Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 17

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 17
3. mynd. Urðarjökull i botni Hraunárdals, sem er afdalur inn úr Djúpadal í Eyjafirði. Ljósm. Agúst Guðmundsson. nokkrir aðrir sem farnir voru á næstu 3-4 árum, einkum um háfjöll á Tröllaskaga, urðu til þess ég snerist á hlið við berg- hlaupakenninguna og liðlega það. Var nú svo komið að ég velti jafnan báðum kenn- ingunum fyrir mér er ég horfði á urðarbing í fjallshlíð. Sannfærðir Svisslendingar Haustiðl990 var ég við störf á Fljótsdal ásamt J.P. Gisiger jarðfræðingi og verk- fræðingunum G. Eppinger og P. Chamot frá svissneska ráðgjafafyrirtækinu Electro- watt. Fór ég með þá á sömu slóðir og Dan- ina áratug fyrr. Eins og Danimir ráku þeir strax augun i dálaglega urðarjökla í suð- vesturhlíðum Víðivallaháls. Vefengdi ég skoðanir þeirra og hafði i frammi nokkra vörn fyrir berghlaupin. Eftir langar um- ræður og fortölur tókst Svisslendingunum að fá mig ofan af þessari flrru og í skoðun- arferð með þeim um austanvert landið síð- ar sama haust fengu nokkur önnur berg- hlaup á Austurlandi svipaða útreið. Ég sýndi Svisslendingunum einnig loftmyndir frá ýmsum berghlaupasvæðum landsins og fékk oftast sömu svörin. Þeir töldu að myndirnar sýndu urðarjökla en ekki berg- hlaup. í framhaldi af þessu fór ég að rýna í það sem ég fann á prenti um urðarjökla og berghlaup. Heimildir um urðarjöklana voru aðallega erlendar en heimildir um berghlaupin íslenskar. Fór brátt svo að ég sneri að mestu baki við viðurkenndum ís- lenskum skoðunum á berghlaupum og tel að flest þeirra séu í reynd óvirkir urðar- jöklar, myndaðir við rýrari loftslagsskil- yrði en ríkja hér nú. Þessari grein er ætlað að koma af stað umfjöllun um þessi fyrirbæri. Hér verður rakin rannsóknarsaga þeirra hér á landi og henni verður síðan fylgt eftir með einni eða fleiri greinum þar sem snöggar berg- skriður (eða berghlaup) verða bornar saman við hægfara niðurbrot og hægfara skrið eða sil á lausveðruðu efni. ■ RANNSÓKNARSAGA BERGHLAUPA Á ÍSLANDI Eftir allmikið grúsk í heimildum um berghlaup á íslandi fór hin sögulega hlið rannsókna á þessum vettvangi að skýrast. Tel ég nú fullvíst að hún spanni nokkuð á aðra öld. 179

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.