka-
hreiður með ungum, þar sem auðvelt var að komast að því, svo hægt
yrði að kvikmynda þar allar aðfarir foreldra og unga. Þetta hafði þann
árangur, að innan fárra daga, voru komnir hingað norður brezkir fugla-
fræðingar eftir tilvísun Jóns Baldurs. Þeir kornu á stórum fjallabíl frá
Reykjavík. í honurn gátu þeir sofið og haft þar alla hentisemi. Þeir
voru þrír sarnan og alveg sérstaklega aðlaðandi og gamansamir náung-
ar. Sá, sem þar var aðalmaður og réð ferðinni heitir sir James Steel, en
sá, er skrifaði mér mest um árangur ferðarinnar heitir George Wall.
Eftir leiðbeiningum kunnugra gátu þeir félagar ekið á þann stað, sem
þeir töldu heppilegastan að dvelja, í hæfilegri fjarlægð frá fálkahreiðr-
inu. Þama héldu þeir til í þrjá sólarhringa. Þeir komu síðla dags 15.
júní og fóru ekki fyrr en að kvöldi þess 18. s. mán.
4