Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 12

Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 12
er um 4 km, en til Heimaeyjar um 6.5 km. Ekki tel ég vafamál, að þarna var neðansjávargos í gangi, þótt lítið væri, líklega aðallega uppstreymi af gasi, sem gæti liafa rifið með sér eitt- hvað smávegis af gjósku, annaðhvort úr kviku eða úr sprunguveggjum, nema hvort tveggja hafi verið. Varð- skipið Þór fór þarna yfir að minni beiðni 17. júní 1977 og mælcli með asdic og dýptarmæli, en fann engan hrygg þarna á sjávarbotni. Þess má geta, að samkvæmt dagbók minni var lítið gos í Eyjum þennan dag, 26. maí, en færðist nokkuð í auk- ana upp úr hádegi næsta dag. Telja verður, að „gosið“ í Álnurn þ. 26. maí hafi verið tengt Heima- eyjargosinu og sé hér um liliðstæðu að ræða við það, sem gerðist oft í Surtseyjargosinu, er nýjar sprungur opnuðust um það bil er gosi var að ljúka í öðrum. Þar mynduðu gos- sprungurnar vinstri hliðrað sprungu- kerfi (3. mynd) — hinar einstöku sprungur, að undanskilinni þeirri, er myndaðist 19. ágúst 1966, með stefnu nálægt N35°A — og inn í það kerfi falla einnig Heimaeyjarsprungan og sú sprunga, sem gaus 26. maí. Gos- sprungukerfið í Heimaeyjargosinu var því ekki um 3.5 km, það var rúm- lega 10 km langt. Fjarlægð frá Jólni að þessari nyrstu eldsprungu er um 35 knr og liefði þetta sprungukerfi í heild ekki þurft að lengjast nema rösk 10% til þess að ná landi í Land- eyjum. Það var stundum rætt um það í Heimaeyjargosinu, hvar líklegt væri að ný sprunga gæti opnast, og með tilliti til sprungumynstursins á Surts- 3. mynd. Sprungukerfi Surtseyjar- og Eleimaeyjargosanna. — The left laleral en ecliélon fissure syslem of the Surtsey and Heimaey eruplions, atid the approxi- mate dates of the formation of the indi- vidual fissures: 1: Surtur I (Nov. 1963); 2: Surtla (Dec. 1963); 3: Surtur II (Feb. 1964); 4: Syrtlingur (May 1963); 5: Jólnir (Oct. 1963); 6: Surtur III (Aug. 1966); 7: Heimaey (Jan. 1973); 8: Áll (May 1973). eyjarsvæðinu var því þá spáð, að ann- aðhvort yrði það suðvestur eða norð- austur af Heimaey og því stundum fleygt, að eyja ætti e. t. v. eftir að myndast milli Hcimaeyjar og lands. Við vitum nú, að ekki var fjarri því að svo færi, og enginn veit hvenær Eyjaeldar láta næst á sér bæra. Það, sem sagt er frá í þessu greinar- korni, auk hinna mikilsverðu upplýs- inga frá Boga Finnbogasyni og Guð- mundi Karlssyni, er að mestu úr dag- bókum mínum. Einnig er stuðst við bók Þorleifs Einarssonar: Gosið í Heimaey (Heimskringla 1974). Orð- 6
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.